روابط ایران و انگلیس- مداخلات تاریخی انگلیس در امور ایران-بخش پایانی
بازیگری انگلستان پساز انقلاب
انگلیسیها در قرن ۲۱ نیز مانند قرنهای ۱۹ و ۲۰ مخالف دستیابی ایرن به تکنولوژی پیشرفته هستند، این در حالی است که آنان ایران را در همه ابعاد تحریم کردهاند. انگلیس به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت در قطعنامهها و طرحهایی که علیه ایران مطرح شده نقش اول را ایفا کرده و همواره علیه ایران موضع گرفته است. یکی از این موضوعات مهم که انگلیسیها به همراه سایر کشورهای اروپایی و آمریکا پیگیر آن هستند، برنامه صلحآمیز هستهای ایران است که آنها به بهانه نظامیبودن این برنامه مانع از توسعه آن شدهاند. انگلیس در خرداد ۱۳۸۲ از ایران میخواهد با توجه به نگرانیهای بینالمللی در رابطه با احتمال ساخت سلاحهای هستهای توسط تهران، بازرسیهای دقیقتر از تاسیسات هستهای خود را بپذیرد که این امر روابط دو کشور را به شدت تیره کرده و باعث فراخوانی سفیر ایران از لندن میشود. همچنین در تهران تظاهرات گستردهای علیه دخالتهای این کشور برگزار میشود.از سوی دیگر انگلیس که خود یک طرف مذاکره در گروه ۱+۵ است، بیشترین اختلال را در کار مذاکرات به عمل آورده و طرحهای تحریم علیه ایران در سازمان ملل و شورای امنیت را سازماندهی و تهیه میکند. انگلیسیها به همراه دو متحد اروپایی دیگر خود یعنی آلمان و فرانسه خواستار دست کشیدن ایران از فعالیتهای هستهای هستند؛ زیرا به باور رهبران انگلیسی دستیابی ایران به تکنولوژی هستهای بسیار خطرناک است.
دستگیری سفیر پیشین ایران در آرژانتین
پلیس انگلیس هادی سلیمانپور، سفیر سابق ایران در آرژانتین را در سال ۱۳۸۴ در دورهام به اتهام دخالت در انفجار مقر یهودیان در بوینسآیرس دستگیر میکند. سلیمانپور که در حال تحصیل در کانون مطالعات ایرانی در دانشگاه دورهام بود با دستگیری توسط پلیس انگلیس، دور تازهای از تنش را در روابط دو کشور رقم میزند.
دستگیری سفیر سابق ایران در اردن
نصرتاله تاجیک، سفیر سابق ایران در اردن که او نیز در کانون مطالعات ایرانی در دانشگاه دورهام در حال تحصیل بود توسط پلیس انگلیس دستگیر شد. انگلیس و آمریکا تاجیک را به اتهام خرید تجهیزات دید در شب برای حزبالله لبنان دستگیر کردهاند که با حکم قضایی دادگاه انگلیس قرار بود وی به آمریکا مسترد شود که این امر با پیگیریهای دولت ایران راه به جایی نبرد، تاجیک که در بستر بیماری به سر میبرد هنوز در انگلیس تحت بازداشت است.
دخالت در بمبگذاریهای اهواز
دخالتهای انگلیس در بمبگذاریهای سال ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ در اهواز به اثبات رسیده است و اسناد این قضیه در اختیار وزارت اطلاعات است و «مقامات امنیتی ایران اعلام آمادگی کردهاند که اسناد و اطلاعات مربوط به حوادث گذشته و حال اهواز را در اختیار مقامات ذیربط انگلیسی قرار دهند».همچنین اطلاعیههای عوامل ضدانقلاب که مسوولیت این انفجارها را بر عهده گرفتهاند از انگلیس- مقر اصلی فرماندهی این عوامل- صادر شده است. انگلیسیها علاوه بر حمایت اقتصادی و معنوی از گروهکهای ضدانقلاب، به آنان آموزش میدهند تا در داخل کشور آشوبهای قومی و مذهبی به راه بیندازند.براساس اسناد موجود حضور انگلیسیها در جنوب عراق، این کشور را به پایگاهی برای آموزش تروریستها تبدیل کرده است که در آن برخی از عناصر ضدانقلاب نیز آموزش میبینند.
