تاریخ عمومی -گزیده تاریخ به انتخاب کاتوزیان - ۲
قانون اساسی تصویب شد
- صدور فرمان مشروطه توسط شاه (۱۳ مرداد / ۵ اوت / ۱۴ جمادی‌الثانی)، عزل عین‌‌الدوله و جانشینی میرزا نصرالله خان نائینی (مشیرالدوله) پراکنده شدن بست‌نشینان سفارت انگلیس، پایان تحصن قم و ورود علما به تهران (۲۴ مرداد.) - پافشاری و تحصن مردم تبریز در سفارت انگلیس و درخواست تایید مشروطه در تبریز (شهریور / رجب) تلگراف شاه در تایید مشروطه و تایید ولیعهد (۴ مهر / ۸ شعبان) خروج مردم از تحصن.
- تهیه نظام‌نامه انتخابات توسط ملیون و روحانیون و امضای آن توسط شاه (۱۷ شهریور / ۱۹ رجب)- شروع انتخابات اولین دوره مجلس شورای ملی در تهران با حضور ۶۴ وکیل توسط شاه (۱۴ مهر/ ۷ اکتبر / ۱۸ شعبان): به تدریج دو دسته اعتدالی و افراطی در مجلس پدید آمد.
۱۳۲۴ق/۱۹۰۷م/۱۲۸۵ ش
- امضای ۵۱ اصل قانون اساسی مصوب مجلس توسط شاه (۸ دی / ۱۴ ذیقعده.)
- فوت مظفرالدین شاه (۱۸ دی/ ۲۴ ذیقعده) سلطنت محمد علیشاه (در ۲۸ دی/ چهارم ذیحجه تاجگذاری کرد.)
- بی‌اعتنایی شاه، وزرا و درباریان به مجلس- احضار میرزا علی‌اصغرخان اتابک اعظم (امین‌السلطان) از فرنگ برای جانشینی مشیرالدوله توسط شاه (مشیرالدوله قبلا استعفا کرده بود و کابینه‌ای بدون صدراعظم در ۲۹ اسفند ۱۲۸۵/ ۶ صفر ۱۳۲۵ به مجلس معرفی شده بود- امین‌السلطان در اردیبهشت ۱۲۸۶/ ربیع‌الاول ۱۳۲۵ از راه انزلی وارد ایران شد و در ۱۳ اردیبهشت ۱۲۸۶/ ۲۰ ربیع‌الاول ۱۳۲۵ کابینه‌اش را به مجلس معرفی کرد.)
۱۳۲۵ ق/ ۱۲۸۶ ش
- بروز شورش‌هایی در تبریز (اردیبهشت- خرداد)، اصفهان، شیراز، رشت، انزلی ... در طلب متمم قانون اساسی و سپس در اعتراض به تحریکات و کارشکنی‌های شاه و اتابک (خصوصا در تبریز.)
- دامن زدن به شورش در نواحی مختلف توسط شاه و روس‌ها: حاجی‌آقا محسن در عراق، متولیباشی در قم، قوام‌الملک در شیراز، بیوک خان (پسر رحیم‌خان) در آذربایجان، اقبال‌السلطنه در خوی و ماکو، خراسان، استرآباد، گیلان و مازندران
- نفاق‌افکنی و کارشکنی توسط مستبدین: جلب سعدالدوله (ابوالمله)+ تاسیس انجمن (انجمن خدمت، انجمن فتوت.)
- پیش کشیدن حکومت مشروعه (یا مشروطه مشروعه) توسط شیخ فضل‌الله نوری و یارانش= تحصن در حضرت عبدالعظیم (۳۱خرداد/ ۱۰ جمادی‌الاول) و انتشار روزنامه «الدعوه‌الاسلامیه» و «لایحه»ها+ فرستادن تلگراف به شهرها (روحانیون زیر جزو متحصنین بودند: ملامحمد آملی، حاجی میرزا لطف‌الله، شیخ فضل‌الله نوری، حاجی میرزاحسن مجتهد... متحصنین بعد از کشته شدن اتابک به شهر بازگشتند (۲۵ شهریور/ ۸ شعبان).
