دکتر رسول بابایی، استاد علوم سیاسی و برندینگ انتخاباتی در گفت‌‌و‌گویی با «عصر ایران» به ویژگی‌های برجام و ضعف دولت در تبدیل آن به یک برند پرداخت. دکتر بابایی در بخشی از مصاحبه خود با «عصر ایران» درباره برند‌سازی سیاسی گفت: «من تصور می‌کنم دولت آقای روحانی قصد دارد به نوعی برجام را برند کند. دولت به شکلی بحث برجام را دنبال می‌کند و به آن می‌پردازد که گویا قصد دارد آن را به عنوان یک برند در اذهان مخاطبان قرار دهد. در عین حال چون تیم رسانه‌ای و تبلیغاتی دولت با برندسازی و چارچوب‌های آن آشنایی ندارد، این برندسازی نقصان و ضعف‌های شدیدی دارد.»

بابایی که دانش‌آموخته دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران است در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو اضافه کرد: «این روزها این بحث که تیم تبلیغاتی دولت نتوانسته پیام عملکرد دولت در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی را به جامعه برساند، خیلی داغ است.»

بابایی افزود: «‌بسیاری معتقدند برجام تصویب شده و هم‌اکنون باید نتایج عملی آن در حوزه‌های اقتصاد و سیاست داخلی دیده شود و به این حوزه‌ها بسط داده شود. این تصور در عموم مردم هم وجود دارد. به هرحال دولت وعده داده با اجرای برجام و لغو تحریم‌ها فرصت‌هایی برای گشایش فضای اقتصادی و حل مشکلات فراهم می‌شود.»

به گفته بابایی یک برند موفق باید دارای این ویژگی‌ها باشد: ویژگی اول «سادگی» است یعنی برندها اطلاعات را ساده می‌کنند. ویژگی دوم «تمایز» یا منحصربه‌فرد بودن است. سومین ویژگی برند درباره «آرزوها» و آرمان‌هاست. چهارمین ویژگی «اطمینان» است. پنجمین ویژگی برندها عبارت است از «ارزش» داشتن. برندها بر اساس این ویژگی به مشتری‌ها و مخاطبان می‌گویند چرا باید آنها را به جای دیگران انتخاب کنند و در نهایت ششمین ویژگی برندهای موفق مربوط به «اعتبار» است به این معنا که برآورده ساختن وعده‌های داده شده برند بسیار مهم است.»

بابایی درباره اینکه مردم از برجام انتظار گشایش اقتصادی دارند، گفت: «مردم این انتظار را دارند زیرا در اثر برندسازی ناقص از ایده برجام و همچنین زمینه قبلی صرفا این پیام و انتظار بسیار برجسته شده است در حالی که می‌توانست داستان غیر از این باشد یا همه ماجرا این نباشد. من گاهی نشانه‌هایی می‌بینم که برخی تصور می‌کنند ایده معطوف به برند باید پیچیده باشد. این در حالی است که برندهای موفق غالبا بسیار ساده هستند. این هم از کج فهمی‌ها درباره برند است.»

بابایی اضافه کرد: «صریح می‌گویم که برجام برند ساده‌ای نیست و اتفاقا پیچیده است، ابهام هم دارد، چند بعدی است و البته ماهیت آن هم به‌گونه‌ای است که باعث ایجاد تناقض و تضاد هم شده است و رقیب در حال استفاده از از این پیچیدگی به نفع خودش است. وقتی شما پیام خودتان را ساده نکنید، در واقع پایگاه موشکی برای رقیب فراهم کرده‌اید تا از آنجا به شما حمله کند.»

بابایی ادامه داد:« از طرف دیگر شما باید متوجه باشید این یک معاهده و بده و بستان است. وقتی این را گذاشته‌اید وسط و می‌خواهید بهره‌برداری کنید، شما بستان آن را برجسته می‌کنید رقیب هم بده آن را برجسته می‌کند. اینجا جنگ سادگی رخ می‌دهد و پیام هر طرف ساده‌تر باشد، دست بالا را خواهد گرفت.»

