ترجمه فنی هشدار لاریجانی

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، دیروز از هشدار هفته گذشته علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به غرب و درخواست او از این سازمان مبنی‌بر راه‌اندازی کارخانه غنی‌سازی اتمی، رمزگشایی کرد. صالحی در این باره گفت: «تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع در صورت نقض برجام از سوی طرف مقابل اندیشیده شده است.» صالحی توضیح داد که منظور لاریجانی از راه‌اندازی کارخانه غنی‌سازی اتمی، همان بازگشت‌پذیری برای غنی‌سازی در «سایت‌های موجود» است.

گروه دیپلماسی: پس از آنکه علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه گذشته از سازمان انرژی اتمی خواست که مطابق قانون، طرح راه‌اندازی کارخانه هسته‌ای برای غنی‌سازی در درجات مورد نیاز کشور را آماده کند، رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که «تدابیر لازم برای بازگشت‌پذیری سریع در صورت نقض برجام از جانب طرف مقابل اندیشیده شده است.» لاریجانی در واکنش به گزارش اخیر بان‌کی مون، دبیر کل سازمان ملل - که بخش‌هایی از آن پیش از انتشار رسمی در اختیار برخی خبرگزاری‌ها قرار گرفته‌است- چنین اظهاراتی را مطرح کرده بود؛ اخیرا دبیرکل سازمان ملل در گزارشی مدعی شده‌است که آزمایش‌های موشکی ایران با روح سازنده توافق هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی سازگاری ندارد اما تصمیم اینکه آیا این آزمایش‌ها نقض برجام محسوب می‌شود بر عهده شورای امنیت سازمان ملل است. علی‌اکبر صالحی که با خبرگزاری صداوسیما گفت‌و‌گو می‌کرد، با اشاره به اظهارات اخیر رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر الزام این سازمان به ایجاد کارخانه غنی‌سازی برای مقابله با نقض برجام گفت: «نمی‌دانم منظور از ایجاد کارخانه چیست، اگر منظور تاسیسات نطنز است که آن را در نظر گرفته‌ایم اما اگر منظور ایجاد کارخانه جدید غنی‌سازی است که چنین چیزی در برنامه‌های ما نیست.» صالحی در این رابطه ادامه داد اگر منظور از این سخن، بازگشت‌پذیری در صورت نقض برجام است که پیش‌بینی‌های لازم را کرده‌ایم؛ او تاکید کرد: «احتمالا اشتباهی لفظی در این خصوص وجود دارد و منظورشان همان بازگشت پذیری برای غنی‌سازی در سایت‌های موجود است.»

جزئیات برگشت‌پذیری در ابهام

صالحی همچنین درباره مدت پیش‌بینی شده برای بازگشت‌پذیری گفت:‌ «جزئیات هر چیزی را نمی‌توانیم بیان کنیم. اجازه دهید برخی امور سربسته بماند اما شما اطمینان کنید؛ البته بزرگان و مسوولان کشور همه جزئیات را می‌دانند اما جایز نیست که جزئیات را در معرض افکار عمومی قرار دهیم و بخواهیم زمان بازگشت‌پذیری را اعلام کنیم بهتر است این موضوع در ابهام بماند.» همزمان بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی مدت زمان لازم برای برگشت پذیری را یک ماه و نیم عنوان کرد. کمالوندی که با خبرگزاری مهر گفت‌و‌گو می‌کرد، در این‌باره با بیان اینکه برخی اقدامات طرف مقابل خلاف روح برجام است، گفت: «در صورت تایید نقض برجام از سوی طرف مقابل در هیات نظارت و ملغی شدن برجام، زمان بازگشت‌پذیری ایران همان گونه که مقام معظم رهبری هم فرمودند می‌تواند در یک ماه و نیم باشد که ما می‌توانیم به تولید ۱۰۰ هزار سو دست پیدا کنیم.» به گفته کمالوندی در این یک سال و نیم اقدامات دیگری نیز می‌توان انجام داد که از جمله او به قلب رآکتور اراک اشاره کرد و گفت: «چون امروز نقشه و زیرساخت آن را داریم و فقط باید تصمیم بگیریم ساخت مجدد آن طی یک سال و نیم ممکن است.»

مشتریان آب سنگین ایران

از سوی دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی از امضای قرارداد فروش ۴۰ تن آب سنگین به روسیه به‌زودی خبر داد و افزود: «گام‌های نهایی برای فروش ۴۰ تن آب سنگین تولیدی کشورمان به روسیه برداشته شد و به‌‌زودی قرارداد‌‌ آن امضا می‌شود.» صالحی با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ اروپایی متقاضی خرید این محصول هستند، گفت: «درباره عرضه ۲ محموله ۱۰ تا ۱۵ تنی به دو کشور اروپایی مذاکره کرده‌ایم.»

