ارزیابی بعیدی‌نژاد از یکسالگی برجام
عکس: رضا جلالی
گروه دیپلماسی: «روند اجرای برجام در مجموع تاحدی رضایت‌بخش بوده به دلیل اینکه با وجود مشکلات، فراز و نشیب‌ها و ابهامات موجود تا این لحظه برجام نقض نشده است و تلاش برای رفع مشکلات ادامه دارد و ایران به هیچ چیز جز اجرای کامل برجام رضایت نخواهد داد.» این نقل قول مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه در یکسالگی برجام است که روز گذشته در نشست خبری با خبرنگاران مطرح شد.
حمید بعیدی‌نژاد در این نشست با اشاره به اینکه دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور بنا بر اظهارات صریح مقامات بانک مرکزی همه منابع آزاد و کاملا در دسترس است، گفت: «مشکل فنی که ما برای رفع آن در تلاش هستیم، تبدیل دارایی‌ها از برخی ارزهای غیرمعروف به ارزهایی مثل یورو است که این یک سلسله مسائل فنی و بانکی دارد و برای حل آن با طرف‌های مذاکراتی در تماس هستیم و مذاکرات فنی در جریان است.» رئیس هیات کارشناسی مذاکرات هسته‌ای ابراز امیدواری کرد مشکل تبدیل منابع ارزی ایران از یک ارز به یورو نیز کامل رفع شود.
برجام تفاهم تجاری و اقتصادی نیست
بعیدی‌نژاد در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا دولت به‌دنبال پس گرفتن وعده‌های برجامی است، گفت: «تلاش دولت بر این بود که مبنای تفاهم برجام و انتظاراتی که ما از اجرای برجام داشتیم و داریم را توضیح دهد و تلاش ما این است که همه این انتظارات برآورده شود.» رئیس هیات کارشناسی مذاکرات هسته‌ای ایران تاکید کرد برخی از انتظاراتی که در افکار عمومی یا برخی رسانه‌ها ایجاد شد که به موضوعات غیربرجامی تسری می‌یافت و انتظار حل مسائل فراتر از برجام را داشت با واقعیت‌های برجام هماهنگی ندارد. بعیدی‌نژاد افزود: باید ببینیم چه تفاهماتی در برجام مندرج شده و دقت کنیم که برجام یک تفاهم تجاری و اقتصادی نیست، بلکه برجام محدودیت‌هایی را که طی این دوره زمانی بعد از تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه علیه ایران وضع شده این تحریم‌ها و محدودیت‌ها را حذف خواهد کرد. او ادامه داد: «برجام موانع را برمی‌دارد اما اینکه با حذف موانع ما بتوانیم از تمام فرصت‌ها استفاده کنیم، موضوعی است که به عوامل متعددی برمی‌گردد بنابراین نباید نگاه ما به برجام نگاه به یک تفاهم تجاری باشد.»
اجرای کامل برجام
مدیرکل سیاسی و بین‌الملل وزارت خارجه با بیان اینکه ما مسیر راحتی را برای اجرای برجام پیش‌بینی نمی‌کردیم و مشخص بود مسیر سختی را پیش‌رو خواهیم داشت، افزود: «از پیچیدگی برجام می‌توان به این پی برد که ۶ ماه طول کشید تا طرفین بتوانند وارد اجرای برجام شوند.» بعیدی‌نژاد ادامه داد: «به‌خاطر حساسیت و پیچ و خم‌هایی که وجود داشت، مجموعا روند اجرای برجام رضایت‌بخش بوده و با وجود مشکلات و فرازونشیب‌ها و موارد ابهامی که وجود دارد تا این لحظه برجام نقض نشده و تلاش برای رفع مشکلات ادامه دارد.» او ابراز امیدواری کرد با رایزنی‌ها و مذاکرات این امکان وجود دارد مشکلات از سر راه برداشته شود و بتوانیم امکان اجرای کامل برجام را فراهم کنیم و ایران به هیچ چیز جز اجرای کامل برجام رضایت نخواهد داد.»
هشدار درباره انتظارات
مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا دولت روحانی نتایج برجام را بیش از آنچه بود به مردم القا کرد، گفت: «فکر نمی‌کنم درخصوص انتظاراتی که درباره اجرای برجام وجود داشت مبالغه‌ای صورت گرفته است، تمامی دستاوردهای برجام در مفاد آن درج شده و هیچ چیز را که تفاهم نشده به‌عنوان دستاوردها و انتظارات احتمالی مطرح نکردیم و این انتظار وجود دارد، تمامی مفاد برجام اجرا شود.»