او ادامه داد: «تاکید می‌کنم ماهیت بده و بستانی برجام را باید مورد توجه قرار دهیم. این ماهیت دست رقبا را برای تخریب و انتقاد از آن باز نگه می‌دارد و وقتی هم که دولت در ساده‌سازی پیچیدگی‌های برجام ضعف نشان می‌دهد، دست رقیب برای استفاده از ضعف‌ها و باگ‌های آن بازتر هم می‌شود.» بابایی در ادامه این گفت‌و‌گو درباره ضعف دولت در برند‌سازی برجام چنین گفت: «به نظرم دولت هنوز درک نکرده که قصد دارد یک موضوع پیچیده را برند کند و بدون تعارف مسیر غلطی را می‌رود. صریح می‌گویم اگر دولت نتواند برجام را برند کند بهتر است از آن عبور کند زیرا در نهایت در آن گیر خواهد کرد. دولت باید ایده برجام را ساده کند. قبل از این مذاکرات گفته می‌شد که ساختار تحریم‌ها به شکلی است که قابل نقض نیستند و برطرف شدن آنها نیاز به زمان بسیاری دارد. اما بالاخره دولت توانست در جریان مذاکرات خود تحریم‌های هسته‌ای را یکجا حذف کند. اما دولت نتوانسته همین موفقیت را به مردم القا کند؛ زیرا به جای آنکه این پیام ساده را به مردم توضیح دهد، روی بخش‌های پیچیده برجام تمرکز کرده است.»

بابایی درباره تمایز برجام با دیگر معاهده‌های تاریخی ایران هم گفت:« در این جا هم رقیب سعی کرده ضرباتی وارد کند و مثلا برجام را با معاهداتی منفی که در تاریخ ایران موجود است مثل ترکمانچای و... شبیه‌سازی کرده است. در واقع رقیب می‌گوید برجام منحصر به‌فرد نیست و نمونه‌های توافقات ضعیف از این دست در تاریخ کشور زیاد وجود دارد! با این حال باید بپذیریم برجام کار متمایزی بود که این دولت انجام داد و نه دولت قبلی و نه تیم مذاکره‌کننده قبلی از عهده آن برنیامدند و این یک نقطه قوت برای دولت است. به عبارتی نه آقای جلیلی و نه دولت آقای احمدی‌نژاد به‌رغم ظرفیت‌ها و مجوزهایی که به آنها داده شد، نتوانستند پرونده هسته‌ای را در این مسیر ببرند و توافقی را ایجاد کنند. از این حیث برجام کاملا متمایز و منحصر به دولت آقای روحانی است.»

بابایی در ادامه سخنانش درباره انتقاد مخالفان برجام گفت: «این انتقادها را می‌توان از زاویه «اطمینان» برند توضیح داد. اطمینان به برند برجام به این معناست که مثلا برجام باعث کاهش قدرت دفاعی ما نشود و حقوق ما درباره داشتن فناوری هسته‌ای را حفظ کند یا خطر جنگ را از سر کشور کم کند یا آن طور که در شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور مطرح بود باعث ایجاد اشتغال شود. به نظرم منتقدان سعی دارند اطمینان به برند برجام را مخدوش کنند.»

بابایی درباره ویژگی اعتبار برند برجام نیز گفت: «وقتی ما قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتیم امام و سایر شخصیت‌ها از آن حمایت کردند و «ان‌قلتی» درباره آن مطرح نشد اما شما می‌بینید برجام در داخل کشور منتقدان بزرگ و ذی‌نفوذی دارد و همین از اعتبار آن می‌کاهد. در خارج از کشور هم اینچنین است.»

بابایی در انتها به دولتمردان توصیه کرد: «ساختن برند یک ایده یا خط مشی مثل برجام یا مدیریت آن از هر تخصصی نمی‌شود استفاده کرد. متاسفانه تخصص برندسازی در کشور ما کمتر شناخته شده و همین شناخت کم هم با سوء‌تفاهم زیادی روبه‌رو است. توصیه من این است که دولت برند برجام را از زاویه برندسازی ایده حتما مورد بازنگری قرار دهد وگرنه با ضعف‌های موجود بهتر است از خیر اینکه برجام را به مهم‌ترین سوژه انتخابات ۹۶ تبدیل کند، بگذرد.»