بازی سیاسی دوگانه آمریکا در برجام

گروه دیپلماسی: «بدعهدی‌های برجامی» و «بازی‌های سیاسی دوگانه» ایالات‌متحده آمریکا که اجرای برجام را با کندی مواجه کرده، مقامات ایرانی را به واکنش واداشته است؛ از یکسو علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در سخنانی با بیان اینکه آمریکایی‌ها در پشت پرده دیگران را ترغیب می‌کنند که با ایران همکاری و همراهی نکنند، گفت که اینجا یک بازی سیاسی دوگانه از طرف واشنگتن در حال اجرا است و طرف آمریکایی با سوءبرداشت و تفسیر نادرست از متن توافق، در عمل مخالف روح برجام عمل می‌کند. از سوی دیگر علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری نیز گفت که وزارت خارجه ایران در برابر بدعهدی‌های آمریکا اقداماتی کرده و این اقدامات در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دنبال می‌شود.

حرکت خلاف برجام آمریکا

رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص نگرانی‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره توافق هسته‌ای با بیان اینکه مسوولیت بعد فنی برجام برعهده سازمان انرژی اتمی بوده است، گفت: «به لطف الهی توانستیم نظر رهبری را در بعد فنی محقق کنیم. یعنی درست در آن چارچوب فنی که ایشان معین کرده بودند ما حرکت کردیم.»صالحی در گفت‌و‌گو با شبکه المنار ادامه داد: «اما در بعد تحریم و در بعد بانکی و در ابعاد مسائل دیگر سیاسی و غیره، آمریکایی‌ها از شیوه نادرستی استفاده می‌کنند. آنها در ظاهر می‌گویند ما مشکل نداریم و می‌خواهیم برجام اجرایی بشود اما در پشت پرده آنچه به ما اطلاع دادند و ما متوجه شدیم دیگران را ترغیب می‌کنند که با ایران همکاری و همراهی نکنند. اینجا یک بازی سیاسی دوگانه از طرف آمریکایی‌ها در حال اجرا است. طرف آمریکایی با سوءبرداشت و تفسیر نادرست از متن توافق، عملا مخالف روح برجام عمل می‌کند.» در ادامه رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که اگر توافق با شکست مواجه شود، چقدر زمان دارید تا بتوانید به مرحله قبل از برجام برگردید؟ گفت: «ما همه پیش‌بینی‌های لازم را برای برگشت‌پذیری انجام دادیم و جای نگرانی نیست.» پیش‌تر نیز مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران از پیام‌های متناقض از سوی واشنگتن خبر داده و گفته بود: «از جمله دلایل کندی اجرای برجام، تحریم‌های اولیه آمریکا است که این موضوع باعث نگرانی برخی موسسات مالی اروپایی می‌شود.» این دیپلمات ارشد دلیل دوم کندی در روند اجرای برجام را وجود پیام‌های متفاوت از سوی آمریکا دانست و تاکید کرده‌بود: «وزارت خارجه آمریکا می‌گوید در انجام کارهای بانکی و مالی با ایران هیچ مشکلی وجود ندارد و پیام دوم از سوی اوفک (دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی) می‌آید که ناقض پیام اول است.»

پیگیری بدعهدی‌های برجامی

از سوی دیگر رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: وزارت خارجه در برابر بدعهدی‌های آمریکایی‌ها در زمینه اجرای برجام اقداماتی کرده‌اند که این اقدامات به‌خصوص در سفری که هیات جمهوری اسلامی ایران به نیویورک به مناسبت اجلاس سالانه مجمع عمومی خواهند داشت، دنبال می‌شود. به گزارش «ایرنا» علی‌اکبر ولایتی عصر یکشنبه پس از دیدار با مبشر جاوید اکبر، وزیر مشاور در امور خارجی هند در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد جلسه هیات نظارت بر برجام گفت: «بدون تردید آنچه باید آمریکایی‌ها و اعضای۱+۵ انجام دهند در این جلسه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.» ولایتی افزود: «وزیر امور خارجه و همکارانشان توجه دارند که آمریکایی‌ها آن‌طور که باید به عهد خود وفا نکرده و بدعهدی کرده‌اند بنابراین اقدامات لازم را در این زمینه انجام داده‌اند و این اقدامات، به‌خصوص در سفری که هیات جمهوری اسلامی ایران به نیویورک به مناسبت اجلاس سالانه مجمع عمومی خواهند داشت، دنبال می‌شود.»

