گروه تاریخ‌اقتصاد- دوران یازده ساله سلطنت مظفرالدین شاه قاجار، برهه مطلوبی برای امپریالیسم جهانگشا، قدرتمند و خشن تزاری بود که به اهداف عمده خود در زمینه گسترش بازرگانی روس در ایران، دریافت امتیازات تازه و مبارزه بی‌امان با نفوذ اقتصادی و سیاسی انگلستان در ایران دست یابد. شاه برای مسافرت به فرنگستان و معالجه دست کم به چهل میلیون تومان وجه نقد نیاز داشت. استخدام مستشاران بلژیکی و ازدیاد درآمد گمرک به چند میلیون تومان هم گرهی از مشکل شاه نگشود؛ بنابراین امین‌السلطان پیگیرانه می‌کوشید تا روس‌ها را به اعطای وام کلان به ایران تشویق کند. البته آنچه روس‌ها را راضی به پرداخت این وام می‌کرد، نیاز آنها به تغییر تعرفه گمرکی با ایران بود. بنا به نوشته دکترعلی رشیدی، «در طول سال‌های قرن نوزدهم میلادی (۱۹۰۰-۱۸۲۸) اختلافات مداومی بین مامورین گمرک و تجار خارجی بر سر تقویم کالاها، وصول عوارض، حق‌الزحمه و حقوق گمرکی وجود داشت، اما چون مقامات قضایی ایران صلاحیت رسیدگی به این دعاوی را نداشتند، غالبا حرف مقامات گمرکی ایران به جایی نمی‌رسید. نتیجه این وضع این بود که بیشتر تجارت خارجی ایران در دست خارجیان قرار گرفت، زیرا تجار ایرانی مجبور به پرداخت همه هزینه‌ها بودند، قادر به رقابت با تجار خارجی معاف شده از عوارض و هزینه‌های دیگر نبودند و خارجیان می‌توانستند پیوسته اجناس خود را ۱۰ درصد ارزان‌تر بفروشند و انحصار بازار را در دست خود داشته باشند. در تجارت کالاهای صادراتی نیز تجار خارجی می‌توانستند کالاهای ایرانی را ارزان‌تر از تجار ایرانی بفروشند. روس‌ها غالبا ایرانی‌ها را تشویق می‌کردند که با قبول تبعیت روسیه از حمایت قضایی آن کشور برخوردار شوند و مالیات‌ها و عوارض دولت ایران را نپردازند.» روس‌ها از سال ۱۸۸۳ میلادی (۱۳۰۰ هـ. ق) درصدد برآمدند تعرفه گمرکی جدید را بر ایران تحمیل کنند و سیل کالاهای خود را به ایران روانه کرده، مواد خام مورد نیازشان را دریافت کنند. منبع: تاریخ تحولات اقتصادی ایران دکترعلی رشیدی، صص ۳۴-۳۲