صالحی همچنین از ارسال محموله ۳۲ تن آب سنگین فروخته شده ایران به آمریکا و دریافت پول آن خبر داد. رئیس سازمان انرژی اتمی آب سنگین را کالایی راهبردی دانست و گفت: «این کالا را نمی‌توان به راحتی به هر خریداری عرضه کرد و هر کشوری نمی‌تواند به آسانی هر میزان از آن را بخرد، زیرا مقرراتی بین‌المللی برای تبادل آن وضع شده است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر خرید و فروشش نظارت می‌کند.» رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با اشاره به نحوه قیمت‌گذاری آب سنگین افزود: «این کالا قیمت مشخصی ندارد و بهای آن بین فروشنده و خریدار توافقی تعیین می‌شود.» البته صالحی قیمت هر کیلوگرم آب سنگین را از حداقل ۲۸۰ دلار تا ۱۵۰۰ دلار متغیر دانست.

توافق ایران و فرانسه

در بخش دیگری از این گفت‌وگو، صالحی از توافق جمهوری اسلامی ایران و فرانسه برای همکاری مجزا در زمینه گداخت هسته‌ای خبر داد و افزود: «از چند روز پیش ۶ نفر از کارشناسان گداخت هسته‌ای از فرانسه به کشورمان آمده‌اند که در سازمان انرژی اتمی در حال تبادل‌نظر، بررسی امکانات و ارائه مشورت هستند تا با استفاده از تجهیزات و ارتقای آمادگی متخصصانمان بتوانیم به عرصه گداخت وارد شویم.» او گداخت هسته‌ای را محوری‌ترین پروژه سازمان انرژی اتمی به موازات دانش هسته‌ای دانست و ابراز امیدواری کرد با حمایت دولت از این پروژه شاهد پیشرفت‌های خوب در این عرصه در سال‌های آینده باشیم. به گفته رئیس سازمان انرژی اتمی، موانع پذیرش عضویت ایران در «ایتر» (رآکتور گرماهسته‌ای آزمایشی بین‌المللی) رفع شده است، تقاضایمان را ارائه کرده‌ایم که در هیات‌مدیره این پروژه مطرح می‌شود و زمانی که اعضا به اتفاق آرا موافقت کنند رسما به‌عنوان عضو جدید پذیرفته خواهیم شد.

همچنین سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در این رابطه گفت: «پیش از برجام ما داشتیم به بن‌بست می‌رسیدیم و اکنون در مجامع مختلف بین‌المللی حضور داریم که مشارکت ایران در پروژه بین‌المللی ایتر (گداخت) یکی از آنها است.» به گفته کمالوندی، امروز و پس از برجام ارتباطات ایران با دنیا بیشتر شده است و این صنعت هم نیاز دارد که ما با دنیا ارتباط داشته باشیم. او افزود: «اخیرا هم اتحادیه به اتفاق آژانس گزارش خوبی در زمینه گداخت در کشور ما پس از بررسی ارائه کرد و به این جمع‌‌بندی و گزارش ۱۴ صفحه‌‌ای رسیدند که ایران درخصوص گداخت به لحاظ نیروی انسانی خیلی توانایی بالایی دارد ولی به دلیل محرومیت ناشی از تحریم، امکانات و ابزار خوب و کافی ندارد و جمع‌‌بندی این بود که اگر امکانات و تجهیزات خوبی در اختیار این نیروی متخصص قرار بگیرد می‌‌تواند منشأ خدمات بالایی بشود.»

او ادامه داد: «شاید همین گزارش، فضا را مقداری مهیا کرد که آقای دکتر صالحی سفر موفقی هم برای پروژه ایتر به فرانسه داشته باشند و این پروژه را ما از نزدیک دیدیم در حالی که این پروژه‌‌ها قبلا به روی ما بسته بود.» کمالوندی در ادامه تاکید کرد که ایران به چنین تعاملاتی نیاز دارد و نمی‌تواند در انزوا باشد. او تاکید کرد: «در انزوا ممکن است یک رشدی داشته باشیم ولی این رشد محدود و ناقص است. ما باید با دنیا ارتباط داشته باشیم و قبلا این ارتباطات بسته بود. بنابراین یکی از دستاوردهای برجام همین تعاملات و ارتباطات با دنیاست که در زمینه‌‌های مختلف هسته‌‌ای که نمونه‌‌های متعدد زیادی دارد که من به یک نمونه از آن اشاره کردم.»

