حقوق و شغل‌های مجلسی‌ها در 1312

تدوین بودجه سالانه در ایران از آغاز سده حاضر و پس از آنکه مجلس قانونگذاری نیرو و توانایی بیشتری پیدا کرد هر سال منظم‌تر می‌شد. براساس سنت بر جای مانده از قانون‌های بودجه سالانه، باید جزییات هر ریال دخل و خرج مشخص باشد.

در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۱۲، بودجه یک سال فعالیت مجلس شورای ملی در ۳ ماده و یک تبصره تصویب شد.

براساس ماده اول «برای مخارج ۱۲ماه ۱۳۱۲ مجلــس مبلـغ ۶۲۱۵۵۴۰ ریال (شش‌میلیون‌ و دویست و پانزده هزار و پانصدوچهل ریال) موافق فقرات ۱ تا ۴ (که در سطور بعدی به آنها اشاره می‌شود) به مباشرت مجلس داده می‌شود. بر پایه ماده ۲» برای حقوق و مخارج مطبعه مجلس مبلغ ۵۴۹۸۶۰ ریال (پانصدوچهل‌ونه هزار و هشتصدوشصت ریال) به مباشرت مجلس داده می‌شود.

حقوق رییس و معاون

براساس صورت جزو قانون بودجه سال ۱۳۱۲ مجلس شورای اسلامی «مقرری آقایان نمایندگان محترم و تفاوت مقرری ریاست معظم مجلس» برای مدت «۱۱ ماه و ۷ روز» و ۱۳۱ نفر، از قرار هر نفری در ماه معادل ۳۰۰۰ ریال و سالانه ۴۴۴۸۴۰۰ ریال است.

معاون اداری ریاست مجلس یک نفر است که از قرار ۲۱۲۰ ریال در ماه، معادل ۲۵۴۴۰ ریال در سال مقرری دریافت خواهد کرد. معاونت اداری مجلس، ۲ نفر منشی دارد که حقوق متفاوت می‌گیرند ولی سقف مقرری ماهیانه ۱۵۲۰ ریال و سالانه ۱۸۲۴۰ ریال است. براساس صورت جزو قانون بودجه مجلس در سال ۱۳۱۲ مجلس «کابینه» دارد که این «کابینه» یک «رییس» با حقوق ماهیانه ۱۶۴۰ ریال و سالانه ۱۹۶۸۰ ریال فعالیت می‌کند.

تندنویسی و صورت مجلس

یکی دیگر از زیرمجموعه‌های مجلس در سال ۱۳۱۲ که مقرری دریافت می‌کنند شامل یک مدیر با حقوق ماهیانه ۱۴۴۰ ریال، یک معاون با حقوق ماهیانه ۹۲۰ ریال، ۴ تندنویس اول و مقطع با حقوق متفاوت و سقف ماهیانه ۳۳۴۰ و سالانه ۴۰۰۸۰ ریال، تندنویس دوم و خلاصه‌نویس دوم ۴ نفر با سقف مقرری ماهیانه ۲۵۶۰ ریال، تندنویس دوم و پاکنویس ۴نفر با مقرری ماهیانه ۲۵۶۰ریال، تندنویس سوم و عضو تصحیح ۳ نفر از قرار هر نفر ۵۲۰ ریال در ماه، خواهد بود.

دارالانشاء

دارالانشای مجلس در سال ۱۳۱۲ که مقرری دریافت می‌کردند شامل یک مدیر با مقرری ماهیانه ۱۲۴۰ ریال، منشی مینوت‌نویس ۲ نفر با مقرری ماهیانه ۹۲۰ریال، منشی پاک‌نویس ۴ نفر با سقف مقرری سالانه ۲۲۰۸۰ ریال و یک نفر منشی اداری کمیسیون عرایض و مرخصی با مقرری ماهیانه ۴۹۰ریال بوده است.

قوانین و مطبوعات

اداره قوانین و مطبوعات مجلس ده نفر شاغل داشته است که شامل یک مدیر با حقوق ماهیانه ۱۴۴۰ ریال، یک معاون با حقوق ماهیانه ۹۲۰ ریال، رابط کمیسیون‌ها و شعب پارلمانی با حقوق ماهیانه ۹۲۰ ریال، منشی قانون‌نویس و پاک‌نویس‌کننده ۲ نفر با سقف حقوق ماهیانه ۱۵۸۰ ریال (برای دو نفر)، منشی اداری کمیسیون بودجه یک نفر با مقرری ماهیانه ۷۹۰ ریال، دو سوادنویس و مصحح با حقوق ماهیانه ۴۹۰ ریال، یک ماشینیست با مقرری ماهیانه ۴۲۰ریال و یک نفر ثبات با مقرری ماهیانه ۳۲۰ ریال بوده است.

