نخستین کمیسیون مشترک وزرای خارجه پس از اجرای برجام

دنیای اقتصاد: نخستین کمیسیون مشترک وزرای خارجه ایران و ۱+۵ پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک در شرایطی امروز پنج‌شنبه در حاشیه هفتاد و یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد، که پنجمین نشست کمیسیون مشترک دیروز چهارشنبه در سطح معاونان وزرای خارجه ایران و ۱+۵ ساعت ۱۱ به وقت نیویورک برگزار و روند اجرای توافق هسته‌ای بررسی شد.

در همین ارتباط سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام درباره نشست ایران و کشورهای ۱+۵ گفت: «اولین جلسه کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ درسطح وزیران پس از اجرایی شدن برجام امروز پنج‌شنبه - اول مهر- در نیویورک به درخواست ایران برگزار می‌شود.»عراقچی دیروز در گفت‌وگو با «ایرنا» در پاسخ به سوالی درباره نشست ایران و کشورهای ۱+۵، تاکید کرد که جلسات کارشناسان هم اکنون در نیویورک در حال انجام است. معاون وزیر امور خارجه گفت: «این اولین جلسه کمیسیون مشترک ۱+۵ است که از زمان اجرایی شدن برجام در سطح وزیران برگزار می‌شود. در برجام پیش‌بینی شده که هر دو سال یک بار جلسه وزیران تشکیل می‌شود یا در تاریخی زودتر اگر کشورهای عضو درخواست کنند.»او افزود: «ما این درخواست را از کشورهای ۱+۵ داشتیم و فکر می‌کنیم بعد از هشت ماه از اجرایی شدن برجام، فرصت مناسبی برای بررسی و بحث درباره برخی کاستی‌ها و تعلل‌های طرف مقابل به‌خصوص در حوزه بانکی و بدعهدی‌ها است. تا در صورت لزوم راهکارهایی در این زمینه اتخاذ شود.»عراقچی تاکید کرد: «کارشناسان ما از چند روز پیش در نیویورک بودند و تا قبل از جلسه معاونان، آنها هم جلسات خود را خواهند داشت. باتوجه به پیچیدگی و گسترده بودن مباحث به‌خصوص در حوزه تحریمی، بحث‌ها بسیار مفصل است، به‌ویژه بحث‌هایی که مربوط به مسائل بانکی می‌شود. درباره همه اینها بحث می‌شود و نتیجه آن روز اول مهر در جلسه وزیران برای تصمیم‌گیری احتمالی مطرح خواهد شد.» معاون وزیر امورخارجه درباره جلسات دو جانبه در حاشیه کمیسیون مشترک هم گفت: «در حاشیه کمیسیون، مطابق معمول جلسات کارشناسی یا معاونان با اروپایی‌ها، آمریکا، چین و روسیه خواهیم داشت. این جلسات به این خاطر است که وقتی بحث‌ها به جلسه ۱+۵ می‌آید از پختگی لازم برخوردار باشد.»او ابراز کرد: «سران برخی کشورهای ۱+۵ هم با رئیس‌جمهوری در نیویورک ملاقات خواهند داشت و حتما موضوع برجام و هسته‌ای هم مطرح خواهد شد، ولی این ملاقات‌ها در چارچوب روابط دوجانبه تنظیم شده است. آنچه به‌عنوان برجام داریم، جلسه مشترک ۱+۵ است.»

جلسات کمیسیون مشترک

پیش از این کمیسیون مشترک برجام چهار نشست داشته است، در نخستین نشست کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ که ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۴ با حضور عراقچی و تخت‌روانچی معاونان وزیر خارجه ایران، هلگا اشمیت معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان ۱+۵ در هتل کوبورگ وین برگزار شد، طرفین توافق کردند تا این کمیسیون هر سه ماه یک بار یا در صورت درخواست زودتر، برای بررسی روند اجرای برجام در وین تشکیل جلسه دهد.

دومین نشست کمیسیون نیز ۱۶ آذر ۱۳۹۴ با حضور هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و ۱+۵ و هلگا اشمیت معاون فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دو نوبت صبح و عصر در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد و پیش‌نویس قطعنامه ۱+۵ به شورای حکام درخصوص بستن PMD در این نشست مورد بحث قرار گرفت. سومین دور از نشست‌های کمیسیون مشترک برجام نیز سوم اردیبهشت ۱۳۹۵ با حضور هیات مذاکره‌کننده ایرانی و ۱+۵ در وین برگزار شد و طرفین در این نشست ضمن بررسی روند اجرای برجام توافق کردند برای تضمین اجرای لغو تحریم‌ها یک گروه کاری ویژه تشکیل شود. همچنین در حاشیه این نشست قرارداد فروش ۳۲ تن آب سنگین بین سازمان انرژی اتمی ایران و یک شرکت‌ آمریکایی به امضا رسید.چهارمین نشست این کمیسیون نیز ۲۹ تیر ماه ۱۳۹۵ در وین برگزار شد و بنابر اعلام عراقچی در این کمیسیون مشکلات و موانعی که در زمینه بانکی وجود دارد به خصوص در زمینه برقراری مجدد اتصالات بانکی و سایر موانع و مشکلاتی که در اجرای برجام پیش آمده است، مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا راه‌حل‌هایی برایش پیدا شود. همچنین در این نشست برخی مسائل و مشکلات فنی و تکنیکی که درخصوص اجرای تعهدات ایران و سوءتفاهمات یا سوءبرداشت‌هایی که درخصوص اجرای ابعاد فنی برجام ممکن است بین ایران و آژانس یا آژانس و ۱+۵ پیش بیاید، مطرح شد.

