امیرعباس هویدا ویژگی‌هایی داشت که به او توانایی همکاری با شاه در یک دوره طولانی را داده بود. این نخست‌وزیر ایران که به مدت ۱۳ سال در این منصب باقی ماند، بسیار ورزیده بود و توانست در یک دوره طولانی با شماری از سیاستمداران خواستار مقام نخست‌وزیری مبارزه کند و آنها را از صحنه دور نگه‌دارد. با این همه و پس از اینکه نارضایتی شهروندان از نظام سیاسی روندی فزاینده پیدا کرد، شاه ایران در سالگرد صدور فرمان مشروطیت در ۱۴ مرداد ۱۳۵۶، هویدا را برکنار کرد.

دکتر جمشید آموزگار که در دولت‌های متعدد عضویت داشت و در سال ۱۳۵۴ دبیرکل حزب رستاخیز نیز شده بود، برای تشکیل دولت جدید از شاه ماموریت گرفت. آموزگار روز ۱۶ مرداد ۱۳۵۶ اعضای دولت خود را به شرح زیر به شاه معرفی کرد:

۱- دکترجمشید آموزگار نخست‌وزیر

۲- دکتر هوشنگ انصاری وزیر اقتصاد و دارایی

۳- مهندس امیرقاسم معینی وزیر کار و امور اجتماعی

۴- دکتر کریم معتمدی وزیر پست، تلفن و تلگراف

۵- دکتر منوچهر گنجی وزیر آموزش‌وپرورش

۶- مهندس تقی توکلی وزیر نیرو

۷- دکتر مرتضی صالحی وزیر راه و ترابری

۸- کاظم خسروشاهی وزیر بازرگانی

۹- دکتر فیروز توفیق وزیر مسکن و شهرسازی

۱۰- دکتر اسدالله نصراصفهانی وزیر کشور

۱۱- محمدرضا امین وزیر صنایع و معادن

۱۲- احمدعلی احمدی وزیر کشاورزی و عمران روستایی

۱۳- ارتشبد رضا عظیمی وزیر جنگ

۱۴- دکتر شجاع‌الدین شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر بهداری

۱۵- دکتر غلامرضا کیانپور وزیر دادگستری

۱۶- داریوش همایون وزیر اطلاعات و جهانگردی

۱۷- مهرداد پهلبد وزیر فرهنگ و هنر

۱۸- دکتر محمد یگانه وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه

۱۹- مهندس صفی اصفیا وزیر مشاور

۲۰- مهناز افخمی وزیر مشاور در امور زنان

۲۱- دکتر محمود کاشفی وزیر مشاور در امور پارلمانی

۲۲- دکتر منوچهر آگاه وزیر مشاور در امور اجرایی

مجلس روز ۳ شهریور ۱۳۵۶ به برنامه نخست وزیر رای مثبت داد. دولت جمشید آموزگار در شرایطی که شاه می‌خواست آزادی‌های سیاسی را گسترش دهد، سکان دولت را برعهده گرفت. دولت آموزگار در یک‌سال فعالیت خود ۳ بار کابینه خود را ترمیم کرد. در ۱۰ آذر ۱۳۵۶ دکتر منوچهر آگاه رییس سازمان برنامه و بودجه شد. در ترمیم سوم کابینه، مرتضی صالحی وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه شد. شاه ایران در شهریور ۱۳۵۶ در یک سخنرانی گفت، هرچه را که هست و نیست به مردم بگویید. باز شدن فضای سیاسی موجب شد فعالان سیاسی ایران به ویژه سیاستمداران مذهبی از دولت انتقاد کنند. دولت تکنوکرات جمشید آموزگار با برنامه ریاضت اقتصادی و کاستن از مخارج دولت برای مهار تورم کاری کرد که گروه‌های درآمد احساس تهدید می‌کردند و همین عامل بر نارضایتی‌ها می‌افزود. روز ۲۷ شهریور ۱۳۵۶ و در پایان نشست سخنرانی‌های شب شعر ماموران گروهی را دستگیر کرده و حاضران را مضروب کردند.

در مهرماه ۱۳۵۶، نوار سخنرانی امام خمینی(ره) که در آن جشن هنر شیراز مورد انتقاد قرار گرفته بود، در تهران توزیع شد و دامنه خشم مردم را برافروخت. در مهرماه بار دیگر مجموعه سخنرانی‌های امام خمینی (ره) در شهرهای کشور توزیع شد و انتقاد از شاه و دولت گسترش یافت. در ۲۸ آبان ۱۳۵۶ جبهه ملی فعالیت خود را گسترش داد و روز ۱۶ آذر ۱۳۵۶ تظاهرات دانشجویان با شدت بیشتری برگزار شد. روز ۱۹ دی‌ماه، ساواک به تظاهرات‌کنندگان در قم یورش برد و چند نفر کشته شدند. در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ مردم تبریز تظاهرات بزرگی انجام دادند و این اتفاق موجب شد که مردم سایر شهرستان‌ها نیز به صف معترضین بپیوندند. در اواخر مرداد ۱۳۵۷ سینما رکس آبادان آتش زده شد و موجب مخالفت و سخنرانی‌ برخی از نمایندگان مجلس شد. تظاهرات صدها هزار نفری در تهران زمینه سقوط آموزگار را فراهم کرد و او روز ۵ شهریور ۱۳۵۷ استعفا داد.