از مغازه‌های خالی تا سوپرمارکت‌های شلوغ
واکنش شرکت‌های مطرح جهان نسبت به بحران کرونا
والمارت ( Walmart)
پس از اینکه تست کرونای یکی از کارکنان والمارت در «کنتاکی» مثبت اعلام شد، مدیران این شرکت، یک قانون جدید برای مرخصی اضطراری تعیین کردند و آن را به تمامی کارکنان فروشگاه‌های این شرکت در آمریکا ابلاغ کردند. در تاریخ دهم مارس، این شرکت به همه کارکنانش در آمریکا ایمیلی فرستاد و اعلام کرد که هر کس به ویروس کرونا مبتلا شده، تا ۲ هفته مرخصی با حقوق دریافت می‌کند.
پس از آنکه دو تن از کارکنان این شرکت در منطقه شیکاگو بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند، آنها اقدامات جدیدی در راستای کنترل بیماری در فروشگاه انجام دادند، از جمله استخدام نیروهایی برای نظافت بیشتر و ضدعفونی سطوح (هر دو نفر، دارای بیماری‌های زمینه‌ای بوده و هنوز مشخص نشده که در محل کار به بیماری مبتلا شده‌اند یا خارج از آن. برادر یکی از جان‌باختگان، علیه والمارت شکایت کرده و مرگ برادرش را، ناشی از بی‌توجهی مدیران نسبت به خطرات کرونا و تعلل در اقدامات پیشگیرانه می‌داند).
دفتر مرکزی این شرکت نیز اخیرا اعلام کرد که برای جلوگیری از گسترش کرونا، سیاست‌های جدیدی در تمامی فروشگاه‌های این شرکت در آمریکا اعمال می‌شود. تعداد مشتری‌هایی که اجازه دارند وارد هر فرشگاه شوند، محدود شده (۲۰ درصد ظرفیت) و هر فروشگاه، حالا فقط یک ورودی دارد و بقیه ورودی‌ها بسته‌اند. آنها به همراه چند فروشگاه زنجیره‌ای دیگر، طرح راهروهای یک‌طرفه را نیز آزمایش می‌کنند.
بربری(Burberry)
گسترش کرونا، مشکلات بزرگی برای این برند و سایر برندهای لوکس صنعت مد دنیا ایجاد کرده است. «مارکو گوبتی»، مدیر ارشد این شرکت در اوایل ماه مارس به وب‌سایت «بیزنس اینسایدر» گفت: «شیوع این ویروس در چین، روی تقاضای کالاهای لوکس تاثیر منفی گذاشته. فعلا نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که این شرایط تا کی ادامه خواهد داشت.»
در همان زمان، تعداد زیادی از فروشگاه‌های این برند در چین تعطیل شدند. اما پس از مدتی که شرایط رو به بهبود رفت، کار را دوباره از سر گرفتند. اما همزمان، با گسترش ویروس در سایر نقاط جهان از جمله اروپا و آمریکا، آنها تصمیم گرفتند همین سیاست را در پیش بگیرند. در نیمه دوم مارس، بیش از نیمی از فروشگاه‌های این برند در آمریکا، اروپا، هند، خاورمیانه و آفریقا تعطیل شدند.
حالا که ویروس کرونا به مرحله پاندمی رسیده، بسیاری از برندهای لوکس برای کمک به بیمارستان‌ها پا پیش گذاشته‌اند. بِربِری هم یکی از آنهاست. این شرکت در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد که از شبکه زنجیره تامین خود کمک خواهد گرفت تا ۱۰۰ هزار ماسک جراحی را سریعا به دست «سرویس سلامت همگانی» بریتانیا (NHS) برساند. آنها همچنین، کارخانه تولید کت و بارانی خود را موقتا تغییر کاربری داده‌اند و برای بیماران، لباس‌های محافظتی و ماسک تولید می‌کنند. این شرکت، هزینه ساخت واکسن کرونا توسط دانشگاه آکسفورد را نیز تقبل کرده و این واکسن احتمالا در پاییز، آماده خواهد شد.
