نامهها و نکتهها
دیپلماسی مملو از ندانمکاری
گروهتاریخ اقتصاد- آنچه میخوانید به قلم احمد علی سپهر (مورخ الدوله) نوشته شده که در کتاب «خاطرات سیاسی و تاریخی» آمده است: . . . باری برخلاف معتقدین به اعجاز انگلستان ما تصور میکنیم که صندوق دیپلماسی انگلیسها از سهو و خطا مالامال است؛ برای ما پی بردن به اشتباهات دیپلماسی انگلستان در ایران از سایر نقاط آسانتر است، جز در انقلاب مشروطیت که انگلیسها راه صواب اختیار نمودند و توانستند محبت ملت ایران را به خود جلب کنند، در اغلب موارد دیگر آنچه کردهاند موجب نفرت عمومی شده و غیر از ضرر محصولی به دست نیاوردهاند.
گروهتاریخ اقتصاد- آنچه میخوانید به قلم احمد علی سپهر (مورخ الدوله) نوشته شده که در کتاب «خاطرات سیاسی و تاریخی» آمده است: ... باری برخلاف معتقدین به اعجاز انگلستان ما تصور میکنیم که صندوق دیپلماسی انگلیسها از سهو و خطا مالامال است؛ برای ما پی بردن به اشتباهات دیپلماسی انگلستان در ایران از سایر نقاط آسانتر است، جز در انقلاب مشروطیت که انگلیسها راه صواب اختیار نمودند و توانستند محبت ملت ایران را به خود جلب کنند، در اغلب موارد دیگر آنچه کردهاند موجب نفرت عمومی شده و غیر از ضرر محصولی به دست نیاوردهاند. یک سال بعد از آغاز مشروعیت معاهده کذایی منطقه نفوذ را منعقد ساخته سهم شیر را به روسها واگذار کرده و پیشنهادهای ایشان مبنیبر اینکه «از سطح خانه تا به لب بام از آن من» را پذیرفتند. پنج سال بعد از اخراج شوستر مستشار آمریکایی که به وضوح به ضررشان تمام شد، موافقت کردند. سیزده سال بعد قرارداد مضحکی با وثوقالدوله بستند و نتوانستند پیشبینی کنند که سایر دول بزرگ مانع اجرای آن خواهند شد. عاقبت هم قرارداد باطل شد و هم یکصد و سی هزار لیره رشوه که داده بودند موجب رسوایی راشی و مرتشی هر دو گردید. در واقعه کودتا آلت دست یک جوان ایرانی شدند و آتش انزجار نسبت به خویش را بیش از پیش دامن زدند. دست پرورده مشروطیت حق داشت رقبای احتمالی خود را به زندان افکند؛ اما معلوم نشد سفارت انگلیس از حبس بعضی از رجال انگلیسپرست امتحان داده چه منفعتی برد جز اینکه عموم طبقات معتقد شدند که سفارت بریتانیا به دوست و دشمن نارو میزند. در جنگ بینالملل اخیر اگر دیپلماتهای انگلیسی از روی عقل و درایت رفتار میکردند از طریق مسالمتآمیز میتوانستند موافقت دولت ایران را برای استفاده از راهآهن سرتاسری به دست بیاورند، بدون آنکه متحمل مخارج قشونکشی شوند و خاک ما را زیر اشغال سپاهیان بیگانه درآورند.در قضیه نفت جنوب به طوری ناشیانه رفتار نمودند که نفت و آبروی خود را توامان از دست دادند و بعد از قطع روابط سیاسی هرگاه از طرف حریف ایرانی آنها بعضی خبطها نمیشد هنوز پارک خیابان فردوسی و باغ ییلاقی قلهک هر دو خالی از سکنه افتاده بود. منبع: خاطرات سیاسی و تاریخی سیدمحمد علی جمالزاده، شمسالدین امیرعلایی، سیفالله وحیدنیا، مورخالدوله سپهر، دکتر قاسم غنی، فریدون توللی و ... تهران ۱۳۶۲
ارسال نظر