وضعیت فنی برنامه هسته‌ای ایران

علی‌اکبر صالحی در بخش دیگری از گفت‌و‌گوی خود با شبکه المنار، درباره وضعیت برنامه و فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) با اشاره به انتشار عمومی و رسانه‌ای برنامه ۱۵‌ساله ایران که در اختیار آژانس بوده و به اطلاع کشورهای ۱+۵ نیز بر اساس برجام رسیده بود، گفت:‌ «ما هم برنامه ۱۵ سال آینده خود را به آژانس ارائه کرده بودیم. البته طبق تفاهمی که با ۱+۵ کرده بودیم، به این تفاهم رسیده بودیم که کشورهای ۱+۵ هم از این برنامه آگاه باشند، اما اینکه انتشار عمومی پیدا بکند ما موافق نبودیم. بنابراین آنها این مطلب را منتشر کردند که سبب مشکلات فراوانی در داخل خود آمریکا شد. ولی برای ما یک سند افتخار شد که چگونه مذاکره‌کنندگان در بعد فنی به لطف الهی توانسته‌اند به خوبی عمل کنند، به گونه‌ای که همه حقوق هسته‌ای آن‌گونه که در اساسنامه آژانس یا درNPT (پیمان منع اشاره) مطرح شده است را به دست آوردیم.» اواخر تیرماه، خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرد که به سندی مرتبط با توافق هسته‌ای ایران دست یافته که نشان می‌دهد با تسهیل محدودیت‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران، در اندکی بیش از یک دهه دیگر، مدت زمان مورد نیاز برای دستیابی ایران به غنی‌سازی در مقیاس صنعتی نصف خواهد شد. آسوشیتدپرس مدعی شده‌بود که این سند، تنها پیوست محرمانه توافق هسته‌ای سال گذشته ایران و ۶ قدرت جهانی است و براساس آن بعد از ۱۱ تا ۱۳ سال ایران می‌تواند بیش از پنج هزار «سانتریفیوژ ناکارآمد» خود را با سه‌هزار و ۵۰۰ دستگاه پیشرفته‌تر جایگزین کند. این گزارش نتیجه‌گیری کرده از آنجا که کارآیی دستگاه‌های جدید پنج برابر دستگاه‌های کنونی است، زمانی که ایران برای ساخت سلاح اتمی نیاز خواهد داشت، از یک سال به ۶ ماه کاهش می‌یابد. این در شرایطی است که ایران همواره تاکید کرده هیچ‌گاه به‌دنبال تولید، انباشت و استفاده از سلاح اتمی نیست و البته ساعت‌ها گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم نتوانسته مدرکی بیابد که نشان دهد ایران به دنبال ساخت سلاح اتمی است. آسوشیتدپرس یادآور شده‌بود که سند جدید از سوی یک دیپلمات با سابقه در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته و دیپلمات دیگری صحت آن را تایید کرده، اما هر دو دیپلمات به دلیل آنکه مجاز به افشای آن نبوده‌اند، خواسته‌اند ناشناس بمانند.معاون رئیس‌جمهوری، همچنین درباره نصب موشک‌های اس ۳۰۰ نزدیک تاسیسات هسته‌ای و انتقادهای خارجی نسبت به آن تاکید کرد که ایران تا آنجا که امکان دارد باید آمادگی‌های لازم را ایجاد کند که دشمن هیچ‌وقت هوس یک اقدام نادرست را نکند.

مذاکره غیر‌هسته‌ای با آمریکا

علی‌اکبر صالحی همچنین در بخش دیگری از گفت‌و‌گوی خود با شبکه المنار گفت که آمریکایی‌ها خیلی علاقه‌مند هستند که با جمهوری اسلامی ایران وارد گفت‌وگوهای دیگری بشوند. ولی مقام معظم رهبری فرمودند که مذاکرات فقط درخصوص مذاکرات هسته‌ای باشد و در مسائل دیگر فعلا ایشان اجازه‌ای ندادند. در ادامه این گفت‌وگو رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند قطعا در اقدام جهت نقض برجام، پیشگام نمی‌شود، تاکید کرد که اگر آنها اقدام بکنند ما هم اقدام لازم را انجام خواهیم داد. در نهایت رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه برجام پارادایم جدیدی را از حیث تبادلات سیاسی در جهان عرضه کرده، تاکید کرد: «ادامه اجرای برجام به نفع طرف مقابل، ایران، منطقه و دنیا است. یعنی از تجربه برجام برای حل‌وفصل خیلی از موضوعات بین‌المللی می‌توان استفاده کرد بنابراین احساسم این است که برجام ان‌شاءالله ادامه پیدا خواهد کرد.»

برنامه هسته‌ای ایران در یک دهه بعد

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری کیودو ژاپن، تاکید کرد که ایران هیچ گونه توافق محرمانه جانبی با کشورهای ۱+۵ بر سر محدودیت‌های هسته‌ای نداشته و این تعبیر غلط ناشی از نبود دانش کافی است. به گزارش «ایسنا» صالحی گفت: ما هیچ توافق محرمانه‌ای نداشتیم؛ چگونه ممکن است وقتی یک توافق را با چند کشور شریک هستید، محرمانه باقی بماند. دانش کم خطرناک‌تر از ندانستن است. به گزارش کیودو، منابع غربی در ماه‌های اخیر مدعی شده‌اند که ایران و قدرت‌های جهانی یک توافق محرمانه جانبی داشته‌اند که به جمهوری اسلامی اجازه می‌دهد از خطوط قرمز هسته‌ای در این توافق، از جمله تعداد سانتریفیوژها، حجم ذخیره اورانیوم با غنای پایین و مدت زمان این محدودیت فراتر برود.رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ضمن رد این ادعا گفت: ایران و گروه ۱+۵ بر سر برنامه بلند مدت هسته‌ای تهران به توافق دست یافتند و پس از ۱۰ سال، ایران سانتریفیوژهای فرسوده را با نسل جدید که اکنون در حال توسعه هستند، تعویض خواهد کرد. به‌طور قطع ایران پس از ۱۰ سال از هیچ سانترفیوژ نوعP۱ استفاده نخواهد کرد؛ چرا که این ماشین‌ها دیگر از کار افتاده خواهند بود.