دولت‌های پس از مشروطه - دولت هشتم
دولت شاه ساخته
شاه که با یک فرمان مجلس را تعطیل و دولت را منحل کرده بود، امیربهادر را که پیش از آن از نوکری عزل شده بود به وزارت جنگ انتخاب کرد.
امیر بهادر
شاه که با یک فرمان مجلس را تعطیل و دولت را منحل کرده بود، امیربهادر را که پیش از آن از نوکری عزل شده بود به وزارت جنگ انتخاب کرد. محمدپاشاخان کشیکچی باشی قراچه‌داغی، مشهور به امیربهادر که مجلس خواستار طرد او از دربار شده و شاه موافقت کرده بود، وزیر جنگ شد و میرزااحمدخان ۲ تیرماه ۱۲۸۷ دولت خود را معرفی کرد. اعضای کابینه به شرح زیر بودند:
۱- میرزااحمدخان مشیرالسلطنه رییس‌الوزرا و وزیر داخله
۲- محمدعلیخان علاءالسلطنه وزیر امور خارجه
۳- امیربهادر وزیر جنگ
۴- محمدعلیخان قوام‌الدوله وزیر مالیه
۵- میرزاحسین‌خان موتمن‌الملک وزیر فواید عامه و تجارت
۶- میرزاحسنخان محتشم‌السلطنه وزیر عدلیه
۷- حسین‌قلی‌خان مخبرالدوله وزیر پست و تلگراف
۸- میرزاحسنخان مشیرالدوله وزیر علوم و اوقاف.
در همان روز که دولت تشکیل شد، مجلس به توپ بسته شد و روز ۳ تیرماه ۱۳۸۷ دستخطی به این مضمون که «امروز تا ۳ ماه دیگر مجلس را منفصل کرده و پس از این مدت وکلای متدین ملت و دولت درست منتخب شده با مجلس سنا موافق، قانون اساسی پارلمان مفتوح شده مشغول انتظام گردد».
این فرمان موجب تشدید انقلاب شده و مبارزات آزادیخواهانه به روزهای اوج رسید. روز اول مهر ۱۲۸۷ اما شاه زیربار فشار انقلابیون فرمان بازگشت حکومت مشروطه را صادر و نوشت: «جناب صدراعظم پس از اینکه دولت محض استقرار نظم در مملکت و جلوگیری از مفسدین و انجمن‌ها و اشخاص لامذهب که اسباب اذیت مردم بودند مجلس را منحل نمود ما قول دادیم پس از اعاده نظم و قلع و قمع مفسدین و رولوسیرنرها و انجمن‌ها و امنیت و خاموشی اهالی مجلس منعقد نماییم... به تمام اهالی مملکت و تمام طبقات رعایای ما اعلان نمایند چون خدا شخص مقدس ما را حافظ مملکت و مردم و دارنده تاج و تخت و حامی مذهب مقدس فرموده و چون ما مقصودی جز صلح و آرامش مردم و اجرای قوانین عدالت را نداریم... حکم می‌نماییم که مجلس مرکب از اشخاص متدین و عاقل به توفیق خدا و توجه امام دوازدهم منعقد خواهیم نمود....»
روز ۱۴ آبان ۱۲۸۷ تظاهراتی ضدمشروطیت از طرف سران مرتجع با توافق قبلی پادشاه ترتیب داده شد... در این تظاهرات تلگراف‌هایی خوانده شد که مشروطه با شریعت سازگار نیست، شاه از مشروطه چشم بپوشد، تهیه کردند و به امضای هیات حاضر در جلسه از جمله وزیران و کلیه درباریان رساندند و به شاه تقدیم داشتند... روز ۲۸ آبان دستخطی از شاه صادر شد که: «... حال که مکشوف داشتید تاسیس مجلس منافی قواعد اسلام و حکم حرمت دادید و علمای ممالک محروسه هم کتبی و تلگرافی تایید نموده‌اند ما هم از این خیال به طور کلی صرف‌نظر کرده و دیگر عنوان چنین مجلسی نخواهد شد...»
پس از انتشار این خواسته شاه دو سفارت انگلیس و روسیه اعتراض کردند. روز ۴ آذرماه ۱۲۸۷ محمدعلی‌شاه شورای دولتی مرکب از ۴۰ نفر از درباریان تشکیل داد. شاه می‌خواست این شورای فرمایشی و انتصابی را جایگزین مجلس شورای ملی کند که با اعتراض روس و انگلیس مواجه شد و در بیانیه‌ای خواستار انعقاد مجلس منتخب مردم و عفو عمومی شدند. هیات دولت نیز روز ۱۵ دی‌ماه ترمیم پیدا کرد.
ارسال نظر