- ورود عثمانی به خاک ایران و تحریک کردان در نواحی ارومی و ساوجبلاغ (با میانجیگری روس و انگلیس قرار شد اختلافات در کمیسیون مشترکی حل شود.)
۱۳۲۵ ق/ ۱۹۰۷ م/ ۱۲۸۶ ش
- ترور امین‌السلطان در جلوی مجلس توسط عباس‌آقا (۸شهریور/ ۳۱ اوت/ ۲۱ رجب)= مرعوب شدن مستبدین، حاضر شدن یک جمع پانصد نفری از رجال، اعیان و درباریان در مجلس (۵مهر/ ۱۹ شعبان) و سوگند وفاداری خوردن به مشروطیت توسط عده‌ای از آنها (۸ مهر/ ۲۲شعبان)+ کناره‌گیری صنیع‌الدوله (برادر حاجی مخبرالسلطنه) از مجلس و استعفای وی از ریاست مجلس (احتشام‌السلطنه به جای وی به ریاست مجلس انتخاب شد.)
- عقد قرارداد ۱۹۰۷ بین روس و انگلیس و تقسیم ایران به سه منطقه (۸شهریور/ ۳۱ اوت/ ۲۱ رجب)- در ۸ مهر/ ۲۲شعبان دو دولت در مورد قرارداد به وزارت خارجه ایران آگاهی دادند+ مجلس در ۱۰ مهر/ ۲۴شعبان به بررسی قرارداد پرداخت و عدم رسمیت آن را اعلام کرد+ دولت به وسیله وزارت خارجه و حسن پیرنیا مشیرالدوله، سفیر وقت ایران در روسیه، به قرارداد اعتراض کرد+ اعتراض مطبوعات.
- تصویب متمم قانون اساسی مشتمل بر ۱۰۷ اصل در مجلس به‌رغم مخالفت‌های شاه و مستبدین (۱۵مهر/ ۲۹ شعبان) و امضای آن توسط شاه (۱۵ مهر/ ۲۹ شعبان.)
- سوگند وفاداری شاه در مجلس به مشروطه و قانون اساسی (۱۹آبان/ ۵ شوال) (بعد از فتنه میدان توپخانه وی مجبور شد قرآن مهر کند و به مجلس بفرستد) (اول دی/ ۱۷ذیقعده)
- فتنه میدان توپخانه تهران (۲۴ آذر= ۹ ذیقعده): «ما دین نبی خواهیم مشروطه نمی‌خواهیم»
۱۳۲۶ق / ۱۲۸۶ ش
- پرتاب بمب به طرف کالسکه شاه (۸ اسفند / ۲۵ محرم)
- کشته شدن قوام‌الملک در شیراز (در اثر دوتیرگی و کشاکش‌های محلی ) (۱۶ اسفند / ۴ صفر) و کشته‌شدن دو تن از ملایان در مراسم سوگواری وی (۱۹ اسفند) - سرکشی و راهزنی نایب حسین کاشی در کاشان.
- بدکاره خواندن مادر شاه، ام‌الخاقان، در بازار و روزنامه مساوات (ارگان تندروان مجلس)- توهین شدید روزنامه مساوات (به سرپرستی محمدرضای شیرازی) و روح‌القدس (به سرپرستی سلطان‌العلماء) به شاه.
- گرفتن نظام ملی توسط انجمن‌های ملی در تهران و شهرستان‌ها (این امر از اوایل مشروطه شروع شده بود و در تبریز و اندکی هم در رشت پیش رفت.)
۱۳۲۶ ق / ۱۹۰۸ م/ ۱۲۸۷ ش
- نشست سران مشروطه و قاجاریه در خانه عضدالملک (۱۱= ۶ خرداد / ۲۹ ربیع‌الاخر - اول جمادی‌الاول)= درخواست طرد شش تن از اطرافیان شاه (۱۲ خرداد / ۲ جمادی‌الاول) (امیربهادر جنگ رییس کشیکخانه شاهی و وزیر جنگ، شاپشال ژنرال آجودان مخصوص، مفاخر الملک رییس سابق بلدیه تبریز، امین‌الملک پسر وزیر دربار، موقر السلطنه داماد شاه و علی‌بیک آجودان اعلیحضرت همایون).
ارسال نظر