کلاس آواز در خودروی استاد شجریان

رحیم عدنانی خواننده این سومین کار مشترکم با استاد مجید درخشانی است که استارتش سه سال پیش زده شد اما به‌دلیل مشغله‌های کاری انتشار آن عقب افتاد و سرانجام در روزهای اخیر منتشر شد. من کلا علاقه و ذائقه‌ام به سمت آوازخوانی است و نه تصنیف‌خوانی.یعنی از ابتدا آواز را مدنظر داشتم و در آلبوم «دل رسوا» هم از آهنگساز خواستم کار در دستگاه راست پنج‌‌گاه تولید شود درحالی که در تاریخ موسیقی ایران آثاری که در این دستگاه تولید شده‌اند شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسند و آن هم به‌دلیل پیچیدگی و سختی‌هایی است که این دستگاه دارد. من دوست داشتم خودم را محک بزنم و امیدوارم توانسته باشم ذره‌ای از فلسفه راست پنجگاه را نشان دهم.

رویه کار من این است که معمولا به آهنگساز می‌گویم که طراحی و انتخاب شعر در بخش‌های آوازی آلبوم برعهده خودم باشد و دوست دارم در این قسمت دستم باز باشد؛ اما در بحث تصانیف اجراکننده دستورات آهنگساز هستم. برای انتشار این آلبوم هم در بخش تصانیف اجراکننده دستورات استاد درخشانی بودم و در بحث آواز برعکس.از سویی دیگر در سال‌های گذشته تلاش کرده‌ام بیشتر از شعر نو استفاده کنم و از قالب‌های کلیشه‌ای موسیقی قدما خارج شوم؛ چون مضامین مورد نظرم متعالی است و از این رو با کارهای فریدون مشیری، هوشنگ ابتهاج و بسیاری دیگر از شاعران معاصر ارتباط بهتری برقرار می‌کنم. برای ضبط آلبوم‌هایی که با همکاری آقای درخشانی تولید کرده ایم اشعار و ملودی‌ها را در بخش تصنیف با یکدیگر مرور می‌کنیم و هر کدام را که به توافق برسیم؛ یعنی به جنس صدای من بخورد و بتوانم احساسم را در آن جاری کنم، می‌خوانم. در این آلبوم هم وقتی تصنیف‌ها را برای من خواندند من با آن‌ها ارتباط خوبی برقرار کردم و با افتخار خواندم. انتخاب شعر و ملودی با جناب درخشانی بود و می‌گفت آقا این است، دوست داری؟! و من می‌گفتم بله! و بعد شروع به نوشتن نُتَ می‌کرد، ولی در بحث آواز، همه چیز سوای این مسائل بود. آثار من حاصل آموزش استادان بنده به این حقیر است. با توجه به اینکه استاد رضوی سروستانی در بستر بیماری بودند از طرف ایشان معرفی شدم تا در محضر استاد شجریان آموخته‌هایم را تکمیل کنم. در آن دوران که اواخر سال ۷۹ بود، استاد شجریان کمتر فعالیت موسیقایی داشتند و به‌دلیل مشغله سال‌های قبل بیشتر استراحت می‌کردند. حتی همایون شجریان نیز مدتی با استاد آموزش نمی‌دیدند تا ایشان به امور شخصی‌شان برسند. به‌رغم این شرایط و با وجودی که افراد زیادی از سراسر کشور برای شاگردی نزد استاد معرفی می‌شدند و ایشان نمی‌پذیرفتند، با اصرار بنده محبت کردند و جلسات ماهانه برایم ترتیب دادند که خوشبختانه به جلسات ۱۵ روزه افزایش یافت. همنشینی با استاد در محل استراحتشان یعنی باغی در هشتگرد کرج و رفت و آمد با همدیگر از آنجا تا میدان آزادی باعث شد حتی خودروی استاد هم برای من به کلاس درس بدل شود. استاد شجریان معتقد بودند یک هنرجوی آواز قبل از اینکه بخواهد ردیف‌های آوازی را آموزش ببیند باید حتما تکنیک‌ها و اصول صداسازی را یاد بگیرد.  در محضر استاد شجریان دریچه‌های جدیدی از آواز به رویم گشوده شد، اما دوره آموزش من در حضور استاد شجریان یک سال طول کشید و بعد از آن تنها گزینه‌ای که آن زمان می‌توانست بحث صداسازی و تکنیک‌های آوازی را آموزش بدهد استاد حمیدرضا نوربخش بود که حدود چهار، پنج سالی هم در محضر ایشان بودم. به هر حال از استاد شجریان تا استاد نوربخش، از استاد رضوی سروستانی تا استاد شکارچی و از استاد ملک‌مسعودی تا استاد کیان‌نژاد کسانی هستند که در محضر آنها درس پس داده‌ام و تولیداتم حاصل اطلاعاتی است که در اختیارم قرار دادند و دست همه این اساتید را می‌بوسم.

متاسفانه کنسرت‌هایم در سال‌های گذشته خیلی کم بوده است. دو، سه مورد در شیراز کنسرت داشته‌ام و در استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان و یکبار هم در تالار وحدت. دلیل این اتفاق شاید به دشواری‌هایی که در مسیر برگزاری کنسرت وجود دارد برمی‌گردد. به هر حال برای برگزاری کنسرت باید مسائل مالی و صدور مجوز را حل کرد. به همین دلیل من در چند سال گذشته بیشتر به سمت و سوی انتشار آلبوم رفته‌ام. البته اخیرا با دوستان در حال تشکیل تیمی هستیم برای انجام یکسری کارهای پژوهشی در حوزه موسیقی ایرانی و برگزاری کنسرت که امیدواریم بعد از محرم و صفر تور کنسرتی را به‌صورت مداوم و مستمر برگزار کنیم.