گروه تاریخ اقتصاد - در دی ماه ۱۳۲۲ برابر با ژانویه ۱۹۴۴ نمایندگان شرکت شل و شرکت آمریکایی استاندارواکیوم و بعدا سینکلر به تهران آمده و راجع به تقاضای امتیاز نفت در بعضی از قطعات ایران به دولت وقت پیشنهادی داده و تقاضای طرح‌های پیشنهادی را کرده بودند.
دولت وقت مناسب دیده بود به متخصصین عالی مقام در امور نفتی مراجعه کند که مطالعات علمی و عملی در پیشنهادات کرده، طرحی تهیه نمایند که از هر حیث با مصالح عالیه و منافع اقتصادی کشور وفق بدهد و اشتباهات گذشته تکرار نشود، ولی در جریان مطالعات متخصصین به نمایندگان شرکت ها هیچ نوع جواب مثبت داده نمی‌شد و بلکه نظر دولت بر اینکه مطالعه موضوع امتیازات به بعد از جنگ موکول گردد خاطر نشان می‌شد، در این ضمن اطلاعاتی هم مربوط به کنفرانس نفت در آمریکا و جریان مذاکرات آن کنفرانس از مامورین دولت شاهنشاهی در خارجه واصل شد که دولت را بیش از پیش متوجه به لزوم اتخاذ خط مشی و رویه ثابتی که حافظ منافع عالیه کشور در حال و آتیه باشد نمود و به این جهات در اولین جلسه هیات وزیران در روز شنبه یازدهم شهریور ۱۳۲۳ (برابر با دوم سپتامبر ۱۹۴۴) این موضوع مطرح و این طور مذاکره و تصمیم گرفته شد که قبل از روشن شدن اوضاع اقتصادی و مالی دنیا و استقرار صلح عمومی مطالعه اعطای هیچ‌گونه امتیاز خارجی مقتضی و ضروری نمی‌باشد. دو هفته پس از اتخاذ این تصمیم جناب آقای کافتارادزه جانشین کمیسر خارجه دولت شوروی به تهران آمده و در باب تقاضای امتیاز نفت در برخی از قطعات ایران با اینجانب مذاکره نمودند. موضوع مذاکرات فی‌ما‌بین با توضیحات کافیه در جلسات متعدده هیات وزرا مطرح و نظریه اولیه در ۱۱ شهریور در هربار تایید گردید در اطراف امتیاز نفت در بعضی جراید دیده شد که گویا عدم اعطای امتیاز در حال حاضر و موکول نمودن مطالعه آن به زمان بعد از جنگ و استقرار صلح شاید موجب کدورت و تیرگی روابط با متفقین بشود. اینجانب جزئیات مذاکراتی را که اخیرا با نمایندگان دولت شوروی نموده بودم به اطلاع هیات دولت رسانیدم و از آنجا ‌که روابط ایران با دولت شوروی در اساس پیمان سه گانه و شرکت در جنگ و کمک در پیروزی متفقین بوده، دولت خواهد کوشید روح همکاری و حسن تفاهم را با متفقین خود و مخصوصا دولت جوانمرد شوروی محکم و استوار نگاه دارد و مساعدت‌های دولت شوروی را برای بهبود اوضاع اقتصادی خود جلب نماید و راجع به تحکیم و توسعه روابط تجارتی و اقتصادی با دولت شوروی حاضر است داخل همه نوع مذاکرات بشود و از ملاقات‌های حضوری و مذاکرات دوستانه که به نفع دو کشور باشد کمال مسرت را خواهد داشت.
- بخشی از سخنان نخست وزیر - ساعد -
در مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۳۲۳