او ادامه داد: با توجه به اینکه اجرای برجام تحول بزرگی در سطح بین‌المللی ثبت کرد و در دنیا حصول برجام را محتمل نمی‌دانستند، وقتی برجام به نتیجه رسید فضای سیاسی که ایجاد کرد و تحولی که حاصل شد خوش‌بینی بیش از اندازه حاصل کرد که بتواند موضوعاتی که به برجام ارتباط نداشت نیز حل‌وفصل شود و این انتظارات بیش از حدی را ایجاد کرد و در همان زمان هشدار دادیم نباید انتظارات بیش از حد لازم باشد.» بعیدی‌نژاد ادامه داد: ما همواره این هشدار را می‌دادیم که نباید یک نگاه غیرواقع‌بینانه به برجام داشت و هنوز نیز فکر می‌کنیم این یک اصل مهم است که باید به آن توجه کرد. البته تصور غیرواقعی در حال اصلاح است و نگاه‌ها واقع‌بینا‌نه‌تر می‌شود.»
عدم استقبال از برجام در منطقه
بعیدی‌نژاد همچنین در پاسخ به سوالی درباره دستاوردهای برجام و آینده ایران با کشورهای منطقه ابراز کرد: در حوزه مسائل سیاسی و منطقه‌ای یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام شکاف در پروژه ایران‌هراسی بود که در دوره پس از انقلاب اسلامی قدرت‌های سیاسی در خارج از منطقه تلاش کردند با این پروژه مردم دنیا را علیه ایران بدبین کنند و کشور ما را به‌عنوان یک تهدید علیه صلح و امنیت بدانند. او ادامه داد: این توافق نشان داد مردم ایران طرفدار صلح و امنیت هستند و نقش ایران در این زمینه کاملا واضح و روشن است.
مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امورخارجه گفت: انتظار داشتیم با توافق هسته‌ای روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه بیش از پیش بهبود پیدا کند و فرصتی برای حل برخی از سوءتفاهم‌ها به‌وجود بیاید و کشورهای منطقه از آن استقبال کنند.» بعیدی‌نژاد افزود: «متاسفانه این استقبال انجام نشد، اما با این حال هنوز فکر می‌کنم اگر به برجام به‌عنوان فرصتی برای حل سوءتفاهم‌ها و از بین بردن پروژه ایران‌هراسی نگاه شود، می‌توان با گفت‌وگوهای بیشتر سوءتفاهم‌ها را هم حل کرد.»
عدم فروش هواپیما، نقض برجام است
مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امورخارجه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا نقض برجام وجود دارد و برنامه ایران برای مقابله با نقض برجام چیست، اظهار کرد: هر آنچه در برجام آمده باید اجرا شود و این مطالبه بحق ما است و قطعا تا اجرای کامل این مطالبه از پای نخواهیم نشست. در حوزه اجرا در مسیر درستی قرار داریم هرچند با موانعی نیز مواجهیم. بعیدی‌نژاد افزود: به‌عنوان مثال در بحث صنعت هواپیمایی اگر دولت آمریکا از فروش هواپیما به ایران خودداری کند و مانع فروش هواپیما توسط شرکت‌های دیگر به ایران شود قطعا نقض برجام است و ما با آن برخورد خواهیم کرد.» او ادامه داد: هنوز به نقطه نقض نرسیدیم، قرارداد ما با ایرباس منعقد شده و در مسیر اجرا قرار دارد و تضمین‌ها و تعهداتی نیز به ما داده شده که حتی اقدامات کنگره مانع اجرای این قراردادها نمی‌شود.
حل‌وفصل اختلافات غیربرجامی با آمریکا
رئیس هیات کارشناسی مذاکرات هسته‌ای در پاسخ به این سوال که برخی منتقدان دولت می‌گویند چرا آمریکا حدود دو میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را با وجود برجام مصادره کرد، آیا شما در این باره حق مذاکره داشتید، گفت: «مشکلاتی که ما با آمریکا داریم، فراتر از مساله هسته‌ای است، ما اختلافات ریشه‌ای با آمریکا پس از انقلاب اسلامی داریم که به حوزه‌های متنوعی هم ارتباط دارد.»
بعیدی‌نژاد افزود: «تا امروز نظام تصمیمی برای حل‌وفصل این اختلاف‌ها به انجام مذاکره در این زمینه نگرفته است و ماموریتی هم که برای مذاکرات تعریف شد تنها مساله هسته‌ای بود.» او ادامه داد: «واقف هستیم که اختلاف‌های ایران و آمریکا فقط به خاطر این دو میلیارد دلار نیست؛ چون اگر آنها به مبالغی بیشتر از این هم دست پیدا می‌کردند به آن دستبرد می‌زدند، اما رویکرد خصمانه آمریکا و کنگره این زنگ خطر را برای ما ایجاد کرد.»