مک‌دونالد(McDonald,s)
۷۵ درصد رستوران‌های مک‌دونالد در سراسر جهان، هنوز باز هستند، به جز تمام شعبه‌های فرانسه، اسپانیا، بریتانیا و ایتالیا. کارکنان این غول فست‌فود در سراسر دنیا، از همان ابتدای شیوع کرونا از شرکت خواستند که سیاست‌های مرخصی استعلاجی خود را تغییر دهد و در صورت تعطیلی فروشگاه‌ها، آموزش‌های بهداشتی لازم را در اختیارشان قرار داده و حقوقشان را پرداخت کند. سخنگوی این شرکت در اوایل شیوع ویروس به وب‌سایت بیزنس اینسایدر گفت: «ما از کارکنانی که بیمار هستند انتظار داریم که در خانه بمانند. گرچه سیاست‌ها، بسته به ایالت و مالک هر رستوران، فرق دارد اما مک‌دونالدز تصمیم گرفته که به کارکنان بخش‌های تحت مالکیت شرکت که باید قرنطینه شوند، مرخصی با حقوق اعطا کند.»
با این وجود، جمعی از کارکنان این رستوران‌ها در برخی ایالت‌ها دست به اعتصاب و اعتراض زدند. آنها خواستار تجهیزات حفاظتی و پرداخت حقوق بیشتر به دلیل کار در شرایط پرخطر هستند.
این شرکت، همایش جهانی خود را که قرار بود در اورلاندو برگزار شود، لغو کرده و به جایش، همه مدیران اجرایی و بخش‌ها از طریق اینترنت، گرد هم می‌آیند.
میسیز(Macy,s)
ماه گذشته، «پائولا پرایس»، مدیر ارشد مالی شرکت در صحبتی با سرمایه‌گذاران گفت: «گرچه هنوز برای بررسی تاثیرات ویروس، خیلی زود است اما انتظار می‌رود شاهد کاهش فروش بین‌المللی و تاخیر در واردات محصولات از چین باشیم». «جف جنت»، مدیر ارشد اجرایی این شرکت نیز طی این گفت‌وگو اعلام کرد این شرکت حالا سیاست‌هایی مثل «ساعات کاری انعطاف‌پذیر» را دوباره اعمال می‌کند. این سیاست‌ها اولین بار بعد از اپیدمی «سارس» در سال ۲۰۰۲ وضع شدند.
پس از حدود دو هفته، به دلیل بحرانی‌تر شدن شرایط، این شرکت اعلام کرد «بخش اعظمی» از کارکنان خود را به مرخصی خواهد فرستاد. آنها در بیانیه‌ای اعلام کردند: «کسب‌وکار آنلاین همچنان برقرار خواهد بود اما تمام فروشگاه‌ها بسته خواهند شد.» این شرکت برای ایجاد «انعطاف‌پذیری مالی» یکسری اقدامات انجام داده است، از جمله توقف استخدام و هزینه‌ها، توقف صرف سرمایه، لغو بعضی سفارش‌ها، افزایش بازه پرداخت‌ها و تعلیق سود سهام. افرادی که مشمول خدمات درمانی بودهاند، دست کم تا آخر ماه می، تحت پوشش قرار خواهند داشت. اخیرا در خبرها اعلام شد که پائولا پرایس به زودی از مقام خود استعفا خواهد داد اما تا زمانی که جانشینی برایش انتخاب شود، همچنان به همکاری با این شرکت ادامه خواهد داد.
کی‌اف‌سی، پیتزا هات، تاکو بل و سایر فست‌فودهای «یام برندز» در چین(KFC, Pizza Hut, Taco Bell, and other Yum China brands)
در ماه فوریه، ارزش سهام شرکت‌های «یام برندز» که مالک شرکت‌های کی‌اف‌سی، پیتزا هات، تاکو بل و وینگ‌استریت است، به‌دلیل شیوع کرونا (و البته دلایل دیگر)، حدود 6/ 15 درصد سقوط کرد.
