انتقال قدرت از مورگان به راکفلر

عکس: زبیگنیو برژنیسکی

با این وجود، نقش شرکت‌های وابسته به مورگان در اواخر دهه ۱۹۴۰ کاهش پیدا کرد. تا سال ۱۹۴۵ دیگر از رهبران پرقدرتی همچون نورمن دیویس و ادوین گی خبری نبود. ریاست لفینگول نیز تا سال ۱۹۵۳ ادامه یافت. چنین به نظر می‌آید که پس از این تاریخ رهبری شورا به دست راکفلر افتاده باشد. جان راکفلر دوم، به رغم آنکه ثروتش در تامین بودجه فعالیت‌های شورا کارساز بود و بسیاری از همکارانش با شورا همکاری می‌کردند، لیکن خود عضوی از شورا نبود. پسرانش جان سوم، نلسون و دیوید در اواخر دهه ۱۹۳۰ و اوایل دهه ۱۹۴۰ به شورا پیوستند. در سال ۱۹۴۹ دیوید راکفلر به عنوان یکی از مدیران شورا برگزیده شد و در سال ۱۹۵۲ عضو کمیته سیاست گذاری که راه‌حل‌هایی در جهت گسترش برنامه‌های شورا ارائه می‌داد، گردید. به هنگامی که مذاکره برسر پیشنهادهای مطرح شده درباره گسترش فعالیت‌های شورا با ابهاماتی در زمینه کسری بودجه مالی سازمان مواجه شد، نظر راکفلر چنین بود که این برنامه‌ها بسیار حیاتی بوده و او به نوبه خود حاضر است تا در جهت عملی کردن این تصمیمات، کمک‌های لازم را اعطا کند. بنا به گفته جورج فرانکلین، مدیر اجرایی شورا از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۷۱، آهنگ مذاکرات در لحظه ارائه این پیشنهاد به نحو موثری تغییر یافت.

موقعیت شخصی فرانکلین به نوبه خود، مشخص‌کننده انتقال قدرت از مورگان به راکفلر می‌باشد. فرانکلین، به عنوان یکی از هم‌اتاقی‌ های دوران دانشگاه دیویدراکفلر و نیز یکی از بستگان سببی وی، در شرکت حقوقی دیویس- پولک یک وکیل حقوقی بود و سپس یکی از دستیاران نلسون راکفلر گردید. پدر وی در «گروه ناهار» که بین دو جنگ جهانی به وجود آمده بود با برادران دیویس و پولک همکاری می‌نمود. او که در خلال جنگ در وزارت امور خارجه کار می‌کرد، در سال ۱۹۴۵ به کادر شورای روابط خارجی پیوست. تغییرات در رهبریت سطح بالای شورا نیز نشانگر این تحولات بودند. دیوید راکفلر در سال ۱۹۵۰ نایب رییس کل شورا شده بود. جان مک‌کلوی که سابق بر آن در شرکت «کراوات، سوین و مور» بود جای لفینگول را در ریاست شورا گرفت. در حالی که لفینگول ابتدا از شرکت «کراوات، سوین و مور» شروع کرده سپس به شرکت جی‌پی‌مورگان نقل مکان کرده بود. مک‌کلوی در ضمن ریاست چیس بانک راکفلر، ریاست شورا را نیز به عهده گرفت.

در سال‌های پنجاه و شصت افراد دیگری به هیات‌مدیره شورا پیوستند که به صور مختلف روابطی با راکفلر داشتند و اغلب از مدیران شرکت راکفلر یا بنیاد راکفلر بودند. حتی جان دیویس نیز که تا سال ۱۹۵۵ در هیات‌مدیره باقی مانده بود، چنین ارتباطاتی با وی داشت- وی در هیات مدیره موسسه راکفلر عضویت داشت. در میان اشخاص دیگری که روابط مشابهی داشتند، می‌توان از افراد زیر نام برد: رابرت روسا و بیل مویرز (از هیات‌مدیره بنیاد راکفلر)، الیوت بل، جیمز پرکینز و رابرت آندرسون (از هیات‌مدیره چیس مانهاتان بانک)، گریسون کرک (از هیات مدیره موبیل اویل)، نجیب حلبی (که با ال.اس.راکفلر و همکارانش همکاری می‌کرد)، زبیگنیوبرژنیسکی که هم اکنون کمیسیون سه‌جانبه ابتکاری راکفلر را رهبری می‌کند. دیوید راکفلر در سال ۷۰-۱۹۶۹ ریاست شورای روابط خارجی و چیس مانهاتان بانک را به طور همزمان به عهده گرفت.

حاکمیت مورگان، در بدو امر و راکفلر در مراحل بعدی در شورای روابط خارجی نباید به مثابه یک نوع رابطه دیکتاتوری یا فرماندهی در مقابل نمایندگان گروه‌های مالی دیگر تلقی شود، بلکه به نظر می‌آید که این نوع روابط شکلی از یک رهبری و هماهنگی غیررسمی در یک چارچوب کلی همکاری باشد. همان طور که تا به حال متذکر شده‌ایم، نمایندگان تمامی گروه‌های مالی عمده نیویورک در رهبری شورا مشارکت داشته و برخی از آنها به طور منظم در مواضع مهمی جای داشته‌اند. بر این اساس است که می‌بینیم آلن‌دالس از شرکت سولیوان و کرامول ( و نیز سازمان سیا)، به مدت چهل‌ودو سال در مواضع دبیری، نیابت ریاست کل و بالاخره ریاست کل نقشی فعال در شورا به عهده داشت. آرتوردین شریک حقوقی وی، در سال ۱۹۵۵ به هیات‌مدیره شورا پیوست. جامعه مالی یهودیان آلمانی در اولین هیات‌مدیره شورا، به وسیله اوتوکان و پل وار بورگ که هر دو از شرکت کان، لوب بودند، حضور موثری داشت. پس از آنکه این دو تن در اوایل دهه ۱۹۳۰ مواضع خود را ترک کردند، فرانک آلتشول که با گروه لهمان- گولدمن، زاخز همکاری می‌کرد، برای پرکردن جای خالی آنها، به هیات مدیره پیوست. آلتشول، در مواضع دبیر شورا از سال ۱۹۴۴ و نیابت ریاست آن از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۷۱ و نیز به عنوانی یک از کمک‌کننده‌های عمده مالی، نقش برجسته‌ای در مسائل شورا ایفا کرده، به عنوان یکی از افرادی که روابط بسیار نزدیکی با شورا دارد، شناخته می‌شود نه تنها والتر، پسر هنری ریستون، ‌بلکه مدیر شورا لئون فریزر نیز با فرست نشنال سیتی بانک همکاری می‌کردند. داگلاس دیلون

(از شرکت دیلون، رید)، گابریل‌هاگ (از منیوفکچررهانورتر است) و اورال هریمن (از براون برادر زهریمن)،‌حضور طیف گسترده‌ای را از گروه‌های مالی نیویورک در شورا تکمیل می‌کنند. یکی دیگر از مدیران شورا، ویلیام بردن،‌ یکی از وراث اموال و اندربیلت در هیات مدیره منیوفکچررها نورتر است فعالیت می‌کند و برای چند سالی نیز با براوان برادر زهر یمن همکاری می‌کرد.