حاصل کار امین الضرب چه شد؟

حاجی امین‌الضرب ۳۰ تا ۵۰ کارخانه و صنعت را به کشور آورد و شعار تولید ملی از تمام ایران به گوش رسید. کازرونی‌ها و اسلامیه‌ها فعال شدند. روحانیون مردم را به خرید کالاهای ایرانی و تولید فراخواندند و بعضا حتی کالاهای خارجی را تحریم کردند. حضور زمینداران و تجار و بازرگانان در مجلس اول، تصمیماتی مهم را برای اقتصاد ایران به همراه داشت. روند گرفتن وام خارجی کند شد و متقابلا روند اعطای امتیاز به کشورهای دیگر متوقف شد؛ اما این دوره چندان دراز نبود و کل همین پنج روز و شش بود. دخالت‌های بیگانگان که به شکل عریان از سوی روسیه در حمایت از محمدعلی شاه به چشم خورد، برخی اشتباهات تاکتیکی در اردوی مشروطه‌خواهان و مجموعه‌ای از سایر عوامل سبب شد تا شاهد ظهور دورانی موسوم به استبداد صغیر در کشور باشیم و از پس آن، آنچه فراموش شد اقتصاد و تولید ملی بود.

حاجی امین‌الضرب ۳۰ تا ۵۰ کارخانه و صنعت را به کشور آورد و شعار تولید ملی از تمام ایران به گوش رسید. کازرونی‌ها و اسلامیه‌ها فعال شدند. روحانیون مردم را به خرید کالاهای ایرانی و تولید فراخواندند و بعضا حتی کالاهای خارجی را تحریم کردند. حضور زمینداران و تجار و بازرگانان در مجلس اول، تصمیماتی مهم را برای اقتصاد ایران به همراه داشت. روند گرفتن وام خارجی کند شد و متقابلا روند اعطای امتیاز به کشورهای دیگر متوقف شد؛ اما این دوره چندان دراز نبود و کل همین پنج روز و شش بود. دخالت‌های بیگانگان که به شکل عریان از سوی روسیه در حمایت از محمدعلی شاه به چشم خورد، برخی اشتباهات تاکتیکی در اردوی مشروطه‌خواهان و مجموعه‌ای از سایر عوامل سبب شد تا شاهد ظهور دورانی موسوم به استبداد صغیر در کشور باشیم و از پس آن، آنچه فراموش شد اقتصاد و تولید ملی بود. اینجاست که می‌بینیم از ۳۰ تا ۵۰ صنعت و کارخانه‌ای که امین‌الضرب به ایران آورد، بسیاری فرصت و اجازه تاسیس و استقرار نیافتند و این شد که بزرگ‌مردانی مثل او که دنباله‌رو اصلاحات اقتصادی امیرکبیر بودند، خانه‌نشین و منزوی شدند و در بر همان پاشنه قبلی چرخید. به نقل از یک مقاله، نوشته علیرضا محجوب