ظریف؛ مجتهد سیاسی و رسول امین

برخی از جمله مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، تحریم ظریف را به دلیل دفاع وی از خواسته‌های رهبری ایران دانستند و جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا هم ظریف را سخنگوی نامشروع ایران معرفی کرد. اما در داخل موج حمایتی از سوی مسوولان و مقامات در قبال عملکرد ظریف به راه افتاد و ظریف به‌عنوان معمار دیپلماسی و نیز نماینده توانای دیپلماسی مقبول و قانونمند ایرانی خوانده شد. از طرفی برخی مقامات هم تحریم جواد ظریف را نشان‌دهنده اوج استیصال و به بن‌بست رسیدن آمریکا دانستند. درچنین شرایطی در حالی‌که موج حمایت‌های داخلی از عملکرد ظریف در سیاست خارجی ادامه داشت، برخی از مخالفان برجام وزیر امور خارجه را مورد حمله قرار داده و حتی خواستار استعفای او شدند. برخی دیگر نوشتند که «تحریم ظریف بر دیپلماسی لبخند و توافق برد-برد با آمریکا مهر باطل زد.» در این میان حتی بودند منتقدانی که شادی خود را از تحریم ظریف پنهان نکرده و نوشتند: «تحریم شده‌اید چون تاریخ مصرفتان به پایان رسیده است!». هجمه‌ها نسبت به سکاندار وزارت خارجه تا جایی بالا گرفت که او را بر آن داشت تا یک بار دیگر بر مواضع خود در قبال برجام و نیز دیپلماسی گفت‌وگو تاکید کند. محمدجواد ظریف روز دوشنبه به مناسبت روز خبرنگار در جمع رسانه‌های داخلی و خارجی حاضر شد و دلیل اصلی تحریم خود را از سوی ایالات متحده آمریکا عدم پذیرش درخواست دیدار با ترامپ در کاخ سفید عنوان کرد. ظریف در این نشست همچنین از دستاوردهای برجام گفت و دوباره تاکید کرد که اگر به عقب برگردد بازهم برجام را امضا خواهد کرد. او همچنین به کسانی که نگران ۱۴۰۰ هستند اطمینان خاطر داد: «نگران ۱۴۰۰ نباشند و بگذارند ما کاری را که بلدیم انجام دهیم و به خاطر نگرانی از ۱۴۰۰ مانع کار ما نشوند. ۱۴۰۰ یا در خانه هستم یا در دانشگاه.» این اظهارات ظریف البته واکنش‌هایی را در فضای مجازی داشت و مخالفان ظریف در شرایطی که منافع ملی، حمایت از دستگاه دیپلماسی کشور را ایجاب می‌کند، بازهم دست از تندگویی و حمله به وزیر امور خارجه برنداشتند. علاوه بر هجمه همه‌جانبه هواداران سعید جلیلی و نیز طرفداران محمود احمدی‌نژاد در توییتر نسبت به وزیر امورخارجه کشورمان، حمید رسایی، پایداری‌چی جامانده از مجلس دهم در واکنش به اظهارات ظریف درباره ۱۴۰۰ در توییتی نوشت: «جناب! خیلی خودتان را تحویل گرفته‌اید‌. اگرکسی مانع شما بود، کارتان با آمریکایی‌ها به‌مرحله فوق محرمانه نمی‌کشید. ۱۴۰۰ نه خانه هستید نه دانشگاه، پشت میز پاسخگویی و محاکمه درمحضر ملت هستید.» مدیر مسوول روزنامه کیهان هم خطاب به ظریف نوشت: «شما و آقای روحانی باید به خاطر مذاکرات پاسخگو باشید.» در این میان موافقان دیپلماسی ظریف هم در فضای مجازی بیکار ننشستند و با داغ کردن هشتگ‌های #قهرمان_ملی و #ظریف_تنها_نیست به حمایت از وزیر کارکشته دولت تدبیر و امید پرداختند. حمایت‌ها از ظریف تنها به کاربران شبکه‌های اجتماعی ختم نشد و خبرهایی از دیدار مسوولان نظام با معمار دیپلماسی کشورمان منتشر شد. نخست عصر دوشنبه علی لاریجانی به دیدار ظریف رفت تا حمایت قوه مقننه را از دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اعلام کند. روز سه‌شنبه اما نوبت به سردارحاج قاسم سلیمانی رسید تا با لباس رسمی سپاه به دیدار ظریف برود و اقدام آمریکا در قبال او را جنون‌آمیز بخواند. سردار سلیمانی خطاب به ظریف گفت: «اقدام آمریکا در تحریم شما ثابت کرد که جنابعالی به‌عنوان مسوول سیاست خارجی کشور، تاثیری عمیق بر افکار عمومی و به‌ویژه مردم آمریکا نسبت به جهالت رهبران این کشور دارید.» انتشار تصویر دیدار سردار سلیمانی و ظریف واکنش‌های زیادی در فضای مجازی به راه انداخت. حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس‌جمهور با اشاره به تصویر این دیدار در توییتی نوشت: «این عکس نشان می‌دهد اگر خواستار مصالحه‌اید با دکتر ظریف طرف هستید؛ سردار سلیمانی هم پشتیبان اوست. اگر خواستار مبارزه‌اید با سردار سلیمانی طرف هستید؛ ظریف هم پشتیبان اوست. می‌دانید چرا؟چون ملت ایران فقط یک رهبر، یک رئیس‌جمهور و یک ستاد کل نیروهای مسلح دارد. در ایران از تیم ب خبری نیست. خیالتان راحت.» از طرفی رئیس‌جمهور هم با حضور در این وزارتخانه ظریف را مجتهدی سیاسی دانست که به معنای واقعی کلمه، امانتدار نظام بوده است. روحانی همچنین در این دیدار گفت: «شهادت می‌دهم وزیر امورخارجه ما رسول امین بوده است.»