فرمان تاریخی داریوش صادر شد

گروه تاریخ اقتصاد- داریوش در چهارم جولای سال ۴۸۹ پیش از میلاد، تصمیم گرفت که قلمرو ایران را به ۳۰ بخش و ایالت تقسیم کند. او هر بخش را ساتراپی (که واژه‌ای مادی است) نامید. فرمان داریوش مبنی بر تشکیل ساتراپی‌ها در سنگ‌نوشته‌ای که تاریخ‌نگاران جهان آن را «سند مالکیت ایران = دید» خوانده‌اند، ثبت شده است. داریوش در همین روز دستور داد که با راه‌اندازی چاپارخانه مسیرهای مردم این ایالت‌ها با هم و نیز با مرکز قدرت تامین شود و داد و ستد با پول انجام گیرد. «دریک» نیز نام سکه‌های ضربی در دوره هخامنشی و مصداق اصلاحات پولی در این دوره محسوب می‌شود. بنا به نظر وایت هرودوت، تاریخ نگار معروف یونانی، در سرحد هر ایالت قلعه‌هایی به نام ساخلو ساخته شد و چابک سوارها نوشته‌های دولتی را از مرکز تا نزدیک‌ترین چاپارخانه برده به چاپاری دیگر می‌رساند و او فورا حرکت کرده به چاپارخانه دوم می‌برد و باز تسلیم چاپاری دیگر می‌کرد. به این منوال شب و روز چاپارها در حرکت بوده و اوامر مرکز را به ایالات گوناگون منتقل می‌کردند.

سازش لندن و مسکو بر ضد تمامیت تاریخی ایران

بیست سال پیش از امضاى قرارداد تقسیم ایران به دو منطقه تحت نفوذ (میان انگلستان و روسیه) در سن پترزبورگ که مورخان از آن به عنوان شرم‌آورترین معاهده قرن بیستم یاد کرده‌اند، انگلستان و روسیه، در چهارم جولای ۱۸۸۷ در زمینه سرنوشت خراسان بزرگ‌تر و ایران خاوری به توافق رسیدند که این توافق نیز بر ضد تمامیت تاریخى ایران بود. طبق این توافق، انگلستان سلطه روسیه بر منطقه «فرارود ـ امروزه شامل سه کشور و قسمت هایی از دو کشور دیگر» را به رسمیت شناخت و روسیه نفوذ انگلستان را بر مابقی کشور (ایران خاوری شامل خراسان شرقی، زابلستان، سیستان و... = افغانستان امروز) پذیرفت. به این ترتیب، خراسان بزرگ به سه بخش تقسیم شد.

ساخت بند امیر در سال ۹۷۹ میلادی

مطابق اسناد تاریخی کار ساختن «بند امیر» فارس در چهارم جولای سال ۹۷۹ میلادى پایان یافت. این بند در واقع پلْبندی بر رودخانه کُر در جنوب خاوریِ مرودشتِ فارس بوده است. بند امیر با ۱۲۰ متر طول و پنج متر عرض، دارای سیزده چشمة طاق جناغی بوده که آب از سرریز آنها جاری می شده است. ارتفاع سطح پل از بند ۳ متر و عمق بند از سرریزها تاکف رودخانه در قسمت بیرونی سد که به شکل پلّه ای ساخته شده، ده متر بوده است. برخی مورخان از بند امیر به عنوان «عجایب معماری» یاد کرده‌اند.