صدور قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت
در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۶ شورای امنیت سازمان ملل با صدور قطعنامه ۱۷۳۷ تحریمهایی را در رابطه با برنامه هستهای ایران تصویب کرد. پیشنویس قطعنامه مزبور در ماه اکتبر با همکاری انگلیس تهیه شده بود. پس از تصویب اولین قطعنامه که اثری بر ایران نداشت، انگلیسیها طرح دومین قطعنامه را ریختند که این امر نیز در ماه مارس ۲۰۰۷ عملی شد و قطعنامه ۱۷۴۷ را علیه ایران صادر کردند. سومین قطعنامه نیز علیه ایران در اسفندماه ۱۳۷۶ علیه ایران به تصویب رسید که باز هم انگلیسیها در تصویب آن نقش اساسی بازی کردند.
تجاوز به آبهای سرزمینی ایران
مشارکت این کشور در اشغال عراق به همراه آمریکا، ناخودآگاه بار دیگر نظامیان انگلیسی را به مرزهای ایران نزدیک کرد. در طول دوران اشغال عراق بارها نظامیان انگلیسی که در جنوب این کشور مستقر بودند به مرزهای آبی، خاکی و هوایی ایران تجاوز کردند که ایران با سعه صدر با آن برخورد کرد؛ پس از آنکه در بهار سال ۱۳۸۳ هشت ملوان انگلیسی در آبهای ایران دستگیر شده و پس از سه روز آزاد شدند، انگلیسیها از این موضوع برداشت سوء کرده و بار دیگر به تجاوزات بیشمار خود به آبهای سرزمینی ایران ادامه دادند که این بار در نوروز ۱۳۸۶ در حالی که ۱۵ تن از ملوانان نیروی دریایی انگلیس صدها متر وارد آبهای سرزمینی ایران شده بودند، توسط مرزبانان ایرانی بازداشت شدند. این مساله سبب شد که انگلیس تبلیغات فراوانی علیه ایران در سطح نظام بینالملل ایجاد و حتی خواستار طرح موضوع در شورای امنیت شود، اما ایران هرگز تسلیم این تبلیغات غیرقانونی آنان نشد و در نهایت نیز تنها براساس اصول رافت اسلامی حاضر به آزادی نظامیان انگلیسی شد.
دخالت در ناآرامیهای پس از انتخابات
انگلیسیها که با استفاده از بنگاه خبرپراکنی خود موسوم به بیبیسی نقش برجستهای را در حوزه مناطق تحت نفوذ سابق خود ایفا میکنند، در ایام انتخابات اخیر ریاستجمهوری ایران با خط دادن خاص خود، باعث تشدید تنشها در داخل ایران شدند. برنامههای تلویزیونی فارس بیبیسی که در زمستان گذشته کار خود را آغاز کرده بود بنا به دلایل خاصی مخاطبان بسیاری را در ایران به خود جذب کرد و با اعلام بیانیههای صادر شده در ایران و پخش شایعات مختلف باعث تشنج اوضاع در ایران شد.از سوی دیگر سران انگلیس نیز به انحای گوناگون با اظهارنظر در مورد انتخابات ایران، به دخالت در امور داخلی ایران پرداختند. در پی دستگیری دهها تن در پی حوادث روی داده در تهران مشخص شد که برخی از کارکنان سفارت انگلیس در تهران در تحریک و ترغیب تظاهرکنندگان در تهران نقش مهمی ایفا میکنند. این دخالت تا جایی بود که مفسر سفارت انگلیس در تهران در اعترافات خود در دادگاههای اخیر به ماموریت خود در این مورد اشاره کرد.
نتیجهگیری
همانطور که ملاحظه شد مداخلات انگلیس در امور داخلی ایران همراه با اولین گامهای حضور آن کشور در داخل ایران پدیدار شده است. به نظر میرسد با توجه به تداوم سیاستهای مداخلهجویان لندن به خصوص با توجه به رفتارهای مداخلهجویانه انگلیس در تحولات مربوط به انتخابات دهم ریاست جمهوری، ضروری است که سیاست تعاملات اقتصادی و مالی با انگلیس مورد بازبینی جدی قرار گیرد.
منبع: سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
ارسال نظر