ادعای جدید مقامات آمریکایی درباره پرداخت پول به ایران

گروه دیپلماسی: دو هفته پس از انتشار گزارش روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال مبنی بر اینکه دولت باراک اوباما همزمان با آزادی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار از زندان‌های ایران، معادل ۴۰۰ میلیون دلار پول نقد با هواپیما به تهران فرستاده است، جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات‌متحده ادعا کرد که آمریکا از این مساله به‌عنوان ابزار فشار بر ایران استفاده کرده است. پس از انتشار این گزارش، برخی جمهوری‌خواهان آمریکا، اوباما را متهم ‌کردند که در ازای آزادی شهروندان آمریکایی، به ایران باج داده است اما دولت اوباما هرگونه ارتباط میان پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به ایران و آزادی سه شهروند آمریکایی را منکر شد.

در عین حال روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در گزارش دیگری که روز پنج‌شنبه منتشر شد به نقل از برخی مقامات آمریکایی مدعی شد که مقامات آمریکایی تا زمانی که از بلند شدن هواپیمای حامل سه زندانی آمریکایی از خاک ایران در ۱۷ ژانویه مطمئن نشدند، ۴۰۰ میلیون دلار را به ایران پرداخت نکردند. همزمان با انتشار این اخبار، دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، باراک اوباما را به دروغگویی درباره‌ ماجرای پرداخت بدهی واشنگتن به تهران متهم کرد. دولت باراک اوباما سال گذشته اعلام کرد که با ایران به توافقی برای پرداخت ۷/۱ میلیارد دلار برای تسویه بدهی کشورش در یک پرونده قدیمی قراردادهای تسلیحاتی رسیده است. ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از دولت آمریکا بابت عدم تحویل ۴۰۰ میلیون دلار مندرج در قراردادی اجرایی‌ نشده برای خرید تسلیحات میان دولت «جیمی کارتر»، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا با شاه ایران به «دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا» شکایت برده بود. کاخ سفید در آن زمان گفت که آمریکا موافقت کرده که علاوه بر رقم اصلی بدهی که ۴۰۰ میلیون دلار است ۳/۱ میلیارد دلار هم بابت محاسبه نرخ تورم به ایران بپردازد.