«یام چاینا» که قبلا زیرمجموعه یام برندز بود و در سال ۲۰۱۶ از آن جدا شد، در شانگهای مستقر است و حق انحصاری مدیریت شعبه‌های کی‌اف‌سی، تاکو بل و پیتزا هات در چین را دارد.
در گزارش درآمد اخیر این شرکت، مدیر ارشد اجرایی آن گفت شیوع ویروس کرونا که دقیقا با سال نو چینی همزمان بود، اختلالات قابل توجهی در کسب‌وکارشان ایجاد کرد، به دلیل تعطیلی بعضی رستوران‌ها و کاهش ساعات کار بقیه. او در ادامه توضیح داد که محدودیت‌های مسافرتی، عدم برگزاری جشن‌ها و کاهش ساعات کار نیز مشکل‌ساز بودهاند. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «حالا برای خدمات‌رسانی بهتر به مشتریان و محافظت از کارکنانمان، طرحی را اجرا کردیم تحت عنوان تحویل بدون تماس، که شدیدا مورد استقبال مشتریان قرار گرفته. همچنین تمهیداتی مثل سفارش آنلاین، خرید آنلاین اما برداشت حضوری و خدمات بدون تماس را اجرا کرده‌ایم که نتایج اولیه آن، امیدبخش بوده» (خرید آنلاین و برداشت حضوری یا In-store Pick up به معنای این است که شما محصولات مورد نظر خود را از طریق اینترنت سفارش دهید و مبلغ آن را پرداخت کنید. سپس به فروشگاه می‌روید و محصولات را برمی‌دارید).
کی‌اف‌سی و پیتزا هات برای آنکه همچنان درآمد داشته باشند، چند خط کسب‌وکار جدید را امتحان می‌کنند، از جمله خدمات کترینگ و تحویل مواد غذایی خام به مشتری به همراه دستور پخت دقیق برای پخت در خانه.
اما حالا که شرایط در چین رو به بهبود رفته، این فست‌فودها در حال بازگشایی هستند.
آیکیا(Ikea)
یکی از سخنگویان این شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرده که «تمرکز اصلی» این شرکت طی دوره بحران کرونا، همچنان «امنیت و سلامت همکاران و مشتریان» است.
در ابتدای گسترش کرونا در چین این شرکت اعلام کرد طبق دستورالعمل دولت چین، تمام فروشگاه‌های آیکیا در این کشور موقتا تعطیل می‌شوند. مشتریان چینی اما همچنان می‌توانستند از خدمات خرید آنلاین استفاده کنند. پس از بهبود شرایط در چین، آنها فعالیت خود را در این کشور به‌تدریج از سر گرفتند. در اواخر ماه مارس، این شرکت فروشگاه‌های خود در آمریکا، کانادا، بریتانیا، آلمان و چند کشور اروپایی دیگر را تعطیل کرد.
آنها با مقامات محلی و سازمان بهداشت جهانی، همکاری نزدیک داشته‌اند. این شرکت طی روزهای اخیر، اقدام به تولید محصولات بهداشتی و حفاظتی کرده است. طبق خبرها، در حالی که بسیاری از فروشگا‌های این شرکت در اقصی نقاط جهان تعطیلند، اما این شرکت در حال تولید اقلامی مثل ماسک و ژل ضدعفونی‌کننده است. این شرکت چند فروشگاه و پارکینگ خود را در بریتانیا در اختیار NHS قرار داده تا از آن به‌عنوان محل تست افراد مشکوک به کرونا استفاده شود.
از آنجا که به دلیل شیوع کرونا، بسیاری از کارمندان در خانه هستند و دورکاری می‌کنند، الگوهای خرید آنها تغییر کرده است. طبق گزارش رویترز به نقل از یکی از مقامات این شرکت، تقاضای میز و مبلمان اداری بالا رفته. سخنگوی این شرکت می‌گوید: «هنوز زود است که بتوانیم تاثیرات بین‌المللی این بیماری را روی کسب‌وکار خود ارزیابی کنیم اما خودمان را برای چند سناریو آماده کرده‌ایم.» در نقاطی که فروشگاه‌های آیکیا تعطیلند، یکی از مشکلاتی که وجود دارد، کمبود انبار برای کالاهایی است که قبل از بسته شدن مرزها و اعمال محدودیت‌ها به مقصد رسیده‌اند.
