متین ‌دفتری چه گفت؟

نکته‌ای را که در خاتمه متذکر می‌شوم و خطاب من به اهالی خوزستان مخصوصا کارگران نقاط نفت‌خیز می‌باشد، این است که برای اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت، هیات احتیاج به محیط آرام دارد و حفظ نظم و آرامش به دست شما است. امید است با سکوت خود، کار هیات را تسهیل نمایید و نگذارید که بهانه‌ای به دست ماجراجویان بیفتد تا پشت پا به سعادت آتیه شما بزنند.

سپس آقای دکتر متین دفتری بیاناتی را به شرح زیر ایراد نمودند:

«با این که حال من اجازه نمی‌دهد که صحبت بکنم،‌ خلاف ادب می‌دانم در مقابل این احساسات بی‌نظیری که اهالی این شهر بزرگ صنعتی نفت به ما ابراز داشته، سکوت کنم. من در اغلب ممالک دنیا رفته‌ام و نمایشات زیاد دیده‌ام، ولی نمایشات ملی نظیر نمایشات امروز کمتر دیده‌ام. هموطنان عزیز، برادران من، ما برای حرف زدن نیامده‌ایم، بلکه برای عمل آمده‌ایم. ملت ایران بعد از این نهضت بزرگی که شروع کرد، فاتح شده و اراده خود را برای گرفتن حق خود اعلام کرد و ما افتخار داریم که برای اجرای امر ملت به این شهر آمده‌ایم. ما مصمم هستیم قانون ملی شدن صنعت نفت را که به تصویب مجلسین رسیده و به صحه شاه موشح شده است و اراده ملت ایران است، طابق‌النعل به موقع اجرا گذاریم (احساسات شدید مردم، هورا و هلهله و کف زدن ممتد مردم). ما برای اینکه به دنیا ثابت کنیم که ایران دارای رشد ملی کامل است و لیاقت اداره کردن امور خود را به بهترین وجه دارد، تصمیم گرفته‌ایم طوری عمل کنیم که تولید نفت و صدور آن از سابق بیشتر شود و برای نیل به این منظور از کارگران ایرانی متخصص استمداد می‌کنیم.

کارگران ایرانی باید وطن‌پرستی خود را در این موقع ثابت کنند و بر سعی و عمل خود بیفزایند تا دنیا به وجود کارگران ایرانی افتخار کند (هلهله و شادی ممتد از طرف مردم). نفت ایران را تاکنون بی‌سروصدا می‌بردند. اهمیت صدور این ماده مهم که مورد احتیاج دنیا است و در مقدرات دنیای آزاد کمال اهمیت را دارد، درست معلوم و واضح می‌شود از این پس ما طوری عمل خواهیم کرد که دنیای آزاد قدر ما را بداند و بفهمند که ایران چه حق بزرگی بر دنیای آزاد دارد.

برای موفق شدن در این منظور، ما احتیاج به آرامش داریم. من از این موقع استفاده کرده روی سخن را به برادران کارگر می‌کنم و می‌گویم قانون ملی شدن صنعت نفت اجرا می‌شود.

شماها تاکنون در این موسسات صاحبخانه بوده‌اید، از این پس صاحب‌خانه‌تر می‌شوید.

خارجی‌ها که در این موسسات کار می‌کنند، مهمان شما بوده‌اند. از این پس مهمان‌تر می‌شوند. دولت و هیات مختلط تصمیم گرفته‌اند که عموم کارگران و کارمندان و کارشناسان شرکت سابق را اعم از ایرانی و خارجی استخدام کنند و همه در کارهای خودشان برقرار خواهند بود و از تمام مزایایی که داشتند، کماکان استفاده خواهند کرد. ایرانیان به صفت مهمان‌نوازی در دنیا مشهور هستند. در این موسسات باید کارگران و کارمندان ایرانی این صنعت مهمان‌نوازی را همگی نسبت به کارمندان و کارشناسان خارجی اثبات کنند. اما نباید مجال بدهیم که دسیسه‌کاران و بدخواهان در این موقع عملی بکنند که به ضرر ما تمام شود، ما همه باید نظم و آرامش را محترم شماریم تا بتوانیم در کار خود حسن اداره موسسات نفت و تکثیر تولیدات آن است، بیش از پیش موفق شویم. خداوند به ایران تفضل کرده و دوران مذلت و رقت‌بار ما سپری شده است. آینده با سعادتی را به عموم ملت اسلامی به‌خصوص به اهالی خوزستان نوید می‌دهم. برادران عزیز من، این مسافرت تاریخی ما مصادف با ماه متبرکه مبارک رمضان است. لازم می‌دانم درود نامحدود به روان مقدس پیغمبر اکرم و ائمه اطهار بفرستیم و از خداوند متعال مسئلت کنیم که ما را در این کار بزرگ ملی یاری نماید (احساسات شدید مردم) عرض خود را ختم می‌کنم و از شما خواهش می‌کنم فریاد کنید «زنده باد اسلام، پاینده باد ملت ایران.»

بیانات آقای دکتر علی‌آبادی

سپس آقای دکتر علی‌آبادی چنین گفتند:

این تجلیل فوق‌العاده آقایان و کارگران گرامی و اجتماع انبوه که بزرگ‌‌ترین نیروی معنوی را تشکیل می‌دهد، مظهر وطن‌پرستی است که امروز ملل جهان باید به آثار عظیم آن با دیده دقت بنگرند. یکی از وسایلی که ملل راقیه امروز برای رفاه افراد یک کشور به کار می‌برند مساله ملی کردن صنایع بزرگ می‌باشد؛ چنانچه در کشوری صنایع بزرگ ملی شود، عواید و سود آن به مصرف عده قلیلی نرسیده بلکه کلیه افراد کشور از آن برخوردار می‌شوند. برای جبران بی‌عدالتی‌های اجتماعی دولت که یکی از مظاهر ملت است اداره نفت را در دست می‌گیرد تا با مساعی مبذوله هم تولید را افزایش دهد و هم منافع آن صرف رفاهیت اجتماعی شود. علاوه‌بر این، چیزی که در ایران ملی شدن این صنعت شگرف را ایجاد می‌نماید، استیلای بیگانگان بر عواید می‌باشد. آیا طبق کدام قانون معدلت‌گستر سزاوار است افراد کشوری از فرط فقر و توسعه روزافزون امراض گوناگون در معرض خطر باشند و بیگانگان منافع آن ملت فقیر را صرف تنعم و آسایش خود بنمایند.

ما هیات اعزامی در مسیر خود اوضاع رقت‌باری را مشاهده کرده‌ایم که هر سنگدلی را متاثر کرده و وادار به گریستن می‌نماید. کارگران عزیز با روحی پژمرده رنج می‌کشند و دسته‌دسته روانه گورستان می‌شوند. کارگران ایرانی باید دارای خانه و حتی کلبه گلی نباشند، ولی برعکس بیگانگان باید از سود منابع ایرانیان کاخ‌های رفیعشان چشم هر بیننده‌ای را خیره نماید.