نماگرهای تاریخی - تجارت خارجی در دوره قاجار و پهلوی-۳
روند نزولی نسبت صادرات به واردات
در چنین وضعی بود که تجارت خارجی ایران نیز در شرایط ویژه قرار گرفت. ارقام جدول ۱ و ۲، برخی نکات درباره روزگار تجارت خارجی را به تصویر کشیده است. همان طور که از ارقام جدول بر می‌آید سهم صادرات از حجم مبادلات روندی نزولی را تجربه و از ۵/۴۲درصد در سال ۱۲۹۰ به ۱/۲۲ درصد در سال ۱۲۹۹ رسیده است. این روند نزولی موجب شده است که نسبت ارزش صادرات به واردات نیز در سرازیری قرار گیرد و از ۹/۷۳ درصد در سال ۱۲۹۰ به ۴/۲۸ درصد در سال ۱۲۹۹ برسد. جدول شماره ۲ نیز نسبت واردات و صادرات در سال‌های ۱۲۸۰ تا ۱۲۹۰ را نشان می‌دهد که البته کمی بهتر شده است.
عمده‌ترین محصولاتی که در این دوران به خارج صادر می‌گردیده است عبارت بودند از:1- پنبه، مهم‌ترین محصولی است که از ایران صادر می‌شده و به تنهایی یک پنجم تمام صادرات را تشکیل می‌داده است. 2- میوه، خشکبار قسمت اعظم از صادرات را به خود اختصاص داده و در این میان کشمش صادر شده تقریبا نصف تمام صادرات میوه را تشکیل می‌داده است. 3- قالی و قالیچه، قالی از زمان‌های قدیم، مشهورترین مال‌التجاره ایران بوده که در چندین نوع بافته می‌شده است در این قسمت قالی‌های پشمی اهمیت اول را دارند و تقریبا تمام صادرات فرش از این نوع بوده است. 4- برنج، یکی دیگر از اقلام صادراتی بوده به‌خصوص صادرات برنج گیلان در مدت 38 سال تقریبا 58 برابر زیادتر شده است.5- ابریشم، از جمله کالاهایی بوده که در ترقی اقتصاد ایران اهمیت زیادی داشت و همواره دارای شهرت بوده است.
ارسال نظر