ضبط جاری

بخش ضبط جاری مجلس ۳ شاغل شامل یک مدیر با حقوق ماهیانه ۱۴۴۰ ریال، یک معاون با مقرری ماهیانه ۹۲۰ ریال و ۲ نفر ضباط با حقوق متفاوت (در مجموع دو نفر) و سقف ۱۲۰۰ ریال در ماه بوده‌اند.

پرسنل، تفتیش، ثبت

بر اساس صورت جزو بودجه سال ۱۳۱۲ مجلس، در آن سال «پرسنل و تفتیش» یک مدیر با مقرری ماهیانه ۱۰۷۰ ریال و دو عضو با حقوق ماهانه (برای دو نفر) ۱۰۰۰ ریال بوده‌اند. مدیر ثبت مجلس بدون اینکه کارمندی داشته باشد ۹۲۰ ریال در ماه مقرری دریافت می‌کرده است. بخش ارسال مراسلات شامل یک مدیر با مقرری ماهیانه ۹۲۰ ریال و یک کتاب‌نویس و کمک ارسال مراسلات با مقرری ماهیانه ۴۹۰ ریال بوده است.

محاسبات کل و مباشرت

بر اساس سند موجود مقرری ماهیانه معاون اداری مجلس ماهیانه ۲۱۲۰ ریال، رییس محاسبات کل ۲۱۲۰ ریال، معاون محاسبات کل ۹۲۰ ریال، محاسب و منشی ۳ نفر با مقرری‌های متفاوت و سقف مقرری دریافتی ۱۷۲۰ ریال و مدیر پرسنل و ضبط محاسبات یک نفر با مقرری ماهیانه ۹۲۰ ریال بوده است.

صندوق، ملزومات

صورت ضمیمه بودجه ۱۳۱۲ مجلس شورای ملی نشان می‌دهد در آن سال مدیر صندوق یک نفر با مقرری ماهیانه ۱۰۷۰ ریال و یک عضو با مقرری ماهیانه ۴۲۰ ریال در مجلس شاغل بوده‌اند. مجلس در ۱۳۱۲ یک مدیر ملزومات، یک عضو و یک ناظر ملزومات داشته که به ترتیب ماهیانه ۹۲۰ ریال، ۴۲۰ ریال و ۵۲۰ ریال مقرری دریافت می‌کرده‌اند. مسوول توزیع صورت مشروح مذاکرات مجلس و عضو این اداره نیز ۲ نفر بوده‌اند که ۱۰۰۰ ریال و ۴۹۰ ریال مقرری دریافت می‌کرده‌اند. مدیر انشا و متصدی ضبط و ارسال مراسلات نیز دو نفر بوده‌اند که مدیر ۹۲۰ ریال در ماه و متصدی ۵۲۰ریال مقرری می‌گرفته‌اند.

تفتیش، ممیزی و کتابخانه

در سال ۱۳۱۲ اداره تفتیش مجلس یک مدیر، یک معاون و ۳ مامور تفتیش داشته است که به ترتیب ۱۴۴۰ریال، ۶۸۰ریال و ۳ مامور در مجموع در ماه ۱۱۴۰ریال حقوق دریافت می‌کرده‌اند. مدیر ممیزی ۹۲۰ریال و ممیز بلیت نیز ۶۸۰ریال مقرری ماهیانه داشته‌اند.

مدیر کتابخانه مجلس در آن سال ۱۶۴۰ریال، معاون او ۹۲۰ریال و ۴ شاغل کتابخانه روی هم در ماه ۲۰۵۰ریال حقوق می‌گرفته‌اند.

مسوول ضبط راکد و عضو این اداره نیز به ترتیب ۷۳۰ریال و ۴۲۰ریال مقرری ماهیانه داشته‌اند.

مستخدمین جزء

در سال ۱۳۱۲ مجلس یک دربان باشی، ۴ دربان، یک نفر مسوول امور برق و مکانیکی، یک نفر تلفن چی، یک نفر پیشخدمت باشی داشته است که به ترتیب ۴۵۰ریال، ۱۴۶۰ریال (برای ۴ دربان)، ۴۳۰ریال، ۳۵۰ریال و ۴۵۰ریال مقرری می‌گرفته‌اند.