نوردستروم(Nordstrom)
سخنگوی این شرکت بزرگ که دارای بیش از ۳۶۰ فروشگاه زنجیره‌ای پوشاک در ایالات‌متحده، کانادا و پورتوریکو است می‌گوید: «ما اطمینان حاصل می‌کنیم که کارکنانمان، اطلاعات لازم را در مورد حفظ سلامت خود در اختیار داشته باشند و اگر حالشان خوب نبود حتما در خانه بمانند.»
در اوایل ماه مارس، گروه نوردستروم به تمام مشتریانش ایمیلی فرستاد و دستورالعمل‌های به‌روزرسانی شده برای جلوگیری از کرونا را با ذکر جزئیات برایشان توضیح داد، از جمله قرار دادن محلول‌ها و ژل‌های ضدعفونی‌کننده در نقاط مختلف فروشگاه‌ها و افزایش دفعات نظافت آنها.
در این ایمیل همچنین اعلام شده بود: «ما مطمئنیم که فروشگاه‌ها امن هستند و همچنان به فعالیت خود ادامه خواهیم داد.»
اما پس از چند روز به‌دلیل گسترش کرونا تصمیم گرفتند فروشگاه‌های خود را موقتا تعطیل کنند و به‌دلیل نبود اطمینان از شرایط در آینده، چشم‌انداز درآمد خود در سال ۲۰۲۰ را فعلا به حالت تعلیق درآوردند.
کروگر(Kroger)
گرچه در هفته‌های اول شیوع کرونا، مردم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی هجوم بردند و بسیاری از کالاها کمیاب شد، اما «رادنی مک‌مولن»، مدیر ارشد کروگر در اواسط ماه اعلام کرد: «هنوز زود است که بخواهیم تاثیرات کرونا را بر فروش این شرکت ارزیابی کنیم.» او در گفت‌وگویی با سهامداران شرکت گفت: «قطعا شاهد افزایش فروش بعضی اقلام بوده‌ایم. تمامی تیم‌های ما، فروشگاه‌ها، تیم‌های زنجیره تامین و واحدهای خرید، تلاش خود را می‌کنند تا اقلام ضروری همواره موجود باشند.» طی چند روز اخیر، تست کرونای برخی از کارکنان فروشگاه‌های این شرکت، مثبت اعلام شد. چند روز پیش، این شرکت به همراه والمارت در راستای جلوگیری از گسترش این بیماری، طرح «راهروهای یک طرفه» را به آزمایش گذاشتند تا تراکم جمعیت در فروشگاه‌ها کمتر شود. این شرکت می‌گوید: «سلامتی همکاران، مشتریان و جامعه، اولویت اصلی ماست.»
آدیداس(Adidas)
پس از شیوع کرونا در چین، فروش این شرکت و چند شرکت مشابه در این کشور و سپس در کشورهای اطراف، از جمله کره‌جنوبی و ژاپن به‌شدت کاهش یافت. پس از ورود ویروس به اروپا و آمریکا، آدیداس نیز تمام فروشگاه‌های خود را در این مناطق تعطیل اعلام کرد. به‌علاوه، این روزها بسیاری از رویدادهای ورزشی یا به تعویق افتاده‌اند یا لغو شده‌اند یا بدون تماشاگر برگزار می‌شوند. و همه این اتفاقات، ضربه بسیاری به این شرکت‌ها وارد کرده است. اما آدیداس می‌گوید: سلامتی و امنیت کارکنان، مشتریان و شرکا، مهم‌ترین اولویت ماست.» کارکنان این شرکت که به خاطر بسته شدن فروشگاه‌ها مجبور به خانه‌نشینی شده‌اند، حقوق خود را طبق روال قبل دریافت خواهند کرد.
