شادی آذری: در هفته‌ای که گذشت شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین از آمریکا بازدید کرد.

او در این سفر کوله باری سنگین بر دوش داشت؛ بحث‌های مربوط به دستکاری چین در نرخ یوآن و اوضاع اقتصاد پرفرازونشیب‌اش، اتهامات حملات سایبری چین به دولت و کسب‌وکارهای آمریکایی و ساخت و ساز در نواحی مورد مناقشه در دریای جنوب چین که متحدان آمریکا را خشمگین ساخته است. یک ناظر چینی به نیویورک تایمز گفته است: «شی احساس می‌کند که در یک رقابت استراتژیک با آمریکا قرار دارد.» به‌نظر می‌رسد این احساس وی، در یک حوزه به نفع آمریکا تمام می‌شود. در هفته گذشته شاهد اخباری بودیم که از یک سرمایه‌گذاری بزرگ چین در نخستین قطار پرسرعت آمریکا حکایت داشت.

بر اساس اعلام یکی از مقامات حزب کمونیست چین، ساخت یک خط ریلی به مسافت ۲۳۰ مایل بین لس‌آنجلس و لاس‌وگاس در پاییز آینده آغاز خواهد شد. کنسرسیومی تحت رهبری شرکت ملی راه‌آهن چین، به نام چاینا ریل‌وی اینترنشنال یو‌اس‌آ، سرمایه اولیه‌ای بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار را برای این خط راه‌آهن تامین خواهد کرد. این خط نخست از لس‌آنجلس با عبور از یک مسیر ۸۰ مایلی به شهر کوچک ویکتورویل می‌رسد. مقامات امیدوارند این مسیر پس از آن به سمت مرکز شهر لاس‌وگاس کشیده شود.

راه‌اندازی قطار پرسرعت در آمریکا طرفداران زیادی دارد. در پی کمبود سرمایه‌گذاری و تعطیلی شرکت‌ها، آمریکا که زمانی به‌خاطر خطوط ریلی بین‌قاره‌ای‌اش پیشرفت کرده بود، اکنون از اروپا و آسیا جا مانده است. مشکل این است که دولت آمریکا سرسختانه در برابر به‌روزرسانی شبکه ریلی و متناسب‌سازی آن با قرن ۲۱ یا حتی میانه قرن ۲۰، مقاومت کرده است. اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنرانی سالانه خود درباره وضعیت کشور در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد: «هدف ما این است که ظرف ۲۵ سال آینده به ۸۰ درصد از مردم آمریکا امکان دسترسی به قطار پرسرعت را بدهیم.»

فرمانداران جمهوری‌خواه سه ایالت اما پروژه‌های بزرگ ریلی را رد و طرح‌ها را ملغی اعلام کردند و پول آنها را به دولت فدرال بازپس دادند. علت این اقدام آنها این بود که بر این باورند پروژه‌های ریلی باید به بخش خصوصی واگذار شوند. سال گذشته جف دنهام، رئیس کمیته ریلی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: « قطار پرسرعت می‌تواند ایده خوبی باشد، اما به عقیده من باید به بخش خصوصی واگذار شود.» حتی ایالت‌هایی که بیش از سایر ایالت‌ها از این سرمایه‌گذاری‌ها منتفع خواهند شد هم چندان مشتاقانه عمل نمی‌کنند. کوین مک کارتی، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا که نماینده ایالت پرجمعیت و شلوغ کالیفرنیاست به نشریه وال‌استریت ژورنال گفته است:

« من همه تلاش خود را خواهم کرد تا مطمئن شوم حتی یک دلار از بودجه فدرال هم صرف کارهای بی‌فایده‌ای همچون قطار پرسرعت کالیفرنیا نخواهد شد.» حالا اما چین وارد داستان شده است. پس از آنکه شرکت اکسپرس وست، که قرار بود پروژه قطار لاس‌وگاس را مدیریت کند، نتوانست وام فدرال را برای ساخت این خط ریلی تامین کند، کنسرسیوم چاینا ریل‌وی اینترنشنال یو‌اس‌آ وارد میدان شد. این دو شرکت اکنون یک سرمایه‌گذاری مشترک را شکل داده‌اند. اندی کیونز، رئیس سندیکای قطار پرسرعت آمریکا می‌گوید: «این دقیقا به معنای آن است که دولت ما خود را از این داستان عقب کشیده است.» کیونز خوشحال است از اینکه حالا پول در جایی قرار دارد که می‌توان آن را گرفت و مورد استفاده قرار داد. اقتصاد آمریکا هم بدون نگرانی از منبع تامین مالی، از بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل خود بهره خواهد برد. مردمی هم که مدام در رفت و آمد هستند، از آسودگی یک سفر ۸۰ دقیقه‌ای از ویکتورویل به لاس‌وگاس لذت خواهند برد، چون این مسیر با خودرو شخصی تا ۴ ساعت زمان می‌برد. با وجود این، صنعت آمریکا ضرر می‌کند. هیچ‌کس فکر نمی‌کند که این سرمایه‌گذاری پول هنگفتی را عاید کنسرسیوم چاینا ریل‌وی اینترنشنال یو‌اس‌آ خواهد کرد. کیونز می‌گوید:

«قرار نیست بخش حمل و نقل به یک بخش پولساز تبدیل شود.» بنابراین در واقع چین با این اقدام یک گام استراتژیک بر می‌دارد تا به صنعت خود رونق بخشد. چین پس از آنکه توانست بیش از هر کشور دیگری بر بیشترین مسافت مسیر قطار پرسرعت در جهان سرمایه‌گذاری کند، دانش مهندسی ساخت خطوط ریلی و قطارها را نیز به‌دست آورد و اکنون امیدوار است آن را به بازارهای جهان صادر کند. آمریکا تنها یک کشور از بیش از ۲۰ کشوری است که چین قصد دارد بازار صنعت ریلی خود را در آنها به راه بیندازد. منتقدان جناح راست در آمریکا مدت‌ها بود که دولت را متهم می‌کردند بودجه حمل و نقل عمومی کشور را از منابع وابسته به سوسیالیسم تامین می‌کند. حالا هم انتظار نمی‌رود این منتقدان از شنیدن اینکه بودجه یک خط بزرگ ریلی آمریکا از یک دولت کمونیست تامین می‌شود، چندان خوشحال شوند، حتی اگر این تامین مالی از جانب دولتی باشد که در ظاهر کمونیست است، اما در حقیقت یک نظام سرمایه‌داری بر اقتصاد آن حاکم است.