پاسخ واشنگتن به ادعای هسته‌ای برلین

دنیای اقتصاد: سایت آمریکایی واشنگتن فری بیکن دیروز در گزارشی به نقل از مقامات آمریکایی اعلام کرد دولت اوباما ادعاهای جدید آژانس اطلاعات آلمان را که مدعی« افزایش تلاش‌های ایران برای تهیه مواد مهم هسته‌ای» است، رد کرده است. آژانس اطلاعات بین‌المللی آلمان به تازگی در گزارشی مدعی شده است شواهدی دارد مبنی بر «تلاش‌های گسترده ایران» برای تهیه مواد مغایر با توافق برجام.

در این گزارش آمده است که این مواد «کالاهای خاصی هستند که در زمینه فناوری هسته‌ای می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.» در این گزارش ادعا شده است ایران به مهم‌ترین تعهداتی که در توافق هسته‌ای داده پایبند نیست. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نیز چند روز پیش گفته بود که اطلاعات نشان داده است «ایران از توسعه برنامه موشکی خود نکاسته و این در تضاد با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد است که ایران را از توسعه فناوری موشک‌های بالستیک منع می‌کند.» این گزارش آژانس اطلاعات آلمان و هشدارهای پس از آن با واکنشی خونسردانه از سوی دولت اوباما مواجه شد و دولت اوباما در مورد این گزارش اظهارنظری نکرد و در عین حال در مصاحبه‌ای به نشریه فری بیکن اعلام کرد که همچنان عملکرد ایران را مطابق با توافق هسته‌ای می‌داند. این پاسخ دولت آمریکا در تضاد با نظرات قانون‌گذاران جمهوری‌خواه آمریکا است. این قانون‌گذاران در پاسخ به نشریه فری بیکن کاخ سفید را متهم کرده‌اند که رفتارهای به ادعای آنان بد ایران در سطح بین‌المللی را نادیده می‌انگارد. یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا که تنها در صورت فاش نشدن هویتش مجاز به پاسخگویی به نشریه فری بیکن شد، در این باره گفت: «ما بر این باوریم که ایران همچنان به تعهداتش [در برجام] پایبند است.» وقتی وی تحت فشار قرار گرفت تا توضیح دهد که این موضع چگونه با هشدارهای آلمان مطابقت دارد، در پاسخ گفت‌ که دولت آمریکا «شما را برای هر گزارشی که به مقامات آلمانی منتسب است، به خودشان ارجاع می‌دهد.» او درباره فعالیت‌های ایران در زمینه تهیه این مواد -که ادعا می‌شود از زمان توافق هسته‌ای دو برابر شده است- اظهارنظری نکرد و در پاسخ به این پرسش که آیا گزارش جدید نشان می‌دهد که رفتارهای ایران ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است یا نه، گفت: «در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ما پیش از این هم صحبت کرده بودیم و گفتیم که پرتاب موشک توسط ایران با این قطعنامه تناقض دارد.» یک مقام سازمان سیا نیز از اظهارنظر در مورد ادعاهای آلمان و اینکه آیا این ادعاها با برآوردهای سازمان اطلاعات آمریکا همخوانی دارد یا نه، سر باز زد. واکنش دولت آمریکا در تضاد شدید با اظهارات بسیاری از قانون‌گذاران آمریکایی است که ادعای آلمانی‌ها را به‌عنوان گواهی بر ادعاهای خود درباره تخطی ایران از پیمان‌ها و توافق‌ها می‌دانند.

