مجلسهای پس از مشروطه - مجلس ششم
رسیدگی به امور اقتصاد
مخالفتهای برخی از نمایندگان شجاع دوره پنجم مجلس برای جلوگیری از قدرت فزاینده رضاشاه نتیجه نداد. رضاشاه که برخی از تکنوکراتهای پرشور مثل تیمورتاش و علی اکبر داور را به عنوان رهبر آنها پشت سرخود میدید، دولت و دربار را کاملا مطیع کرده بود.
با این همه، فزونخواهی این شاه جدید تمامی نداشت و برای یکپارچه کردن قدرت تمایل خود را برای دستچین کردن نمایندگان دوره ششم مجلس نشان داد. تیمورتاش که وزیر دربار نیرومندی به حساب میآمد، فهرستی از کاندیداهایی که احتمال میداد در مجلس برای شاه دردسر درست کنند را تهیه کرد و شرایط را برای حذف آنها از انتخابات مهیا میساخت.
سردار سپه اما توجه داشت که نباید مانع ورود افرادی مثل سیدحسن مدرس، ملکالشعرای بهار و محمد مصدق شود، اما میخواست آنها در اقلیت باشند.
در این دوره از مجلس ترکیب طبقاتی دوره پنجم حفظ شد و کارمندان دولت سهم بیشتری به دست آوردند.
خانم اشجعی نوشته است که در دوره ششم مجلس شورای ملی فقط ۲ نماینده از طبقات پایین بودند. شمار روحانیون مجلس ششم ۱۲ نفر بود که ۳ نفر بیشتر از دوره قبل است. دوره ششم مجلس قانونگذاری در ۱۹ تیرماه ۱۳۰۵ و با نطق رضاشاه افتتاح و در ۲۲ مرداد همان سال به طور رسمی کار خود را آغاز کرد. یکی از بحثهای اساسی در مجلس ششم موضوع کاپیتولاسیون بود. الغای کاپیتولاسیون یکی از رفتارهای سیاسی قابل توجه این دوره است که با هیاهو و هیجان زیاد انجام شد.
در این سالها که از شدت تنازع سیاسی میان رجال قدیمی و قاجاری با چهرههای نو در حوزه سیاست کاسته شده بود و این بر کار مجلس نیز موثر بود، در این شرایط، مجلس میتوانست برخی از قانونهای مورد نیاز برای فعالیتهای اقتصادی در شرایط نوین را در دستور کار قرار دهد.
یکی از این قانونها درباره آغاز ساختمان راهآهن سراسری بود که چندین جلسه از نشستهای مجلس را به خود اختصاص میداد. در حالی که روند شهرنشینی و دادوستد ملک و تفکیک اراضی متعلق به خانها و ملاکان بزرگ نیازمند قانون جدید بود، تاسیس و اصلاح اداره ثبت اسناد در مجلس ششم در دستور کار قرار گرفت.
تا پیش از مجلس ششم تهیه آمار از جمعیت، درآمدها و اراضی به شکل علمی صورت نمیگرفت و در مجلس ششم شورای ملی بود که تاسیس اداره آمار براساس مصوبه مجلس ممکن شد. خانم اشجعی در جلد ۴ کتاب «نخبگان سیاسی ایران» چند اقدام دیگر مهم مجلس ششم را به شرح زیر نوشته است:
۱- در سال ۱۳۰۶ و براساس مصوبه مجلس، بانک ملی ایران اجازه تاسیس پیدا کرد تا برای تخصیص منابع مالی فعالیت کند. براساس یک مصوبه دیگر مجلس این بانک اجازه پیدا کرد چند متخصص بانکی از شهروندان سوئیس یا آلمان استخدام کند.
۲- رشد فزاینده کارمندان دولت در مجلس موجب شد که قانونی برای محدودیت ورود آنها تصویب شود.
۳- در حالی که اعزام محصل به خارج فاقد ضابطه بود، مجلس ششم برای این کار قانون وضع کرد.
۴- تصویب قانون محاکمه وزرا و هیات منصفه
۵- قانون انحصار دولتی تریاک از دیگر مصوبات مجلس ششم است.
مجلس ششم در ۲۲ مرداد ۱۳۰۷ به کار خود پایان داد. سیدمحمد تدین و حسین پیرنیا به ترتیب روسای مجلس ششم بودند.
ارسال نظر