ایلام در برابر آشور

دوران ایلام نو هر چند به لحاظ نظامی و فرهنگی همطراز دوران شکوفای ایلام میانه نبود، دورانی بود که ایلام دوباره در عرصه سیاست خاور نزدیک سربرآورد. در این دوران ایلام در مقابل قدرت متجاوزی چون امپراتور آشور قرار داشت که همواره حیات سیاسی ایلام را به مخاطره می‌انداخت. ولی ایلام نو با وجود توان نظامی پایین‌تر به قدرت نمایی در برابر آشور پرداخت و در مقابل سپاه قدرتمند آشور پایداری تحسین انگیزی از خود نشان داد.

این کتاب بازنگری رساله دکتری واترز است که در سال ۱۹۹۷ میلادی به گروه تاریخ باستان دانشگاه پنسیلوانیا ارائه شده است. دراین اثر، نگارنده تاریخ ایلام نو را با استفاده از منابع مکتوب به دست آمده بررسی می‌کند و بر جنوب غرب ایران طی دوره ایلام نو، که در این اثر در حدود سال‌های ۱۰۰۰ -۵۵۰ ق.م تعیین شده، متمرکز می‌کند.

نگارنده در مقدمه اثر خود با اشاره به اندک بودن منابع مکتوب بومی، منابع مکتوب بین‌النهرین را به دلیل گسترده‌تر بودن و عدم جانبداری قابل توجه‌تر می‌داند. او همچنین می‌نویسد بررسی‌های خاص مربوط به باستان‌شناسی و تاریخ هنر خارج از حیطه این اثر هستند.از آنجا که بررسی گسترده‌ای از تاریخ ایلام نو وجود ندارد، «پژوهشی در تاریخ ایلام نو» می‌کوشد با بررسی برداشت‌های سنتی مورد اعتقاد درباره تاریخ ایلام و اعتبار آنها و ارائه تفسیرها و نیز راهنمایی‌های جدید برای پژوهش‌های فراتر این نقیصه را برطرف کند. این کتاب در هشت فصل تنظیم شده که فصل ابتدایی آن موضوعاتی نظیر دوره بندی و گاه‌شماری، شرح کلی منابع، یادداشت‌هایی درباره روش شناسی و حرف نویسی، دوره ایلام نوی قدیم و یادداشت‌ها را شامل می‌شود. «‌از هوبن- نیکش یکم تا خلوشو» عنوان فصل دوم «‌پژوهشی در تاریخ ایلام نو» است. هوبن نیکش نخستین شاه ایلام است و در سال ۷۴۳ ق. م به این مقام دست یافته است. خلوشو نامی است که در وقایع نامه بابلی به عنوان سومین شاه ایلام از او سخن گفته شده است. شرح روزگار این سه پادشاه محتوای فصل دوم کتاب را دربرمی‌گیرد. فصل چهارم با عنوان «از کودور- نهونته تا هوبن هلتش دوم» با مرگ خلوشو توسط اتباع خویش و به سلطنت رسیدن کودورو آغاز می‌شود و پس از آن ذکر وقایع آن دوران ایلام تا هوبن هلتش دوم را شرح می‌دهد. فصل‌های پنج و شش کتاب نیز مطابق با این فصول به شرح دربار و فرمانروایی پس از هوبن نیکش تا هلتش سوم مربوط است تا اینکه در فصل هفتم باعنوان «فرمانروایان و کتیبه‌های متاخر و نامشخص»، خوانندگان با مطالب جالبی درباره متون اقتصادی و اداری شوش، مهرهای مکتوب، نامه‌های نینوا و لوح مفرغی تخت جمشید روبه‌رو می‌شوند.

نتایج حاصله از هفت فصل پایانی و جمع‌بندی آنها در فصل هشتم کتاب «پژوهشی در تاریخ ایلام نو» صورت می‌گیرد و پس از آن نگارنده در سه ضمیمه تلاش می‌کند که به خوانندگان خود اطلاعاتی درباره کتاب بدهد.

«پژوهشی در تاریخ ایلام نو» با قیمت ۱۱ هزار تومان در کتابفروشی موجود است.