میانجیگر در تهران
گروه دیپلماسی: یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان روز گذشته در سفری دو روزه به ایران آمد و با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو کرد. عمان از گذشته تا امروز جزو دوستان ایران در خلیج‌فارس محسوب می‌شود و همواره نیز تلاش داشته نقش میانجیگر را میان ایران و کشورهای غربی ایفا کند؛ بنابراین هر وقت مقامی از عمان به ایران سفر کند یا بالعکس، در وهله نخست این مساله به ذهن خطور می‌کند که آیا قرار است عمان باز هم نقش میانجی را بین ایران و کشوری دیگر بازی کند. همچنین اخیرا بحث میانجیگری مسقط میان تهران و ریاض مطرح شده بود. در واقع بیش از یک ماه پیش پس از تعرض عده‌ای به سفارت عربستان در تهران، اعلام شد که یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان و همچنین ابراهیم جعفری وزیر امور خارجه عراق قرار است به‌صورت همزمان به تهران سفر کنند که این خبر در همان روز از سوی یکی از مقامات وزارت امور خارجه تکذیب شد و فقط ابراهیم جعفری به تهران سفر کرد. در همان ایام، مرتضی سرمدی، قائم‌مقام وزیر امور خارجه به عمان سفر و با مقامات آن کشور دیدار و گفت‌وگو کرد.

محمدجواد ظریف بعد از گفت‌وگوی یک ساعت و نیمه با یوسف بن علوی همتای عمانی خود در جمع خبرنگاران با بیان اینکه روابط ایران و عمان مثال‌زدنی و نمونه است، تاکید کرد: «ما برای گسترش روابط با عمان سقفی قائل نیستیم و می‌خواهیم در همه حوزه‌ها روابط دو کشور گسترش پیدا کند.» به گزارش «ایسنا» وزیر امور خارجه ضمن استقبال از سفر وزیر خارجه عمان به ایران گفت: «در این سفر برادر عزیزم یوسف بن علوی را وزیر تجارت، رئیس هیات سرمایه‌گذاری عمان، رئیس بانک مرکزی عمان، رئیس بانک مسقط و تعدادی دیگر از دوستان در وزارت امور خارجه عمان همراهی می‌کنند.» ظریف با اشاره به عزم دو کشور جهت تقویت روابط دوجانبه تاکید کرد: «ما از مقامات عمان از جمله سلطان عمان برای نقش فعالی که برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای داشتند تشکر کرده و می‌کنیم.» همچنین به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، دو طرف طی این دیدار راجع به همکاری‌های دوجانبه، چندجانبه، همکاری‌های سیاسی، منطقه‌ای،‌ امنیتی و همچنین همکاری در پروژه‌های کوتاه‌‌مدت، میان‌مدت و درازمدت گفت‌وگو کردند.ظریف ایران و عمان را شرکای راهبردی در حوزه همکاری‌های مختلف توصیف کرد و افزود: «دو کشور برای گسترش روابط اهمیت قائل و علاقه‌مند هستند که همکاری‌های خود را در زمینه‌های بانکی، تجارت، حمل‌ونقل، صنعت، انرژی و همچنین احداث خط لوله گاز و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در زمینه صنعت و معدن، حمل‌ونقل، گمرک و بانک گسترش دهند.» او همچنین ابراز امیدواری کرد که این سفر زمینه‌ساز باب جدیدی در روابط عمیق دو کشور باشد. در ادامه وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه عمان همسایه خوب و قابل اعتمادی برای ایران است، ادامه داد: «روابط خوب دو کشور دارای اثرات و منافع مناسب منطقه‌ای و بین‌المللی است و ما همکاری‌های دو کشور را در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی ادامه خواهیم داد.»