تعبیر غلط

عباس عراقچی معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در ادامه گفت‌وگوی خود در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای سفیر می‌شوند، گفت: «سفیر شدن اعضای تیم هسته‌ای تعبیر غلطی است. در هر حال در وزارت خارجه مدیران جابه‌جا می‌شوند، یکسری خارج از کشور و برخی هم در داخل کشور. روال هم این است که هر چند سال افراد جابه‌جا شوند.»

او افزود: «بنابراین رفتن آقای بعیدی‌نژاد روال معمول وزارت خارجه بود. ایشان ماموریت مهمی در مذاکرات هسته‌ای داشتند. بحث‌های کارشناسی را هدایت می‌کردند. الان هم ماموریتی شاید به همان اندازه مهم به ایشان محول شده برای سفارت انگلیس. ان‌شاءالله از همکاران ما درحوزه خلع سلاح جایگزین ایشان می‌شوند.» عراقچی گفت که هنوز جانشینی برای بعیدی‌نژاد تعیین نشده است.

سفیر شدنم شایعه است

او در جواب به سوالی در تایید یا رد خبرهای مربوط به سفیر شدنش در فرانسه و موافقت فرانسه با این موضوع؛ آن را شایعه دانست.

دوران سخت ریاست ایران بر عدم تعهد

عباس عراقچی در ادامه، دوران ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد را یکی از دوره‌های سخت این جنبش توصیف کرد و گفت: «هماهنگ کردن مواضع ۱۲۰ کشور در شرایطی که تصمیمات آن باید بر اساس اجماع باشد، کار آسانی نبود، ولی ایران توانست به خوبی این کار را انجام دهد.» او در تشریح اقدامات ایران در زمان ریاست بر جنبش عدم تعهد طی سال‌های ۹۱ تا ۹۵ ابراز کرد: «جنبش عدم تعهد سال‌های سختی را پشت‌سر گذاشت. کشورها نظرهای مختلفی درباره ادامه حیات جنبش داشتند ولی به‌تدریج جنبش از اهداف اولیه خود که بیشتر سیاسی بود فاصله گرفت و به سمت اهداف توسعه‌ای نزدیک شد. به‌عنوان مجموعه‌ای از کشورهای در حال توسعه که می‌خواهند با کشورهای توسعه‌یافته تعامل داشته باشند و به سمت اهداف عمدتا اقتصادی و توسعه‌ای پیش رفت.»عراقچی افزود: «ایران در چنین زمانی ریاست جنبش را به عهده گرفت. به‌ویژه اینکه در سال‌های اخیر اختلاف‌ها میان اعضای جنبش تشدید شده بود، چون هدف واحدی که از ابتدا وجود داشت دیگر نبود و دسته‌بندی‌های داخل سازمان بیشتر نمود پیدا کرد.» معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: «هم اکنون چند کشور عضو جنبش عدم تعهد عضو گروه جی بیست هستند و بیشتر خود را در آن قالب تعریف می‌کنند. به‌خصوص دو عضو بنیان‌گذار جنبش یعنی هند و اندونزی که الان عضو جی بیست هستند توجهشان به اهداف عدم تعهد خیلی کمتر از گذشته شده است.»عراقچی گفت: «در این وانفسای هویتی برای جنبش عدم تعهد، ایران ریاست را به عهده گرفت. ما تلاش بسیار زیادی طی سال‌های ریاست با همراهی برخی کشورهای مترقی‌تر جنبش کردیم تا ساختار و وحدت جنبش را حفظ کنیم و آن را کماکان بازیگری مهم در عرصه بین‌المللی نشان دهیم. به‌رغم همه اختلاف‌های درونی و اهداف توسعه‌ای.»معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه اضافه کرد: «ما سعی کردیم اهداف توسعه‌ای را در راستای اصول مترقی جنبش به‌کار بگیریم. سعی کردیم بحث عدالت‌محوری را وارد کنیم. در بسیاری از اسناد و مواضع جنبش می‌توانید این را مشاهده کنید. جنبش در زمینه مقابله با فقر و کاهش فاصله طبقاتی تلاش کرده نقش خود را ایفا کند.»او گفت: علاوه بر این به بحث توازن و توجه به ظرفیت‌های داخلی و همکاری‌های داخلی جنبش و استفاده از ظرفیت‌های ملی کشورهای عضو در چهار سال گذشته توجه داشتیم. در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل به نمایندگی ازجنبش صحبت کردیم.

معاون وزیر امورخارجه تاکید کرد: «اگر تنوع کشورها به لحاظ جغرافیایی و تنوع سیاسی آنها را ببینید، متوجه می‌شوید که میان اینها همبستگی و اشتراک مواضع ایجاد کردن کارسنگینی بوده که جمهوری اسلامی ایران در طول چهار سال گذشته توانسته انجام بدهد و در عین حال اهداف ضداستعماری و ضدبی‌عدالتی و ضدسلطه اولیه را حفظ کند که اینها در همه اسناد موجود است.»