تاثیر دوبله بر فروش فیلم در ایران

در ابتداى دهه ۱۳۲۰ و اشغال ایران در جریان جنگ دوم جهانی، سینما به‌دلیل نبود وسایل ارتباط جمعى موقعیت استثنایى و مناسبى به‌دست آورد. انگلستان و شوروى با هدف گسترش نفوذ فرهنگی، از فیلم‌هاى ناطق فارسى استفاده مى‌کردند و به این ترتیب برگرداندن گویش فیلم‌هاى خارجى به فارسى لازم شد. در این میان دکتر اسماعیل کوشان که مقیم استانبول بود به‌طور جدى پیگیر کار دوبله شد و طرح شرکت «میترا فیلم» را با مشارکت همسرش و ابراهیم ‌کوشان و جهانگیر تفضلى شکل داد. او سپس با خرید دو فیلم فرانسوى و اسپانیولى مقدمات کار را در استودیوى «سس فیلم» فراهم آورد. فیلم فرانسوى «دختر فراری» نام داشت که نخستین فیلم دوبله شده به زبان فارسى بود (محصول ۱۹۴۴ فرانسه به کارگردانى هانرى دوکوئن) پنج‌شنبه پنجم اردیبهشت ۱۳۲۵، این فیلم در سینماى جدید کریستال روى پرده آمد و طى شش هفته نمایش به فروشى بیش از دو میلیون ریال دست یافت. بعد از آنکه هیجان ناشى از موفقیت نمایش نخستین فیلم دوبله - با چاپ چند عکس از «دختر فراری» و شرح حال دانیل داریو بازیگر فیلم و گفت‌وگو با نوریه قوانلو گوینده نقش رادیو و مقالاتى درباره فیلم و دوبله آن - فرونشست، دکتر کوشان دفتر میترا فیلم را در خیابان لاله‌زار در مغازه‌اى در پاساژ ساعتچى ایجاد کرد. در فاصله کوتاهى دختر کولى فیلم دوم کوشان در اواخر تابستان ۱۳۲۵ در سینما کریستال به نمایش درآمد و سود مناسبى به دست آورد. به تدریج میترا فیلم و تهیه فیلم‌هاى ناطق ایرانى توسعه یافت و در همین ایام گروه‌هاى مختلفى با هدف کسب درآمد به این کار روى آوردند. گروهى شامل گرجی، جهانبخش، حالتى و چند تن دیگر که کوشان معرفى کرده بود، راهى قاهره شدند و فیلم‌هاى زن سنگدل، تاراس بولبا و سکوت شب را دوبله کردند. در همان سال زن سنگدل و تاراس بولبا به تهران رسید و فروش نسبتا خوبى داشت؛ اما انتظارات برآورده نشد. در اواخر تابستان ۱۳۲۵ در تهران استودیویى براى دوبله فیلم و تولید، اعلام موجودیت کرد. بعد از آنکه مقدمات کار فراهم شد، همزمان دختر فرارى به نمایش درآمد و موجب سرخوردگى و دلخورى گروه شد. بعد از انشعاب گروه، سرمایه‌گذاران محل تازه‌اى واقع در سه راه امین‌حضور را براى آغاز فعالیت رسمى استودیو «ایران‌نو فیلم» اجاره کردند. در این حال پنجمین فیلم به فارسى در پاریس دوبله شد و در اردیبهشت ۱۳۲۶ در سینما پارک به روى پرده آمد. نام این فیلم، بازگشت جاودانى بود. هنر دوبلاژ در اوایل ۱۹۳۱ م

(۱۳۰۹ ش) در فرانسه و بعد ایتالیا و انگلستان براى ناطق کردن فیلم‌هاى صامت قدیمى و به‌عنوان اختراعى گرانبها که سینما را زنده کرد، شکل گرفت. پانزده سال بعد از رواج آن تقریبا در بیشتر کشورها، ایران نیز به دوبلاژ پرداخت ولى همه امور فنى آن در کشورهاى بیگانه انجام مى‌گرفت.

منبع: آفتاب