دکتر حمید قنبری
همه انسان‌ها برابرند. همه به طور یکسان از کرامت ذاتی برخوردارند و همه حق دارند در برابر دولت‌ها و محاکم قضایی، از برخوردی یکسان و بدون تبعیض برخوردار شوند.

اعلامیه جهانی حقوق بشر، دو میثاق بنیادین حقوق بشر (میثاق حقوق مدنی و سیاسی از یکسو و میثاق حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از سوی دیگر) هر دو بر این نکته تاکید می‌کنند و دولت ایالات متحده آمریکا نیز هر گاه قصد وارد کردن فشارهای حقوق بشری بر ایران را دارد به این نکته نیز گریزی می‌زند و ایران را به هزار و یک دلیل تکراری متهم به نقض اصل برابری شهروندان خود می‌کند. می‌گویند چرا دیه زن کمتر از دیه مرد است، چرا دیه غیر‌مسلمان کمتر از دیه مسلمان است و قس علی هذا. کاش می‌شد این حرف‌ها را باور کرد، اما چه می‌شود کرد که شواهد بر خلاف این است. چند روز پیش، رای دیوان عالی آمریکا در پرونده پترسون صادر شد و بانک مرکزی محکوم به پرداخت خسارت برای انفجاری شد که در سال 1983 در بیروت رخ داده بود. به داستان پرونده و ناموجه بودن استدلالات حقوقی محاکم آمریکایی در جای دیگر پرداخته‌ام و در اینجا نمی‌خواهم دوباره وارد آن بحث شوم. موضوع این نوشته ضرب و تقسیم است. عدد و رقم است. برابری است و اینکه نمی‌شود حاصل دو به‌علاوه دو در ایران چیزی بشود و در آمریکا چیز دیگر. انفجار بیروت 241 کشته داشت. رای پترسون بالای 2میلیارد و پانصد و شصت میلیون دلار است. مبلغی که از اوراق بهادار مورد بحث بانک مرکزی هم بیشتر است. یعنی برای هر سربازی که در آن پایگاه کشته شده است، نزدیک به یازده میلیون دلار پرداخت خواهد شد. خوب لابد ارزش جان آدمیزاد بالاست و چه کسی می‌تواند در چنین ارزشی شک کند؟ اما چند سال بعد در سوم جولای 1988 هواپیمای مسافربری پرواز شماره 655 هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، بر فراز خلیج فارس توسط یک رزم‌ناو آمریکایی مورد حمله قرار گرفت. موشکی به آن اصابت کرد و کلیه 248 سرنشین آن کشته شدند. حمله مستقیم و در روز روشن بود. با یک ناو جنگی آمریکایی. مثل لبنان نبود که ادعا شود سازمانی به حمایت کشوری عملیاتی را انجام داده است. حمله به یک پایگاه نظامی نبود به یک هواپیمای غیر‌نظامی بود. در میان آنها که کشته شدند، زنان و کودکان هم بودند، هیچ‌کدام نمی‌دانستند که قرار است این سفر، آخرین سفر آنها باشد. سرباز نبودند که بدانند کشتن و کشته شدن لازمه شغل آنهاست و احتمال آن همیشه وجود دارد. غرامت پرداخت شده چقدر بود؟ 8/61 میلیون دلار. یعنی 300 هزار دلار برای قربانیانی که شغل و درآمد داشتند و 150 هزار دلار برای قربانیانی که شغل و درآمدی نداشتند. یعنی هر سرباز آمریکایی برابر با 36 ایرانی صاحب شغل و برابر با 72 کودک و زن ایرانی فاقد شغل و درآمد. خوب البته ما ناقض حقوق بشریم که دیه مرد را در کشورمان بیشتر از دیه زن قرار داده‌ایم. ما ناقض حقوق بشریم که دیه مسلمان در کشورمان از دیه غیر‌مسلمان بیشتر است و شهادت دو زن به اندازه شهادت یک مرد در کشورمان اعتبار دارد و... و البته آمریکا حق دارد که خود را متعهد بداند که برای ارتقای حقوق بشر در هر کشوری و از جمله در ایران تلاش کند. اما ما هم از این بعد حق داریم بگوییم عدالتتان را هم دیدیم. حقوق بشرتان را هم دیدیم. قضاوتتان را هم دیدیم. عهد و پیمانتان را هم دیدیم.