استارباکس(Starbucks)
کوین جانسون، مدیرعامل شرکت آمریکایی استارباکس در گفت‌وگویی با پایگاه خبری سی‌ان‌بی‌سی گفت که شرکت به کارکنان خود گفته است که فارغ از حضور یا حضور نیافتن آنها در محل کار، حقوقشان را پرداخت خواهند کرد. وی افزود:«می‌خواهم بدانید که در استارباکس، هرگز نباید مجبور باشید بین کار کردن و مراقبت از خود، یکی را انتخاب کنید.» این شرکت نیز مثل والمارت، طی ماه گذشته با ایجاد تغییراتی در سیاست‌های خود، اعلام کرد به کارکنانی که نیاز به قرنطینه دارند، مبلغی تحت عنوان «هزینه سانحه» پرداخت می‌کند. این شرکت به‌دنبال تغییر رویه در ارائه خدمات خود است و در این مدت، محصولات خود را به‌صورت بیرون‌بر یا تحویل درب خانه مشتریان به فروش می‌رسانند. به این صورت، کافه‌ها و بخش‌هایی از شعبه‌ها تعطیل می‌شوند و بر این شیوه جدید کسب‌وکار تمرکز کند.
جانسون در ادامه گفت: «البته ما در چین 9 هفته با این بحران دست به گریبان بودیم. در آن 9 هفته، به نحوی سناریوی کرونا و منحنی فراگیری آن را آموختیم. آموختیم که پس از تعطیل کردن شعبه‌های استارباکس، واکنش مشتریان چه خواهد بود و پس از بازگشایی چه رفتاری خواهند داشت. بنابراین، زمانی که کرونا در ایالات‌متحده گسترش یافت، ما تجربه چین را با خود داشتیم. امروز تمام شعب استارباکس مانند گذشته فعالیت خود را در چین آغاز کرده‌اند.»
چند هفته پیش در آمریکا، یکی از کارکنان این شرکت در سیاتل بیمار شد که معلوم شد کرونا گرفته است. چند نفر دیگر نیز با علائم مشابه کرونا، محل کار را ترک کردند. این شرکت در راستای ارتقای قوانین بهداشتی، استفاده از لیوان‌های چند بار مصرف را ممنوع کرد، کارکنان را ملزم کرد تا از ماسک استفاده کنند، استفاده از لیوان‌های شخصی را برای مشتریان، موقتا ممنوع کرد، کافه‌ها و فضاهای نشستن بسته شد و فروشگاه‌ها در نقاط پررفت‌وآمد، کلا تعطیل شدند. اما خدمات در نقاط نزدیک بیمارستان‌ها و مراکز درمانی همچنان ادامه داشت.
اما کارکنان به این تصمیم رضایت ندادند. آنها می‌گفتند: «بسیاری از کافه‌های ما نزدیک بیمارستان‌ها هستند. گرچه سیاست‌های جدیدی اعمال شده، اما ریسک ابتلای ما به ویروس همچنان بالاست.» آنها امضا جمع‌آوری کردند و از مدیران خواستند تا کافه‌ها کاملا تعطیل شوند.
سرانجام این شرکت اعلام کرد تمام کافه‌های شرکت در آمریکا و کانادا تا اطلاع ثانوی تعطیل می‌شوند و خدمات محدود می‌شود به دو روش: ۱. خرید از داخل ماشین یا خرید پنجره‌ای (در این روش، شما که پشت فرمان یا سرنشین خودرو هستید، کنار یکی از مغازه‌های کنار جاده‌ای توقف می‌کنید، سفارش می‌دهید و آن را تحویل می‌گیرید، بدون نیاز به پیاده شدن از ماشین. چیزی شبیه پرداخت عوارض آزادراه‌ها).
2. سفارش آنلاین و تحویل از طریق تاکسی‌های اینترنتی. البته کوین جانسون در مصاحبه‌ای دیگر گفته است: «خدمات سرو قهوه در نواحی نزدیک بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، همچنان برقرار خواهد بود.» گرچه در مواقع بحرانی، دولت از رستوران‌هایی که فست‌فود و نوشیدنی سرو می‌کنند می‌خواهد که باز بمانند، اما او گفت: «بیایید واقع‌بین باشیم. قهوه، کالای ضروری نیست.»