در آن سال ۲۵ پیشخدمت، ۱۹ سرایدار، یک آبدار باشی، ۶ آبدار و سقا، ۶ نفر فراشباشی، ۱۲ نفر فراش، یک باغبان باشی و ۸ باغبان با مقرری‌های متفاوت در مجلس کار می‌کرده‌اند.

براساس صورت ضمیمه بودجه ۱۳۱۲ مجلس شورای ملی، در آن سال ۹۱۲۰ ریال برای فوق‌العاده مامورین کشیک تلگراف و پست و یک نفر فراش و شهریه ورثه مرحومان نعمت‌الله خان پیشخدمت و میرزا عبدالله خان فراش اعتبار در نظر گرفته شده بود.

مصارف

این سند بر جای مانده نشان می‌دهد هزینه «روشنایی و سوخت چراغ برق و ساعت و

باد بزن برقی» در سال ۱۳۱۲ روی هم ۱۶۰۰۰ریال، «آبدار خانه» ۳۶۰۰۰ریال، «تنظیف» ۹۰۰۰ریال، «ملزومات دفتری» ۳۰۰۰ریال، «طبع لوایح» ۲۰۰۰۰ریال، «طبع صورت مشروح مذاکرات» ۳۰۰۰۰ریال، «اعتبار کتابخانه برای خرید کتب و آبونه جراید» ۴۲۰۰۰ریال، «مخارج ارسال مراسلات و مخابره تلگراف و تلفن» ۸۰۰۰ ریال، «فوق‌العاده مستحفظین مجلس» ۱۶۰۰۰ریال، «ملبوس مستخدمین جزء» ۱۶۰۰۰ریال، «سوخت زمستانی» ۲۰۰۰۰ریال، «مخارج جشن‌ها» ۱۷۰۰۰ریال، «اعتبار مخارج پیش‌بینی نشده» ۱۹۰۸۰ ریال، «ساختمان و تعمیرات ابنیه و خرید اثاثیه» ۲۰۵۰۰۰ ریال، «حق بیمه» ۱۲۰۰۰ ریال و «عیدی نوروز کارکنان» ۸۱۶۰۰ ریال و حجم هزینه‌های مجلس (مصارف) برای سال ۱۳۱۲ معادل ۲۱۵۵۴۰ ریال بوده است.

اداره «مطبعه مجلس» در ۱۳۱۲ شامل مدیر، معاون، مسوول محاسبات مطبعه، محاسب (۲نفر)، مسوول انبار و صندوق نقود، مفتش، مصحح، منشی و اندیکاتورنویس، تحصیلدار و فراش (۶نفر)، مسوول گراورسازی، معاون گراورسازی، نقاش و اتوشه‌گر، عضو گراورسازی، مسوول قسمت الکتریک، عضو قسمت الکتریک، مسوول قسمت ماشین‌خانه، معاون او و ۲۱ عضور ماشین‌خانه، مسوول قسمت کالوانو پلاستیک و مشترکان و ۴عضو این اداره، مسوول قسمت حروفچینی و ۴ عضو حروفچینی، یک نفر مسوول قسمت فرم بندی و ۱۴عضو قسمت فرم‌بندی، یک مسوول صحافی، ۱۵ صحاف، یک مسوول صحافی اوراق بهادار و ۲۰عضو این بخش، مسوول قسمت افست و چاپ سنگی و ۷ عضو آن و اجرت کارگران کنتراتی در مجموع ۴۱۰۸۸۰ ریال حقوق دریافت می‌کرده‌اند.

برخی نتیجه‌گیری‌ها

دقت در آنچه در بالا نگاشته شد بیانگر چند نکته است:

۱ - شفافیت بودجه‌ها و اطلاع‌رسانی درباره ریز هزینه‌‌های مجلس قانونگذاری یک کار مدرن بوده است. با انتشار این ارقام از طرف مجلس قانونگذاری، دست نمایندگان برای حساب کشی از دولت باز بوده است.

۲ - اختلاف سطح مقرری ماهیانه در میان مشاغل گوناگون کاملا آشکار بوده است. به طور مثال نمایندگان مجلس فقط ۲برابر مدیر تندنویسی مقرری دریافت می‌کرده‌اند.

مدیر قوانین و مطبوعات در سال ۱۳۱۲ از دستمزد بالایی برخوردار بوده است. علاوه براین تعداد کارکنان «مطبعه مجلس»؛ ۱۳۷ شاغل نسبت به کل «مستخدمین جزء» که ۸۲ نفر بوده‌‌اند، نشان‌دهنده اهمیت مطبعه بوده است.