املاک داران حاکم ایالات نشوند - ۲۸ آبان ۹۲
گروه تاریخ اقتصاد- خلاصهای از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روزسهشنبه ۲۱ مهرماه ۱۲۸۶ شمسی را میخوانید: نظامالعلما: دکتر ولىالله خان که یکى از وکلا است و مدتى است به جهت کسالت حاضر نشدند، لایحه نوشتهاند و اظهار داشتند که اگر صلاح دانستند قرائت شود. رییس: لایحه را دکتر ولىالله خان بنویسند؛ البته قابل ملاحظه و قرائت است. تلگرافى از زنجان مبنى بر تشکى و تظلم از دست جهانشاه خان قرائت شد که وجه اجاره طارم و دارایی رعایاى آنجا و عرض و ناموس مردم از دست جهانشاه خان به باد رفت، شخصى که خدمات او در دولت و ملت معلوم است که بر سر شاهزاده احتشامالدوله چه آورده است! با اینحال بر مناسب او بیفزایند چه خواهد کرد و چقدر ضرر و خسارت امسال در این حدود وارد آورد؟ به خصوص در این ایام که ظاهرا مأمور به خرابى است، ایضا تلگراف دیگر توسط انجمن اتحادیه طلاب قریب به همین مضمون قرائت شد.
گروه تاریخ اقتصاد- خلاصهای از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روزسهشنبه 21 مهرماه 1286 شمسی را میخوانید: نظامالعلما: دکتر ولىالله خان که یکى از وکلا است و مدتى است به جهت کسالت حاضر نشدند، لایحه نوشتهاند و اظهار داشتند که اگر صلاح دانستند قرائت شود.
رییس: لایحه را دکتر ولىالله خان بنویسند؛ البته قابل ملاحظه و قرائت است.
تلگرافى از زنجان مبنى بر تشکى و تظلم از دست جهانشاه خان قرائت شد که وجه اجاره طارم و دارایی رعایاى آنجا و عرض و ناموس مردم از دست جهانشاه خان به باد رفت، شخصى که خدمات او در دولت و ملت معلوم است که بر سر شاهزاده احتشامالدوله چه آورده است! با اینحال بر مناسب او بیفزایند چه خواهد کرد و چقدر ضرر و خسارت امسال در این حدود وارد آورد؟ به خصوص در این ایام که ظاهرا مأمور به خرابى است، ایضا تلگراف دیگر توسط انجمن اتحادیه طلاب قریب به همین مضمون قرائت شد.
آقا شیخ ابراهیم: چندین تلگراف هم غیر از اینها رسیده و حال سابق جهانشاه خان هم معلوم است، حال هم که رفته مشغول قتل و غارت است باید علاجى در این باب نمود.
رییس: من در خمسه حکومت کردهام درست از کم و کیف آنجا مسبوقم، عجالتا این چیزهایی که تازه به او دادهاند تماما گرفته و خودش را هم احضار نمایند بیاید.
وکیل التجار: یک عرض به طور کلى در این خصوص عرض میکنم، در سابق گفته شده بود که در نظامنامه حکام نوشته شود هر کس در هر جا علاقه و املاک زیاد دارد حکومت نکند؛ زیراکه هیچ وقت صرف نظر از منافع شخصى خود نمیکند و اسباب زحمت و خسارت رغبت میشود. در این مساله مذاکره هم شده و یک مطلب دیگر اینکه این هم قانونى بشود کسانی که خودشان به حکومت جایی نمیرود و نایبالحکومه مىفرستند موقوف شود، چون هنوز قانون وزارت داخله تمام نشده این دو مطلب هم خوب است قید شود.
وکیلالرعایا: میخواهیم بدانیم که از سابق تاکنون جهانشاه خان چه خدمتى جز ظلم و تعدى بر رعایا به دولت و ملت کرده، پس تا کى این اشخاص همین نحو بیجهت باید محترم باشند در حالتی که هیچ اقرار به معاد ندارند و تا کى ما از حیوانات فرنگستان کمتر باشیم؟!
آقا میرزا محمود: جهانشاهخان برحسب آن خیانتى که به دولت کرده مادامالعمر به او و بستگان او نبایست خدمت رجوع شود، ولى آن قوه رشوه گرفتنى که در رجال دولت بود همه این معایب را مستور میکرد.
سید الحکما: بنده میگویم باید علاج کرد و آن این است که او را احضار نمایند و یکنفر برود ببیند که چقدر خسارت وارد آورده و مباشر کى بود؟ آنوقت بگیرند رد کنند.
آقا میرزا ابوالحسن خان: اول باید تحقیق و رسیدگى به حقانیت این عرایض کرد پس از آن البته باید از وزرا خواست و مجازات بدهند.
حاج امام جمعه: در این مجلس اگر از شمر هم شکایت کنند باید تحقیق و رسیدگى کنیم، بدون تحقیق ما نباید حکم کنیم و راى بدهیم که چه بکنند.
آقا شیخ ابراهیم: تا تحقیق بشود آنجا را خراب کرده است و از کى تحقیق میکنید!
حاج امام جمعه: حکومت دارد یا نه از حکومت تحقیق بشود؟
رییس: بلى باید از حکومت تحقیق کرد آیا در آنجا انجمن ولایتى هست یا خیر؟
آقا شیخ ابراهیم: بلى انجمن هم هست.
رییس: پس باید از انجمن و حکومت هر دو تحقیق کرد.
وکیلالرعایا: اگر بعد از تحقیق همه آنچه در تلگراف بود حق شد چه باید کرد؟
(جمعى گفتند باید مجازات کرد)
آقا سید حسین: اگر این تلگراف امتیاز انجمن است، دیگر محتاج به تحقیق نیست اگر نیست که باید تحقیق کرد از انجمن؛ زیرا طرف مجلس انجمن است نه حکومت اگر از حکومت بنا شد تحقیق شود یک اسباب دخلى براى او خواهد بود.
رییس: آخر راى چه شد؟ بهتر همان است که از انجمن و حکومت تحقیق شود.
آقا میرزا ابوالحسن خان: مگر حکومت طرف اعتماد مجلس و ملت نیست، مگر باز بین دولت و ملت مغایرتی است، البته باید از حکومت هم تحقیق بشود و بدون تحقیق نمیشود حکمى کرد.
آقا میرزا محمود: خوب است یک قاعده کلى در باب تحقیق بگذارند، این نمیشود که یک جا حرف حاکم سندیت داشته باشد و یک جا نداشته باشد، اگر دارد همه جا دارد اگر ندارد هیچ جا ندارد.
آقا میرزا ابوالحسن خان: قاعده کلى هست مجلس از انجمن ملى تحقیق مینماید، وزارت داخله از حکومت محل آنوقت این دو را مطابقه مىکنند، اگر موافقند فبها و اگر مخالفند دوباره از جاهاى دیگر تحقیق میکنند تا معلوم شود. وزیر امور خارجه را به جهت سوالاتى که داشتم احضار فرمودید؟
رییس: گفتم بنویسند به ایشان جواب بدهند لایحه از طرف معمارباشى درخصوص امتیاز سد ساوه با شرایطى که قبول میکنند قرائت شد، بعد از قرائت گفته شد که چون راجع به فلاحت است باید امتیاز را دولت بدهد و از طرف وزارت تجارت به مجلس بیاید، تصویب شود.
ارسال نظر