ایل قشقایی، حامی مشروطه
گروه تاریخ اقتصاد- در سال ۱۹۱۴ میلادی جنگ اول بین انگلستان، روسیه و فرانسه از سویی و آلمان، اطریش و عثمانی از سویی دیگر که متحدین نامیده میشدند شروع شد. با وجود اعلام بیطرفی از جانب دولت ایران دول متحارب این بیطرفی را محترم نشمرده و هرکدام با اعزام نیروهایی به داخل ایران سعی در تقویت مواضع خویش کردند. علاوه بر این هرکدام از طرفین تلاش کردند که با استفاده از عناصر محلی اوضاع را به نفع خویش برگردانند. در این سالها بخشی از ملیون ایران جنگ را فرصت مناسبی دانستند برای رهایی از یوغ استیلای روس و انگلیس و طبیعتا روی به جانب آلمان آوردند.
گروه تاریخ اقتصاد- در سال ۱۹۱۴ میلادی جنگ اول بین انگلستان، روسیه و فرانسه از سویی و آلمان، اطریش و عثمانی از سویی دیگر که متحدین نامیده میشدند شروع شد. با وجود اعلام بیطرفی از جانب دولت ایران دول متحارب این بیطرفی را محترم نشمرده و هرکدام با اعزام نیروهایی به داخل ایران سعی در تقویت مواضع خویش کردند. علاوه بر این هرکدام از طرفین تلاش کردند که با استفاده از عناصر محلی اوضاع را به نفع خویش برگردانند. در این سالها بخشی از ملیون ایران جنگ را فرصت مناسبی دانستند برای رهایی از یوغ استیلای روس و انگلیس و طبیعتا روی به جانب آلمان آوردند. در ایران آن دوره نیروهای اجتماعی متفاوتی وجود داشتند. یکی از این نیروهای اجتماعی که به نحوی گسترده درگیر این تحولات شد ایلات و عشایر کوچنشینی بودند که در طول تاریخ در این سرزمین حضور دیرینه داشتند. قشقاییها از جمله این ایلات بودند. قشقایی اتحادیه ایلی ترک زبانی است که از اواخر صفویه در جنوب ایران از گردهمایی و انسجام تیرهها و طوایف مختلف شکل گرفت. اقتدار قشقایی در نیمه اول حکومت قاجاریه به حدی رسید که قاجاریان با تدابیری چون ایجاد ایل خمسه در صدد تضعیف آن برآمدند. بهرغم این تدابیر در اواخر قاجاریه، اسماعیلخان صولتالدوله، ایلخان وقت قشقایی توانست با استفاده زیرکانه از هر وسیله سیاسی ممکن دوباره ایل قشقایی را به عاملی قدرتمند در میان عوامل سیاسی ایران تبدیل کند. او در خلال انقلاب مشروطیت جانب مشروطه خواهان را گرفت و پس از آن نیز در تحولات جنگ مشارکت کرد. موضع وی در طول جنگ ثابت نبود و در مراحل مختلف با توجه به مقتضیات سیاسی وقت و موقعیت زمان تغییر کرد. موضع قشقایی و رهبری آن را در طول جنگ میتوان به سه مرحله متفاوت تقسیم کرد: مرحله اول که از سال ۱۹۱۴ میلادی یعنی از زمان شروع جنگ آغاز شده تا سال ۱۹۱۵ ادامه دارد که در خلال آن هیچکدام از طرفین به طور قاطع بر اوضاع مسلط نبوده و دورآن زورآزمایی و ارزیابی نیروی مقابل بود. در این دوره قشقاییها سیاست انتظار را در پیش گرفته بودند، هر چند به طور ضمنی از نیروهای مخالف بریتانیا حمایت میکردند. مرحله دوم که از سال ۱۹۱۶ به طول انجامید این مرحله زمان تحکیم قدرت متفقین و پراکندگی طرفداران متحدین بود و در خلال آن قشقاییها روابط مسالمتآمیزی با انگلیسیها داشتند. برگرفته از: «قشقاییها و مبارزات مردم جنوب»، غلامرضا میرزایی.
ارسال نظر