واکنش ایران به ادعاها

پس از آنکه «بان‌کی‌مون» دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی محرمانه اعلام کرد که آزمایش‌های موشکی ایران با روح برجام سازگار نیست و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز مدعی شد، ایران مقررات شورای امنیت سازمان ملل درخصوص توقف برنامه موشکی نظامی خود را نقض کرده است، رئیس سازمان انرژی اتمی به این اظهارات واکنش نشان داد و آن را «عجیب» توصیف کرد. او با اشاره به ادعاهای مقامات آلمانی مبنی بر تلاش ایران برای خرید تجهیزات مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای گفت: «اول چنین ادعاهایی مطرح کردند و بعد گفتند سازمان انرژی اتمی چنین خریدی نکرده، بلکه بیشتر برای وزارت دفاع ایران بوده است.» معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این ادعاها افزود: «به‌طور منطقی وقتی یک کانال خرید در برجام تعبیه کرده‌ایم، دیگر ضرورتی ندارد که سازمان انرژی اتمی بخواهد دستگاهی را به‌طورغیرمستقیم از بازار سیاه خریداری کند که هم هزینه بیشتری دارد و هم خطر آلودگی احتمالی خواهد داشت.» در ادامه صالحی تاکید کرد: «باید به آقای بان‌کی‌مون بابت سخنان دو پهلویش و به خانم مرکل اعتراض جدی شود. البته من نظر شخصی‌ام را به‌عنوان یک هموطن می‌گویم و این موضوع ربطی به سازمان انرژی اتمی ندارد اما امیدوارم زودتر جلوی این توطئه گرفته شود.»بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی محرمانه تصریح کرده است که آزمایش‌های موشکی ایران با «روح سازنده» توافق هسته‌ای با ۶ قدرت جهانی (برجام) سازگار نیست، اما این برعهده شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در این خصوص تصمیم‌گیری کند. بان‌کی‌مون در این گزارش به اعضای شورای امنیت سازمان ملل نوشته است: «از ایران خواسته می‌شود تا از آزمایش موشک‌های بالستیک خودداری کند، زیرا چنین آزمایشی ظرفیت افزایش تنش در منطقه را دارد.» مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه هم سخنان اخیر صدر اعظم آلمان درباره برنامه موشکی ایران را نامناسب و غیرسازنده دانست و گفت: «از کشوری که دارای روابط دوستانه با ایران است، انتظار چنین موضع‌گیری‌هایی نداریم.» مجید تخت‌روانچی در گفت‌وگو با خبرگزاری «آنا» درخصوص اظهارات اخیر آنگلا مرکل صدراعظم آلمان گفت: «ما اعلام کردیم که فعالیت‌های موشکی ما اولا دفاعی است، دوم اینکه ربطی به برجام ندارد و سوم اینکه ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ هم نیست.» او ادامه داد: «دلیل اینکه فعالیت‌های موشکی ما ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ نیست، این است که موشک‌های ما برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی نشده است.

واژه طراحی در قطعنامه ۲۲۳۱ وجود دارد و این در حالی است که در قطعنامه ۱۹۲۹ وجود نداشت. از دید ما، منظور از موشک‌های مورد اشاره در قطعنامه، موشک‌های بالستیکی است که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی می‌شود که موشک‌های ایران به این منظور طراحی نشده است.» معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه افزود: «علاوه بر این، ادبیات به کار گرفته شده در قطعنامه ۱۹۲۹ دستوری است و کاملا با ادبیات قطعنامه ۲۲۳۱ متفاوت است. به همین دلیل برنامه موشکی ایران ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ نیست. بنابراین صحبت‌های خانم مرکل مناسب و سازنده نیست و قطعا هم ما انتظار نداریم کشوری که دارای روابط دوستانه با آن هستیم چنین موضع‌گیری‌هایی داشته باشد.» تخت‌روانچی در پاسخ به سوال دیگری درباره خبر منتشرشده در خبرگزاری رویترز درباره گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره برنامه موشکی ایران و اینکه بان‌کی‌مون برنامه موشکی ایران را خلاف توافق هسته‌ای دانسته است، عنوان کرد: «در مورد گزارش آقای‌ بان‌کی‌مون باید به این امر دقت شود که رویترز گزارش داده است که آقای بان‌کی‌‌مون می‌خواهد در گزارش خود به این نکات اشاره کند. هیچ سندی از سوی سازمان ملل متحد ارائه نشده است که این گزارش آقای بان‌کی‌مون چیست.» او تاکید کرد: «تا زمانی که گزارش مکتوب بیرون نیاید نمی‌توانیم اظهارنظر کنیم. به همین دلیل سخنگو یا یک مقام وزارت امور خارجه در این باره اظهارنظر نکرده‌اند. ما می‌گوییم اگر چنین نگاهی به بحث موشکی ما وجود داشته باشد، خطا است و امیدواریم خبر رویترز صحت نداشته باشد، ولی اگر این خبر صحت داشته باشد، به دلایلی که در پاسخ قبلی توضیح دادم از نظر ما کاملا مردود است.»