واکنش به ادعای آسوشیتدپرس

از سوی دیگر رئیس سازمان انرژی اتمی در واکنش به ادعای اخیر آسوشیتدپرس مبنی به دستیابی به سند محرمانه توافق ایران و ۱+۵ به موازات برجام گفت: «آن‌طور که آسوشیتدپرس اعلام کرده است یک دیپلمات بخشی از این برنامه را اعلام کرده است که اگر دقت کرده باشید گفته است «قابل قبول نیست که ایرانی‌ها پس از سال دهم از اجرای برجام یکباره اوج بگیرند» که جنبه مثبت داشت. او تاکید کرد: «قصد نداریم خودمان این برنامه را اعلام کنیم اگر خودشان اعلام کردند اولا خلف وعده است و دیگر اینکه با انتشار آن مردم ما مطلع می‌شوند ما چه پیش‌بینی‌های درست و مناسبی برای توسعه صنعت هسته‌ای کشورمان کرده‌ایم.»

تحریم‌های اولیه موضوع مذاکرات نبود

از سوی دیگر بهروز کمالوندی،‌ به بحث درباره تحریم‌های اولیه پرداخت و گفت تاآنجا که من اطلاع دارم، می‌دانستیم که تحریم‌های اولیه به دنبال این مذاکرات برداشته نمی‌شود. او افزود: «دولت آمریکا می‌‌گفت رفع این تحریم‌ها در اختیار ما نیست و همان اول این مساله کنار گذاشته شد. به این دلیل که موضوع مذاکره نبود طرف مقابل می‌‌گفت ما اصلا اختیار این مساله را نداریم که آن را بررسی کنیم و باید موضوع در کنگره مطرح شود.»

او با اشاره به اینکه بر اساس مذاکرات همه موانع برداشته نمی‌شود ولی بخش مهمی از آن برداشته می‌شود، گفت: «از ابتدا یک عده فکر می‌کردند که مثلا همه موانع برداشته می‌شود اما دکتر عراقچی در یکی از جلسات شورای امنیت مثال زیبایی زد و گفت یک نفر دستش را گچ گرفته بود و بعد از اینکه گچ دستش را درآورد از دکتر پرسید آقای دکتر از این به بعد می‌توانم پیانو هم بزنم؟ دکتر گفت بله، گفت چه خوب من قبل از شکستگی دستم نمی‌توانستم پیانو بزنم.» به گفته این مقام ایرانی، قرار نبود تحریم‌‌های اولیه و حقوق بشری و تروریسم رفع شود، اینها تحریم‌‌های ظالمانه‌‌‌ای است اما موضوع مذاکره نبودند. او درباره حوزه فنی نیز گفت: «ما می‌دانستیم که می‌رویم یک‌سری محدودیت‌ها را بپذیریم اما حواسمان بود که این محدودیت‌‌ها طوری نباشد که برای پیشرفت صنعت هسته‌‌ای کشور ایجاد مشکل بکند و به جرات می‌‌توانیم بگوییم در این مسیر خوب پیش رفتیم نه تنها محدویت‌‌هایی که مشکل‌‌‌ساز باشد نداریم بلکه موانعی از سر راه ما نیز برداشته شده است که اجازه می‌‌‌دهد صنعت هسته‌‌ای ما با شتاب رشد کند.»

مشکلات با آمریکا را مدیریت می‌کنیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی به حرف و حدیث‌هایی که درباره ارتباطات ایران و آمریکا و مشکلاتی که فیمابین وجود دارد نیز اشاره کرد و گفت: «این را می‌‌‌خواهم بگویم که از ابتدا قرار نبود تمام مشکلات ما با آمریکا حل شود چه کسی این حرف را زده است؟ اگر کسانی به طرفداری از دولت در تبلیغات این حرف را زده‌‌اند، اشتباه بوده است.» کمالوندی ادامه داد: «در مبانی ایدئولوژیک نه ماهیت آمریکا فرق کرده و نه ماهیت ما.» او تاکید کرد: «ما می‌‌‌دانستیم مشکلات ما با آنها پابرجاست ولی آنها را مدیریت می‌‌کنیم تا مشکلات کمتر شوند، این اتفاق افتاده است، الان آنها آن فشار اقتصادی سابق را روی ما ندارند، ممکن است دوست داشته باشند این کار را کنند ولی الان آن فشار را ندارند، نفت ما الان صادر می‌‌‌شود و پول ما برمی‌‌‌گردد و خیلی از بانک‌های بزرگ شاید با ما کار نکنند ولی بانک‌های کوچک این کار را می‌‌‌کنند.»