تاریخ برنامه‌ریزی -مجادله آرامش و ابتهاج-۴
عمران خوزستان افتخار من است
آنچه می‌خوانید پاسخ ابتهاج به آرامش است که در روزنامه اطلاعات ۱۱ اردیبهشت۱۳۴۰ درج شده است. آقای آرامش وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه در جلسه ۳۱ فروردین مجلس شورای ملی طی بیاناتی که درباره عملیات سازمان برنامه نموده پس از اشاره به کارهایی که سازمان برنامه انجام داده یا در دست اجرا است (و در این قسمت بدبینی مردم را بی‌مورد دانسته) درباره مهندسین مشاور اظهار کرده که «در انعقاد بعضی از قراردادهایی که از ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۸ (یعنی دوره تصدی من) بسته شده کمتر مصلحت و منفعت ایران رعایت گردیده است» راجع به نحوه انعقاد و کیفیت این قراردادها به‌عنوان مثال موردی را ذکر کرده که «نمونه دلخراشی از قراردادهایی است که بر دوش سازمان برنامه سنگینی می‌کند.» در این باره سرپرست سازمان برنامه چنین اظهار نموده است که «با آنکه از ۱۳۳۰ تاکنون متجاوز از ۷۰۰۰میلیون ریال به یکی از موسسات مشاور خارجی پرداخت شده حتی به اندازه ده ریال هم حساب تسویه نگردیده» و گفته است «چون هیچ نوع سند خرجی با صورت‌حساب‌ها همراه نبوده حساب‌ها اصلا قابل رسیدگی نیست.»
اگرچه آقای آرامش موسسه مشاور مورد بحث را معرفی نکرد، لکن با توجه به بیاناتی که در جلسه دوشنبه ۳۱ فروردین در کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی نموده و با اشاره به تاریخ انعقاد قرارداد و مشخصات دیگر مسلم است که منظور ایشان «شرکت عمران و منابع» است. اینکه شرکت موسسه‌ای است آمریکایی که آقایان لیلیان تال و کلاپ از جمله مدیران آن هستند، در میان کسانی که در کارهای عمرانی وارد هستند کمتر شخصی پیدا می‌شود که این اشخاص را نشناسد. اگر ارگان‌های دیگر سازمان برنامه تاکنون از دادن توضیحات به منظور روشن کردن اذهان خودداری نموده‌اند برای آنکه چگونگی این قرارداد روشن شود و مردم ایران بدانند مثالی که به‌عنوان «نمونه دلخراشی از کارهای سازمان برنامه» ذکر شده از چه قرار بوده است لازم می‌دانم نکاتی را به‌طور اختصار به استحضار عموم برسانم.۱- به موجب قرارداد منعقده بین سازمان برنامه و این شرکت کلیه مخارج شرکت عمران و منابع هر شش‌ماه از طرف موسسه حسابداران قسم خورده رسیدگی می‌شود. حسابداران قسم خورده‌ای که برای انجام این وظیفه انتخاب شده‌اند از مشهورترین موسسات دنیا هستند. در اینجا بی‌مورد نیست توضیح داده شود که در قرارداد دولت با کنسرسیوم نفت که به تصویب مجلسین رسیده دولت تصدیق صحت حساب‌های کنسرسیوم را توسط محاسبین قسم خورده از نظر تعیین مالیات بر درآمد قبول کرده. البته اهمیت و حجم درآمد کنسرسیوم نفت بر کسی پوشیده نیست؛ به‌علاوه در قراردادهایی که بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ایتالیایی «آجیب» و شرکت آمریکایی «پان آمریکن» و شرکت کانادایی «سافا» معروف به قراردادهای ۷۵-۲۵درصد منعقد گردیده و به تصویب مجلسین رسیده، مقرر گردیده است که شرکت‌های طرف معامله صورت مخارج خود را در مدت دو ماه به شرکت مختلط (که شرکت ملی نفت ایران در آن سهیم است) تسلیم نماید و شرکت مختلط حق خواهد داشت صورت مخارج را مورد رسیدگی قرار داده و برای احراز صحت آن ارائه اسناد مثبت بخواهد و در صورتی که در مدت یک ماه و نیم از تنظیم صورت مخارج اعتراضی نسبت به آن نشود هیچ‌گونه اعتراض دیگری بعد از انقضای مدت مذکور پذیرفته نخواهد شد.
اما در مورد قرارداد سازمان برنامه با شرکت عمران و منافع علاوه بر رسیدگی که از طرف حسابداران قسم خورده به عمل می‌آید به موجب قرارداد مقرر است که شرکت نامبرده هر شش‌ماه صورت حساب‌ها را در اختیار سازمان برنامه بگذارد و سازمان برنامه نیز صورت مخارج را مورد رسیدگی قرار داده و در صورتی که اعتراضی داشته باشد در مدت دو ماه اعتراض خود را به شرکت اعلام کند. شرکت عمران و منابع طبق قرارداد عمل نموده و صورت حساب‌ها و تمام اسناد هزینه مربوطه را در اختیار سازمان برنامه قرار داده و بنابراین تصور اینکه مبالغ هنگفتی به آنها پرداخت شده و هیچ‌گونه رسیدگی در صورت مخارج به عمل نیامده است، به کلی برخلاف حقیقت است. اگر اولیای سازمان برنامه عقیده دارند که مدت دو ماه مندرج در قرارداد برای رسیدگی به صورت مخارج اسناد هزینه کافی نبوده و میل دارند مدت بیشتر چه در مورد مخارج گذشته یا آینده داشته باشند با آشنایی که به طرز فکر و کار مدیران شرکت عمران و منابع دارم مطمئنم درصورت چنین تقاضایی از طرف سازمان برنامه آنها حاضر خواهند شد این مدت را تمدید کنند و موافقت نمایند در مدت معینی رسیدگی مجدد و کاملتری بشود.
۲ - با کمال سربلندی اذعان می‌کنم که مبتکر اجرای برنامه عمرانی خوزستان من بودم و این کار را از افتخارات خود می‌دانم و با اطمینان و مباهات ادعا می‌کنم که این عمل یکی از خدمات ارزنده به این آب و خاک است. خوزستان از نواحی کم نظیر دنیا می‌باشد که دارای ثروت‌ها و امکانات کشاورزی، صنعتی محیرالعقول می‌باشد. این ناحیه هم آب دارد و هم خاک، هم نفت دارد هم گاز طبیعی دارد و هم نزدیک دریا است و هم در سرشاهراه‌های عمده کشور واقع شده است. پس از پایان سد دز و دایر شدن برق فراوان و بسیار ارزان و آبیاری قریب ۱۲۵هزار هکتار زمین‌های زرخیز و بعد از به کار افتادن کارخانه قند نیشکر هفت تپه (نزدیک شوش) که در دست اجرا هستند، در سال‌جاری کارخانه قند به اتمام می‌رسد. تردید ندارم مردم ایران از خدمات بانیان این کارهای عظیم قدردانی خواهند کرد.
ارسال نظر