استاد ژئوپلیتیک دانشگاه علوم و تحقیقات در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» تشریح کرد
نتایج آزادسازی موصل برای ایران
سعیده‌سادات فهری : عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» به بررسی عملیات اخیر آزادسازی موصل پرداخت و گفت خروج داعش از موصل از یکسو به نفع ایران خواهد بود زیرا ایران از ابتدا به‌دنبال یکپارچگی عراق بود، اما از سوی دیگر برخی کشورها دست به تحریکاتی علیه ایران خواهند زد مبنی بر اینکه اکنون که دیگر داعش در عراق فعالیت چندانی ندارد ایران نباید به ادعای آنها نفوذی در این کشور داشته باشد. فرجی‌راد تاکید کرد این در حالی است که داعش ممکن است دست به عملیاتی غیرمترقبه در شهرهای دیگر عراق و در نزدیکی مرزهای ایران بزند، بنابراین ایران باید با عراقی‌ها همکاری داشته باشد تا تجربیاتش را به این ارتش جوان و حشد الشعبی منتقل کند تا هم بتواند از خود دفاع کند و هم از مردم عراق که از این تحرکات تروریستی منزجر شده‌اند.
سعیده‌سادات فهری : عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» به بررسی عملیات اخیر آزادسازی موصل پرداخت و گفت خروج داعش از موصل از یکسو به نفع ایران خواهد بود زیرا ایران از ابتدا به‌دنبال یکپارچگی عراق بود، اما از سوی دیگر برخی کشورها دست به تحریکاتی علیه ایران خواهند زد مبنی بر اینکه اکنون که دیگر داعش در عراق فعالیت چندانی ندارد ایران نباید به ادعای آنها نفوذی در این کشور داشته باشد. فرجی‌راد تاکید کرد این در حالی است که داعش ممکن است دست به عملیاتی غیرمترقبه در شهرهای دیگر عراق و در نزدیکی مرزهای ایران بزند، بنابراین ایران باید با عراقی‌ها همکاری داشته باشد تا تجربیاتش را به این ارتش جوان و حشد الشعبی منتقل کند تا هم بتواند از خود دفاع کند و هم از مردم عراق که از این تحرکات تروریستی منزجر شده‌اند.
چندی است که عملیات آزادسازی موصل با جدیت دنبال می‌شود؛ ارزیابی شما از این مرحله از عملیات چیست و امکان موفقیت آن را چقدر می‌دانید؟
موصل در شرایطی قرار دارد که از یکسو داعش در آنجا تضعیف شده است و از سوی دیگر عراقی‌ها اراده کرده‌اند که این شهر مهم آزاد شود. این هماهنگی که میان نیروهای مختلف شیعه، سنی و کرد دیده می‌شود نیز نشان از اراده‌ای است که عراقی‌ها برای آزاد کردن موصل دارند، البته به نظر من این شهر به راحتی آزاد نخواهد شد بلکه این آزادسازی زمان می‌برد و درگیری‌هایی داخل شهر صورت خواهد گرفت زیرا برخلاف آنچه پیش‌بینی می‌شد زمانی که نیروهای عراقی یا کرد به موصل نزدیک شوند نیروهای داعشی پا به فرار می‌گذارند تا نیروهایشان را برای جاهای دیگر حفظ کنند، اما امروز این‌گونه مشاهده می‌شود که داعش در حال مقاومت است.
در صورت شکست و خروج داعش از موصل به نظر شما اعضای این گروه تروریستی چه واکنشی نشان داده و در کجا عملیات‌هایشان را ادامه خواهند داد؟
وقتی داعش از موصل خارج شود طبیعتا این گروه در نقاط دیگر به‌صورت پراکنده دست به عملیات خواهد زد. این بیانگر آن است که با آزادسازی موصل، داعش دست از اهدافش نخواهد کشید. زیرا این گروه از نظر ساختاری و تشکیلاتی به‌گونه‌ای تشکیل شده که بتواند مدت زیادی مقاومت کند. البته اندیشه داعش سال‌ها در منطقه باقی خواهد ماند و نباید این‌گونه تصور کرد که با تصرف موصل قدرت نظامی داعش از بین خواهد رفت. اگر موصل آزاد شود بدون شک در دیگر نقاط عراق و خارج عراق عملیات‌های داعش افزایش خواهد یافت. در واقع این خصلت داعش است که وقتی در جایی کم می‌آورد در جایی دیگر خود را عرضه می‌کند. همچنان‌که مشاهده کردیم طی ۶ ماه گذشته وقتی داعش در شرق سوریه تحت فشار قرار گرفت و بخش‌هایی از آن منطقه را از دست داد در بلژیک و فرانسه اقداماتی انجام داد تا قدرت نمایی کند.
