سامانه موشکی اس-۳۰۰ در روز ارتش رونمایی شد
مانور اقتدار نیروهای مسلح
عکس: AFP
همچنین خبرگزاری فارس در گزارشی با اشاره به اینکه در مراسم رژه روز ارتش در تهران، بخش‌هایی از سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰ به نمایش درآمد، ادامه داد: «یک گردان سامانه موشکی بُرد بلند پدافند هوایی اس-۳۰۰ برای اولین بار به نمایش درآمد که البته موشک‌های این سامانه در رژه حاضر نبود و تنها بخش‌هایی از این سامانه (شامل رادار، پست فرماندهی و ارتباطات) به نمایش گذاشته شد.» تا به امروز بارها اخبار متفاوت و گاه متناقضی از تاریخ یا چگونگی تحویل این موشک‌ها از مقام‌های ایرانی و روسی نقل شده است.در تازه‌ترین مورد، هفته گذشته حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از «اجرا شدن مرحله اول قرارداد فروش» سامانه موشکی اس-۳۰۰ به ایران خبر داد. در پی این اظهارات بعضی رسانه‌های ایران گزارش دادند که بخشی از تجهیزات اس-۳۰۰ به ایران منتقل شده است، اما ساعاتی بعد وزارت امور خارجه ایران در اطلاعیه‌ای این گزارش‌ها را انتشار غیردقیق اظهارات جابری‌انصاری خواند. یک روز پس از این اظهارات سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران، معاون نخست‌وزیر روسیه در گفت‌وگو با رسانه‌های این کشور مدعی شد که اولین محموله سامانه دفاع موشکی اس-۳۰۰ تحویل ایران شده است. به گزارش خبرگزاری فارس، خبرگزاری اسپوتنیک سه‌شنبه ۲۴ فروردین از قول «دیمیتری راگوزین»، معاون نخست‌وزیر روسیه نوشت: «اولین مجموعه سامانه‌های پدافند هوایی اس-۳۰۰ را به ایران تحویل داده است.»براساس این گزارش، معاون نخست‌وزیر روسیه در پاسخ به سوالی درباره تحویل این سامانه گفت: «بله، تحویل (این سامانه) در یک مسیر لجستیکی طراحی شده توسط متخصصان ایران و روسیه، انجام می‌شود. ایران بعد از دریافت اولین مجموعه، شکایتش علیه روسیه در دیوان بین‌المللی داوری را پس می‌گیرد.» این مقام روسی تاکید کرد: «درباره این لغو (شکایت) در کل با مجلس ایران توافق کرده‌ایم.»از سوی دیگر مطابق آنچه مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه اخیرا اعلام کرد قرار است طی هفته جاری، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی و سردار حسین دهقان، وزیر دفاع به روسیه سفر کنند.
دلایل ابهام در مورد اس-۳۰۰
باوجودی که روز گذشته بخش‌هایی از این تجهیزات در رژه روز ارتش به نمایش درآمد هنوز هیچ‌یک از مقام‌های رسمی ایران یا روسیه درباره انتقال آن به ایران توضیحی نداده‌اند.دکتر محمود شوری، کارشناس مسائل روسیه و عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اهمیت موضوع اس-300 برای تهران و مسکو به «دنیای اقتصاد» گفت: «به همین خاطر مقامات ایران و روسیه خیلی شفاف در این زمینه اظهارنظر نمی‌کنند.» به گفته شوری، بخشی از استراتژی تهران و مسکو این است که این موضوع همراه با ابهام باشد. همچنین این کارشناس در پاسخ به این پرسش که چرا تحویل سامانه دفاعی اس-300 آن قدر زمانبر شد و با فرازونشیب‌های بسیار همراه بود، گفت: «به دلیل مشخص نبودن مسائل، در این رابطه هم نمی‌توان با صراحت سخن گفت که آیا طرف روسی بدعهدی کرده است یا نه.»