گسترش همکاری‌ها

از سوی دیگر ظریف با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران سقفی را برای گسترش روابط با عمان قائل نیست و در تلاش است که در حوزه‌های مختلف این روابط را گسترش دهد، گفت: «خط لوله گاز بین عمان و ایران احداث می‌شود و قرار است دو کشور همکاری‌هایی را نیز در زمینه هوانوردی، تجارت، ‌تسهیل روادید برای تجار و بازرگانان، ایجاد زمینه برای حضور سرمایه‌گذاران دو کشور، انجام سرمایه‌گذاری مشترک ایرانی و عمانی و همچنین ایرانی‌ و عمانی و طرف‌های ثالث با یکدیگر داشته باشند و در این ارتباط امروز گفت‌وگوهای خوبی را انجام دادیم.»


این سفر علیه کشور دیگری نیست

همزمان یوسف بن علوی در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش درخصوص اهداف سفرش به ایران به گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بین دو کشور اشاره کرد و گفت که به‌طور قاطع این سفر در جهت ادامه روابط دوستانه و برادرانه‌ای است که بین دو کشور جریان دارد. او با بیان اینکه با اراده و تصمیم قاطع به ایران آمده‌ایم‌، ادامه داد: «این سفر بر ضد طرف دیگری نیست و همکاری، اولین و آخرین هدف ما است.» وزیر خارجه عمان با یادآوری اینکه همکاری با ایران می‌تواند افق‌های جدیدی را برای ما باز کند که رسیدن به ثبات و امنیت بیشتر در منطقه است، تاکید کرد: «ما تمایل فراوانی داریم که از اینجا کاری را شروع کنیم و به آینده چشم بدوزیم تا همه کشورهای منطقه به این برسند که می‌توانند با هم تفاهم داشته باشند و یک سازوکار همکاری بین کشورها ایجاد شود و آنها را از اختلافات دور کند.» بن علوی در پاسخ به سوالی درباره سطح مناسبات تجاری دو کشور پس از برجام نیز گفت: «افق گسترده‌ای برای همکاری داریم. یک برنامه زمان‌بندی شده را از طریق کارشناسان دو کشور مورد دستیابی قرار خواهیم داد و آنها خواهند نشست و ارقام را بررسی خواهند کرد.» بن علوی با اشاره به روابط برادرانه بین دو کشور ایران و عمان ادامه داد: «روابط برادرانه بین دوکشور روابطی است که هم در سطح شخصی و هم در سطح رسمی بین ما وجود دارد.»

حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه درباره این سفر معتقد است: «سفر یوسف بن علوی وزیر خارجه پادشاهی عمان به تهران در چارچوب روابط رو به گسترش موجود میان تهران و مسقط قابل تجزیه و تحلیل است.» او افزود: «با توجه به جایگاهی که پادشاهی عمان در سطح منطقه و شورای همکاری خلیج‌فارس دارد بنابراین این کشور در طول سه دهه گذشته با عنوان چکش تعادل این شورا و نیز اتحادیه عرب عمل کرده است.» به گفته این کارشناس، عمان همواره تلاش کرده از سیاست‌های تخریبی برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس علیه ایران جلوگیری و توانسته تا اندازه‌ای از گسترش نفوذ عربستان در منطقه ممانعت کند. هانی‌زاده درخصوص احتمال میانجیگری عمان میان ایران و عربستان سعودی نیز گفت: «با توجه به اینکه پادشاهی عمان به‌عنوان حلقه اتصال ایران و کشورهای عرب منطقه عمل کرده و از آنجا که روابط تهران و ریاض قطع شده، بنابراین مسقط تلاش می‌کند نقش میانجی میان ایران و عربستان را ایفا کند. از سوی دیگر اکنون با توجه به شکست سیاست‌های ریاض در یمن و سوریه به نظر می‌رسد که سفر وزیر خارجه پادشاهی عمان به تهران به درخواست رژیم عربستان صورت گرفته اما به نظر نمی‌رسد عمان بتواند در یک فرآیند زمانی کوتاه روابط تهران و ریاض را به حالت عادی بازگرداند.»