خروج داعش از موصل چه تبعاتی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال خواهد داشت؟
خروج داعش از موصل یا کاهش فعالیت نظامی رسمی این گروه در این منطقه از یکسو به نفع ایران است؛ زیرا ایران از ابتدا در پی یکپارچگی عراق بود. حتی در مقابل کردها که دوستان ایران به‌شمار می‌روند جمهوری اسلامی ایران در ۳۰ سال گذشته به صراحت اعلام کرده که یکپارچگی عراق برایش اهمیت دارد، اما از دیگر سو با رفتن داعش از عراق، از سوی برخی کشورهای عربی و آمریکا تحریکاتی صورت خواهد گرفت مبنی بر اینکه حضور ایران در عراق به بهانه مبارزه با داعش و به دعوت دولت عراق بوده است و آنها مدعی خواهند شد که اکنون دیگر ایران نباید نفوذی در این کشور داشته باشد.
این در حالی است که در واقعیت ایران نمی‌تواند هزینه‌های سنگینی را در بخش‌های متعدد متقبل شود و هنوز این احتمال وجود دارد که داعش از موصل خارج شود و به‌صورت غیرمترقبه به شهری دیگر وارد شود. اگر داعش به شهری چون کرکوک وارد شود برای ایران خیلی خطرناک خواهد بود. زیرا فاصله این شهر تا مرزهای ایران نسبتا کمتر است و بنابراین ایران باید آمادگی چنین تحرکاتی را همواره داشته باشد.
در این شرایط ایران باید چه سیاستی را در قبال عراق در پیش بگیرد؟
به‌طور کلی برای ایران امنیت عتبات عالیات و یکپارچگی عراق بسیار اهمیت دارد. به‌طور مثال اگر نیروهای تکفیری بخواهند به عتبات عالیات حمله کنند برای ایران قابل قبول نیست. به همین دلیل ایران باید با عراقی‌ها همکاری داشته باشد تا تجربیاتش را به این ارتش جوان و حشد الشعبی منتقل کند تا هم بتواند از خود دفاع کند و هم از مردم عراق که از این تحرکات تروریستی منزجر شده‌اند.
فرار نیروهای داعشی از عراق به سمت سوریه و تقویت فعالیت‌شان در آن کشور علیه دولت بشار اسد چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟
تا به امروز و طی عملیات‌های مختلف، بخشی از نیروهای داعش از عراق به سوریه رفته‌اند و از این پس نیز باز هم به سمت این کشور فرار خواهند کرد. برخی شواهد نیز حاکی از آن است که برخی از کشورها خیلی بی‌میل نیستند که داعش به سوریه برود. برای دولت سعودی و بعضی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس، عراق اهمیت کمتری دارد و آنها بیشتر به‌دنبال سقوط دولت سوریه هستند. بنابراین این کشورها می‌خواهند تا جایی که امکان دارد به تقویت گروه‌های تروریستی در سوریه کمک کنند تا به اهداف‌شان نایل شوند. بنابراین داعشی که وارد سوریه شود داعش دوست برای این کشورها خواهد بود. در صورت شکست داعش در موصل این گروه دو شقه خواهد شد؛ بخش‌هایی که به شهرهای دیگر عراق خواهند رفت و در آنجا عملیات انتحاری انجام خواهند داد و بخش‌هایی که به سوریه می‌روند تا با دریافت کمک‌های بیشتر در راستای سقوط دولت بشار اسد فعالیت کنند. بدون شک این بخش از فعالیت‌های داعش در سوریه به ضرر ایران خواهد بود. زیرا هرچه ثبات به سوریه بازگردد و دولت، حاکمیت سرزمینی خود را به اجرا درآورد برای ایران نیز بهتر خواهد بود. متاسفانه امروز مساله سوریه در سطح یک رقابت شدید ژئوپلیتیکی دنبال می‌شود و قدرت‌های بزرگ تقریبا بدون در نظر گرفتن شکست یا ماندن اسد فقط به‌دنبال آن هستند که در برابر قدرت مقابل خود کم نیاورند. اگر داعش در عراق تضعیف شود، گروه‌های شیعه و سنی همه باید در روند سیاسی عراق همکاری داشته باشند تا اختلافات داخلی در این کشور بروز نکند.
ارسال نظر