رئیس هیات کارشناسی مذاکرات هسته‌ای ایران تاکید کرد: نباید انتظار داشته باشیم برجام به حل اختلاف‌های ایران و آمریکا منتهی شود، چون حل اختلاف‌های ایران و آمریکا نیازمند تصمیم‌های جداگانه‌ای است که در چارچوب سیاست‌های اصولی اتخاذ می‌شود.
مذاکره با آمریکا درباره سوریه
مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه در ادامه این نشست خبری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران درباره موضوع سوریه مذاکرات مشخصی با آمریکا نداشته است و تصمیمی برای مذاکره با واشنگتن در این زمینه تا جایی که اطلاع دارم، اتخاذ نشده است، افزود: «ماموریت ما برای مذاکرات به‌صورت کامل درباره مساله هسته‌ای بوده و برجام درباره مساله هسته‌ای است و در موضوع آزادی زندانیان آمریکایی هم ماموریتی جدا از برجام و تصمیم مجزایی بود.»
حق عبور از خطوط قرمز را نداشتیم
رئیس هیات کارشناسی مذاکرات هسته‌ای ایران‌همچنین درباره اینکه آیا برجام توانسته شرایط را برای تقویت توان دفاعی ایران فراهم کند، ابراز کرد: توان موشکی ایران در خدمت منافع ملی ایران است و کاملا با اهداف دفاعی تعریف شده و ابزار مهمی برای دفاع از تمامیت ارضی ایران و نقطه قوتی در منطقه است. بعیدی‌نژاد در بخش دیگری از این نشست خبری تاکید کرد: در مذاکرات هسته‌ای به هیچ‌وجه از خطوط قرمز نظام عبور نشده و هیچ مذاکره‌کننده‌ای حق عبور از خطوط قرمز را ندارد.»
برنامه موشکی ایران
بعیدی‌نژاد افزود: درخصوص فراهم شدن محیط بهتری برای مباحث دفاعی و نظامی ایران ما نباید همه چیز را فقط از منظر بحث موشکی نگاه کنیم. او ادامه داد: در واقع یکی از بزرگ ترین اتهامات مطرح علیه بخش دفاعی و نظامی ایران این بود که بخش دفاعی و نظامی ایران درگیر پروژه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای است و این یک اتهام ناروا و ساختگی بود که در پرونده پی‌ام‌دی برای اثبات این موضوع در آژانس دنبال می‌شد. بعیدی‌نژاد افزود: این اتهام می‌توانست عملا نگاه دیگران را به بخش دفاعی و نظامی ایران کاملا یکسویه کند که غیرواقعی و نادرست بود، اما با بسته شدن پرونده پی‌ام‌دی و رد این اتهام نگاه جدیدی به توان دفاعی و نظامی ایران به‌وجود آمده است. عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران‌همچنین گفت: توان موشکی جمهوری اسلامی ایران بخشی از توان دفاعی کشور است و برای دفاع از تمامیت ارضی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و ما بدون شک با تجربیاتی که در گذشته به خصوص در زمان جنگ تحمیلی داشتیم، نمی‌توانیم بپذیریم که بر توان موشکی ایران محدودیت اعمال شود.»
فضای متفاوت در حوزه دفاعی
رئیس تیم کارشناسی با بیان اینکه بخشی از محدودیت‌هایی که برای تبادلات و انتقالات تجهیزات و فناوری‌های دفاعی وجود داشته در حال برداشته شدن است و مراودات جدیدی در این زمینه در بین ایران و کشورهای دیگر در جریان است که نمونه آن را در انتقال سیستم دفاعی اس ۳۰۰ مشاهده کردیم، ادامه داد: «اطمینان داریم در فضای جدید پسابرجام در حوزه دفاعی نیز فضای متفاوتی ایجاده شده و خواهد شد و دنیا روز به روز به این درک خواهد رسید که توان دفاعی ایران ابزار مهمی برای دفاع از تمامیت ارضی ایران و نقطه قوتی در منطقه است.»
مذاکره با روسیه درباره فروش آب سنگین
مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امورخارجه در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مذاکراتی درخصوص فروش آب سنگین با کشورهای دیگر انجام شده است؟ گفت: مذاکرات با روسیه درباره فروش آب سنگین در جریان است. بعیدی‌نژاد افزود: همچنین برخی کشورهای اروپایی به خرید آب سنگین از ایران ابراز علاقه کردند که آنها به‌دنبال ارائه پیشنهادهای خود هستند که پس از دریافت این پیشنهادها مذاکرات فنی توسط سازمان انرژی اتمی با طرف‌های مقابل انجام خواهد شد.
ارسال نظر