پیام کرملین
همچنین احمد وخشیته، دانشجوی دکترای علوم سیاسی در دانشگاه دوستی ملل مسکو و سردبیر سایت دیده‌بان روسیه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: «قسمتی از سامانه اس-۳۰۰ مطابق آن چه که از اخبار شنیده می‌شود تحویل ایران داده شده و قرار است در تابستان به‌طور کامل تحویل داده شود. اما اینکه چرا پس از حدود هشت سال اکنون تحویل داده شد می‌تواند برآیندی از چند دلیل باشد.» او در ادامه این دلایل را برشمرد و افزود: «نخست اینکه جایگاه ایران در منطقه و جهان پس از برجام بسیار تغییر پیدا کرد و روسیه وارد فضایی رقابتی با غرب برای فروش تسلیحات به ایران شده است، از این رو تعامل مسکو با تهران دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.»او همچنین به رایزنی‌های گسترده فرستاده ویژه رئیس‌جمهور و دستیار ویژه رهبری در امور بین‌الملل، دبیر شورای امنیت ملی، وزیر دفاع و سفیر ایران در روسیه اشاره کرد و گفت: «بدون شک گفتمان و رایزنی این چهار نفر نقش بسزایی در حل گره اس-۳۰۰ داشته است.»در نهایت این کارشناس با بیان آنکه ایران همواره بر ایجاد صلح در منطقه تاکید داشته و کوشیده است بحران‌های سوریه و یمن را از طریق صلح و گفتمان حل کند، ادامه داد: «اما در این میان برخی کشورها درصدد هستند به‌گونه‌ای به تقابل با ایران برآیند. ارسال این سامانه دفاعی در این مقطع زمانی به نظر می‌رسد به گونه‌ای می‌تواند پیام کرملین به مخالفان تهران باشد که همواره از متحد تاکتیکی خود دفاع خواهد کرد.»
فراز و فرودهای یک قرارداد
در سال 2007 قراردادی نظامی بین ایران و روسیه برای دریافت سامانه پدافندی اس-300 امضا شد اما روس‌ها در سال 2010 به بهانه تحریم‌های سازمان ملل حاضر نشدند این سامانه دفاعی را تحویل ایران دهند. در همان مقطع ایران اعلام کرد که در دادگاهی در ژنو علیه روسیه شکایتی قانونی را مطرح کرده است. اما پس از توافق هسته‌ای ایران و غرب و رفع تهدیدهای نظامی علیه ایران، روس‌ها آماده تحویل سامانه اس-300 شدند. ولادیمیر پوتین در فروردین ماه سال 94 و درماه‌های پایانی مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب، با امضای حکمی، ممنوعیت فروش سامانه اس-300 به تهران را لغو کرد. رئیس‌جمهور روسیه گفته بود که تحویل سامانه دفاعی اس-300 به ایران نقض تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل محسوب نمی‌شود. در دیدار وزرای دفاع ایران و روسیه در فروردین ماه سال پیش اعلام شد که سامانه پدافندی اس-300 تا پایان سال 2015 میلادی به ایران تحویل داده خواهد شد. سردار حسین دهقان وزیر دفاع نیز درباره آخرین وضعیت این قرارداد گفته بود که تیم‌های کارشناسی ایران و روسیه این قرارداد را به‌روز کرده‌اند به گونه‌ای که یک گردان از این سامانه به قرارداد قبلی اضافه می‌شود و تمام تغییرات تکنولوژی در سامانه جدید اعمال شده و اس-300 به‌روز شده تحویل ایران داده می‌شود. البته کمی بعد یکی از مقامات کرملین اعلام کرد که قرارداد تحویل سامانه دفاعی موشکی اس-300 میان ایران و روسیه تا پایان سال 2015 تکمیل نخواهد شد، بنابراین ابتدای سال آینده میلادی امضا خواهد شد.
مخالفت آمریکا و رژیم صهیونیستی
با این وجود هرچه به زمان تحویل این سامانه نزدیک‌تر می‌شدیم مخالفت‌های آمریکا نیز بیشتر می‌شد. مارک تونر، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به انتشار اخبار آغاز روند تحویل سامانه دفاعی موشکی اس-۳۰۰ به ایران گفت که «ما پیشرفت‌هایی در این زمینه دیده‌ایم اما من اطلاعات بیشتری ندارم. تنها می‌توانم بگویم که ما پیش از این به‌طور شفاف مخالفت خود را با هرگونه فروش سامانه اس-۳۰۰ به ایران اعلام کرده‌ایم.» مهم‌ترین مخالف ورود این سامانه پدافندی به کشورمان آمریکا و رژیم صهیونیستی هستند هر چند آمریکایی‌ها اعتراف دارند که این بهره‌گیری از سامانه اس-۳۰۰ نقض برجام نیست. اما این سامانه چه ویژگی‌هایی دارد که رژیم صهیونیستی نسبت به آن حساس است؟ سامانه اس-۳۰۰ یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاعات است که در اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دفاع هوایی شوروی ساخته شد. از جدیدترین مدل‌های این سامانه می‌توان به سامانه اس-۳۰۰ پی‌ام‌یو اشاره کرد که یکی از پیشرفته‌ترین موشک‌های زمین به هواست و توانایی آن را دارد تا اهدافی واقع در ارتفاع ۲۷ کیلومتری را منهدم سازد.
ارسال نظر