تایید و تکذیب‌های وزارت خارجه آمریکا

جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات‌متحده آمریکا در نشست خبری روز پنج‌شنبه خود در واشنگتن گفت: «دولت تا زمانی‌ که از آزادی سه شهروند آمریکایی در ایران اطمینان حاصل نکرد، ۴۰۰ میلیون دلار را به ایران نپرداخت.» کربی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه واشنگتن ۴۰۰ میلیون دلار را به ایران پرداخت نکرد، تا زمانی که زندانیانش آزاد شدند، گفت: «بله، همان‌طور که در آن زمان اعلام کردیم ما به‌طور عمد از این ابزار فشار برای نهایی کردن این مساله حل نشده (موضوع آزادی شهروندان آمریکایی در ایران) استفاده کردیم که تقریبا به‌صورت همزمان اتفاق افتاد، ما به‌طور علنی این موضوع را اعلام کردیم که برای حل یک پرونده قدیمی در دادگاه لاهه به توافقی دست یافتیم و ۴۰۰ میلیون دلار را به ایران بازگرداندیم.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در همان زمان که گزارش وال‌استریت‌ژورنال منتشر شد بلافاصله هرگونه ارتباطی میان پرداخت این پول و آزادی زندانیان آمریکایی را رد کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از اسپوتنیک، جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این باره به شبکه خبری فاکس گفته بود: «مذاکرات در مورد حل اختلاف بر روی قرارداد تسلیحاتی کاملا از مذاکرات در مورد بازگرداندن سه شهروند آمریکایی زندانی در ایران جدا بوده است.»اما صحبت‌های اخیر این مقام آمریکایی کاملا متفاوت از آن چیزی است که در ابتدا مطرح کرده بود. براساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، کربی در ادامه سخنانی که روز پنج‌شنبه داشت، گفت: «صادقانه بگویم به دلیل بی‌اعتمادی دو طرفه میان ایران و آمریکا ما به‌طور قطع به دنبال حفظ حداکثر فشار تا لحظه آزادی شهروندان آمریکایی در ایران بودیم، این اولویت اول ما بود.» کربی با بیان اینکه مذاکرات میان تهران و واشنگتن برای آزادی این زندانیان و تلاش‌ها برای حل مناقشه مالی قدیمی میان این دو کشور به‌صورت کاملا جداگانه و مستقل انجام گرفت، افزود: «ما در عرض ۲۴ ساعت توانستیم سه مساله را از طریق دیپلماسی به نتیجه برسانیم. با اجرای توافق هسته‌ای، مذاکرات آزادی زندانیان و حل پرونده قدیمی در دادگاه لاهه گزارش‌هایی در رسانه‌ها مطرح شده و من با آن مخالفت نمی‌کنم، مبنی بر اینکه پرداخت این ۴۰۰ میلیون دلار به ایران تا زمان آزادی زندانیان آمریکایی انجام نشد.»کربی در ابتدا نیز تاکید کرده بود که این مذاکرات توسط دو تیم مذاکراتی متفاوت انجام شده است. همچنین جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا حدود دو هفته پیش - اوایل ماه آگوست - در یک یادداشت توییتری نوشته بود: «گزارش‌ها درباره ارتباط میان پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به ایران و آزادی گروگان‌های آمریکایی در ایران کاملا نادرست است.» اما اکنون می‌گوید: «ما نگران بودیم که ایران به قول خود عمل نکند، به همین دلیل از پرداخت پول مربوط به معاملات سابق تا آزادشدن شهروندان آمریکایی در ایران خودداری کردیم.»

انتشار جزئیات جدید

از سوی دیگر روزنامه وال‌استریت‌ژورنال که چندی پیش در گزارشی مدعی شده بود، واشنگتن برای آزادی زندانیانش در ایران ۴۰۰‌میلیون دلار به تهران باج داده است، روز پنج‌شنبه در گزارشی جدید، جزئیاتی بیشتر از این ماجرا را منتشر و اعلام کرد: «دولت باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا تا بعد از آزادی این زندانیان در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۶ مبلغ مورد نظر را به ایران تحویل نداد.» این روزنامه به نقل از مقامات دولت ایالات‌متحده و دیگران نوشته است که در روز ١٧ ژانویه، مقامات آمریکایی تا زمانی که اطمینان نیافتند هواپیمای حامل سه تن از زندانیان آزاد شده تهران را ترک کرده، به هواپیمای باربری ایرانی حامل پول نقد اجازه ندادند فرودگاه ژنو را به مقصد تهران ترک کند. مقامات ایرانی نیز بارها تاکید کرده‌اند که این مبلغ هیچ ربطی به موضوع آزادی زندانیان نداشته است.

ترامپ: اوباما دروغ گفته است

از سوی دیگر دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که این روزها از هر فرصتی برای زیر سوال بردن دموکرات‌ها بهره می‌برد، پس از انتشار این اخبار به شدت از اوباما انتقاد کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری بوستون هرالد، دونالد ترامپ در یک سخنرانی انتخاباتی، دولت آمریکا را به دروغگویی درباره‌ پرداخت ۴۰۰‌میلیون دلار پول نقد به ایران متهم کرد و این کار را باج دادن خواند. او گفت: «ما اکنون براساس آنچه وزارت امور خارجه اعلام کرد، می‌دانیم که رئیس‌جمهور اوباما درباره‌ ۴۰۰ میلیون دلار پول نقدی که به ایران فرستاد دروغ گفته است. او گفت که این پول برای آزادی گروگان‌ها نبوده اما در حقیقت بوده است.»