سفرنامه سدیدالسلطنه
گروه تاریخ اقتصاد- سدیدالسلطنه، مورخ اهل بندرعباس، در روزگار مظفرالدین شاه قاجار، از بوشهر به تهران و مشهد رفته و سپس از راه تهران به کربلا سفر کرده و از راه بصره و خلیجفارس به بوشهر و بندرعباس بازگشته است و بار دیگر به سال ١٣٠٨ خورشیدى از بندرعباس به تهران آمده و تا اواسط سال ١٣٠٩ خورشیدى در تهران توقف داشته است. سفرنامه وی با نام «التدقیق فى سیر الطریق» در دو تحریر کلى و مقادیرى یادداشتهاى پراکنده و در پنج مجموعه باقى مانده است متن زیر برگرفته از همین سفرنامه است:
دالکى منزل امروز دالکى است و مسافت پنج فرسنگ است، پنج ساعت از شب گذشته حرکت نموده مقارن طلوع آفتاب وارد و در مشرقى قریه زیر نخلستان وقفى منزل کردیم، نرسیده به دالکى چشمه نفطى است و منبع آن در زیر کوه و چند سال قبل شخصى انگلیسى که امتیاز معادن ایران را داشته است مبالغ گزاف خرج نمود و چاهى به عمق دویست قامت زده است که به منبع نفط رسیده و نفط صاف خارج شود، عاقبت چهره مقصود ندیده گذاشته و گذشته است.
دالکى منزل امروز دالکى است و مسافت پنج فرسنگ است، پنج ساعت از شب گذشته حرکت نموده مقارن طلوع آفتاب وارد و در مشرقى قریه زیر نخلستان وقفى منزل کردیم، نرسیده به دالکى چشمه نفطى است و منبع آن در زیر کوه و چند سال قبل شخصى انگلیسى که امتیاز معادن ایران را داشته است مبالغ گزاف خرج نمود و چاهى به عمق دویست قامت زده است که به منبع نفط رسیده و نفط صاف خارج شود، عاقبت چهره مقصود ندیده گذاشته و گذشته است.
گروه تاریخ اقتصاد- سدیدالسلطنه، مورخ اهل بندرعباس، در روزگار مظفرالدین شاه قاجار، از بوشهر به تهران و مشهد رفته و سپس از راه تهران به کربلا سفر کرده و از راه بصره و خلیجفارس به بوشهر و بندرعباس بازگشته است و بار دیگر به سال ١٣٠٨ خورشیدى از بندرعباس به تهران آمده و تا اواسط سال ١٣٠٩ خورشیدى در تهران توقف داشته است.
سفرنامه وی با نام «التدقیق فى سیر الطریق» در دو تحریر کلى و مقادیرى یادداشتهاى پراکنده و در پنج مجموعه باقى مانده است متن زیر برگرفته از همین سفرنامه است:
دالکى
منزل امروز دالکى است و مسافت پنج فرسنگ است، پنج ساعت از شب گذشته حرکت نموده مقارن طلوع آفتاب وارد و در مشرقى قریه زیر نخلستان وقفى منزل کردیم، نرسیده به دالکى چشمه نفطى است و منبع آن در زیر کوه و چند سال قبل شخصى انگلیسى که امتیاز معادن ایران را داشته است مبالغ گزاف خرج نمود و چاهى به عمق دویست قامت زده است که به منبع نفط رسیده و نفط صاف خارج شود، عاقبت چهره مقصود ندیده گذاشته و گذشته است. در قریه دالکى یکصد و دو باب خانه و سیصد و هفتاد نفر نفوس و مساجد آن دو باب و یکباب حمام معمور و یکباب مخروبه و دو آسیاب و دو چشمه گوارا و دو چشمه نفطآلود وجود دارد، نخلستان آنها تقریبا سىهزار اصله مىشود. ملاکین از تعدیات فرارى و املاک آنها خالصه گردیده و بیشتر نخلستانها وقف و موقوفات را هم جزو خالصه کردهاند. مالیات آنها سابقا سه هزار تومان و حال از هشتهزار تومان تجاوز نماید. خاک دالکى متصل به خاک خشت است.امامزادهاى هم در اینجا دیده شد. ضابط دالکى حال حیدر خان تنگستانى است و پسر خود احمدخان را به اینجا فرستاده است. جوان معقول و مقبول و مبروصى است. ساعت ورود خرما و بره و تنباکو فرستاده بودند و طرف عصر با میرزا
على اکبر منشى پدر خود به دیدن آمدند و میرزا على اکبر از نویسندگان ماهر است و نستعلیق را نیکو نویسد. کاروانسرای مخروبهاى هم در آنجا بود.
کنار تخته
منزل امروز کنارتخته است مسافت پنج فرسنگ است. تا به اینجا راه تماما صاف و هموار بود، از اینجا دیگر سخت و دشوار مىشود، پس از صرف شام حرکت نموده و نیم فرسنگ از راه بد نبود و پس از آن وارد گردنه دالکى شده راهى سنگلاخ و ممتد و سخت بود.
نشیب و فرازش بسیار، دو سه رودخانه دیده شد، روى یکى از آنها ابوالحسن خان مشیرالملک با مصرف دوازده هزار تومان پل محکم متینى ساختهاند، خلاصه از آن گردنه به گردنه ملو رسید، بسیار سخت و صعب و تمام رو به فراز باید رفت و سوار به دشوارى از آن گذرد و تقریبا یک فرسنگ پیاده رفتیم، زحمت زیاد دیدیم و کشیدیم.
هشت یک مسافت گردنه را مرحوم حاج محمد صادق بازار مرغى ساختهاند، چون مهندس ماهر نداشته است زیاد بد ساخته است و راه دیگر را حاج مصطفى نعل بند ساخته است. مىگویند آن راه بد نیست و قوافل و مترددین از آن راه تردد کنند. دو میدان از گردنه ملو گذشته به آبانبار بزرگى رسند. قریب نهار وارد منزل شده در جعفر جن فرود آمده در خانه عوض نامى منزل نمودیم. جعفر جن عبارت از دو سه پارچه ده است پیوسته به یکدیگر و آب جارى ندارند و تا کنارتخته نیم فرسنگ است. کنار تخته جزو خشت است و کدخداى آنجا گرگعلى بیگ است و در آنجا مسجد و امامزاده و حسینیه و تلگرافخانه از انگلیسها و کاروانسرای مخروبهاى وجود دارد.
ارسال نظر