دنیای اقتصاد: بدعهدی‌های آمریکا در روند اجرای برجام، بار دیگر برخی مقامات تهران را به واکنش واداشت. از یکسو علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت که درمقابل بدعهدی آمریکا تصمیم جدی‌تر خواهیم گرفت و از سوی دیگر کاظم جلالی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت که اگر بدعهدی‌ها در اجرای برجام ادامه پیدا کند، می‌توانیم به وضع گذشته برگردیم. مقامات ایرانی بارها از کارشکنی بانک‌های اروپایی برای برقراری روابط بانکی با تهران انتقاد کرده و اعلام کرده‌اند که تاکنون ایران تنها با بانک‌های کوچک اروپایی روابط بانکی خود را برقرار کرده است.

براساس گزارش‌ها، بانک‌های مهم غربی همچنان به‌دلیل نگرانی از مجازات‌های دولت آمریکا، تمایلی به همکاری با جمهوری اسلامی ایران ندارند. در همین رابطه دریابان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی با انتقاد از بدعهدی‌های آمریکا در اجرای تعهدات برجام گفت:« اگر قرار باشد برای کارهای کوچکی مانند خرید هواپیمای مسافربری نیز شاهد کارشکنی و اخلال از طرف آمریکا باشیم، تصمیمات جدی‌تری برای احقاق حقوق خود خواهیم گرفت.» به گزارش «ایرنا» شمخانی روز پنج‌شنبه در سخنانی افزود: «تجربه‌های مختلف در مذاکرات هسته‌ای و تحولات منطقه به ما ثابت کرده است که اعتماد به آمریکا چه در موضوع آتش‌بس در سوریه و چه در رفع تحریم‌های اقتصادی مصداق حرکت کردن به سوی سراب است.» این سخنان در شرایطی مطرح می‌شود که با گذشت بیش از ۸ ماه از اجرایی شدن برجام، به تازگی ایالات متحده آمریکا مجوز فروش هواپیما به ایران توسط کمپانی ایرباس و بوئینگ را صادر کرده است. پس از این بود که قانون‌گذاران جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کردند با وجود موافقت وزارت خزانه‌داری برای صدور مجوز صادرات، به تلاش علیه فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ و ایرباس به ایران ادامه می‌دهند. به گزارش «ایسنا» آنها خواستار پاسخ درباره پیامدهای امنیتی فروش هواپیماهای مسافربری به ایران شدند.همچنین حسن روحانی، رئیس‌جمهوری نیز در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از بدعهدی و تعلل آمریکا در اجرای کامل برجام انتقاد کرد و اهمال نسبت به اجرای کامل برجام از سوی آمریکا را تخلفی بین‌المللی توصیف کرد. رئیس‌جمهوری در این نشست خبری از آمریکا به دلیل ایجاد مانع در فروش هواپیماهای مسافربری به ایران گلایه کرد و گفت که مطابق برجام باید پس از آغاز اجرای این سند، فروش هواپیماهای مسافربری به ایران بدون هیچ مانعی آزاد باشد.

بازگشت به وضع گذشته

همچنین علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در سخنانی به طرف‌های غربی هشدار داد: «اگر قرار باشد اینها باز بدقولی کنند، بازگشت ما بازگشت به حالت قبل نیست، بلکه برگشت به حالتی بسیار متفاوت‌تر نسبت به آن چیزی که ما قبل از برجام بودیم، خواهد بود.» از سوی دیگر کاظم جلالی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز پنج شنبه شب در ارتباط تلفنی با بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما گفت که اگر بدعهدی‌ها در اجرای برجام ادامه پیدا کند، می‌توانیم به وضع گذشته برگردیم. جلالی افزود: «در داخل مجلس شورای اسلامی زمزمه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه در این باره طرح‌هایی آماده شود و حتی بسترهای این موضوع هم فراهم شده است و برای انجام اقدامات مناسب علیه این بدعهدی‌ها کاملا دارای نقشه راه هستیم.»او ادامه داد؛ اما این موضوع معطوف است به اینکه در شورای عالی امنیت ملی و هیات نظارت بر اجرای برجام گزارش‌ها به سمتی برود که دیگر نهادهای حاکمیتی نظام مانند مجلس شورای اسلامی اقدامات مناسب خود را انجام دهند.

به گفته جلالی، نظام بانکی دنیا هم در معذوریت نوع برخورد آمریکا قرار دارد و گشایشی در حوزه پولی و بانکی مشاهده نمی‌شود و در فروش هواپیما هم بد عهدی می‌کنند. این نماینده مجلس با اشاره به اینکه بخشی از موانع به نظام تصمیم‌گیری در آمریکا برمی‌گردد، افزود: «آنها می‌خواهند شرایطی را برای فروش هواپیما قرار دهند که با عزت جمهوری اسلامی ایران سازگارنیست.» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که هیات نظارتی از سوی شورای امنیت ملی مشخص شده که این هیات باید گزارش‌هایی دهد و این ساز‌و‌کار کارآمد است.