تقاضای نفت کشورهای توسعهیافته پس از ۲۰ سال کاهش یافت
هوای نسبتا ملایم در زمستان همراه با فروش حجیم نفت در معاملات کاغذی، قیمتهای نفت را در سال ۲۰۰۷ کاهش داده است. این حرکت را یک روند جدید تداوم میبخشد که در دوران رشد پایدار اقتصاد جهانی طی چند دهه گذشته سابقه نداشته است. برای نخستین بار در ۲۰ سال اخیر، دنیای توسعهیافته نفت کمتری سوزاند. دادههای منتشره آژانس بینالمللی انرژی در پاریس که نگهبان وضعیت انرژی در کشورهای صنعتی (OECD) است از کاهش ۶/۰درصدی مصرف نفت ۳۰ عضو این سازمان در سال ۲۰۰۶ خبر میدهد. در حالیکه این کاهش بسیار اندک به نظر میرسد آن نشانه نخستین کاهش سالانه در بیش از ۲۰ سال میان کشورهای OECD است که نزدیک به ۶۰درصد از ۴/۸۴میلیون بشکه نفت مصرف شده در جهان را هر روز مصرف میکنند. در سال ۲۰۰۲ نیز تقاضای ملتهای صنعتی رشد منفی یافت اما آن کاهش چنان ناچیز بود که به شکل مسطح دیده میشد.
هوای گرم در ابتدای سال ۲۰۰۷ تا حدی به علت پدیده النینو بوده است که در منطقه اقیانوس آرام مشاهده میشود و انتظار میرود در چند ماه نخست سال ۲۰۰۷ پایدار بماند. (النینو را نخستین بار ماهیگیران سواحل آمریکای جنوبی تشخیص دادند که پدیده غیر معمول گرم شدن آب در اقیانوس آرام نزدیک شروع سال جدید مسیحی رخ داد.
(النینو در زبان اسپانیایی به معنای پسر بچه یا بچه مسیح است. این نام به خاطر وقوع این پدیده در حول و حوش کریسمس به آن داده شد.) النینو ملایم تا قوی باعث میشود زمستان نسبتا معتدلی در آمریکای شمالی داشته باشیم. وقفه بین النینو و واکنش درجه حرارتی کامل سطح زمین به این معناست که اثر گرم شدن النینو گسترش یافته و بنابر این تاثیر بیشتری بر درجه حرارت زمین طی سال میگذارد.
در ماه ژانویه قیمت نفت حتی به ۵۰ دلار در بشکه هم رسید که از ماه مه ۲۰۰۵ یعنی ۲۰ ماه قبل سابقه نداشت. در ۱۴ ژولای ۲۰۰۶ قیمت نفت به رکورد بیسابقه ۴/۷۸ رسیده بود. اما امسال قیمتها حدود ۲۰ تا ۳۰درصد سقوط کرد. تحلیلگران صنعت نفت به روزنامه وال استریت ژورنال گفتند نقطه تاثیرگذاری قیمتهای نفت که باعث تضعیف تقاضا شد در اواخر تابستان رخ داد.
کاهش مصرف نفت در دنیای صنعتی، نشانهای از واکنش به قیمتهای بالاتر نفت توسط بنگاهها و مصرفکنندگان از آمریکا به آلمان و ژاپن است که به یک نقطه عطف در تقاضا منجر میشود. این جابهجایی در جریان وجوه نقد جهانی به معنای رونق گرفتن تقاضاهای مصرفکنندگان نفتی به زیان تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
سایر علایم چه اقتصادی و چه روانشناسی مدت زمانی است که بروز کرده است: تقاضا برای وسایل نقلیه ورزشی پرمصرف کاهش یافته است در حالی که سرمایهگذاری و فروش سایر سوختهای جایگزین از قبیل اتانول به اوج میرسد. حتی دولت بوش عهد کرده است وابستگی آمریکا به نفت خام را کاهش دهد. تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۰۶ فقط ۹/۰درصد رشد یافت که ناشی از رشد تقاضا در چین و خاورمیانه بود و از رشد ۹/۳درصدی در ۲۰۰۴ و ۵/۱درصدی در ۲۰۰۵ بسیار کمتر است.
وال استریت ژورنال مینویسد نگرانیهای امنیتی مربوط به عرضه و استفاده از نفت باعث شده است مصرفکنندگان غربی به سمت سوختهای غیرنفتی برای حمل و نقل روی آورند. در آینده سوختهای غیرفسیلی سهم بیشتری از تقاضای نفت را میگیرند. پیشبینی میشود در دو تا سه سال آینده سوختهای جایگزین، همه رشد تقاضا را به خود اختصاص دهند و تقاضای نفت ثابت بماند.
آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند تولید سوختهای غیرفسیلی در سال ۲۰۱۱ به بیش از ۵میلیون بشکه معادل نفت خام برسد که نزدیک به سه برابر تولید چنین سوختهایی در سال ۲۰۰۵ است. آخرین دادههای آژانس حکایت از آن دارد که تقاضای جهانی نفت در سال گذشته ۷۶۰هزار بشکه در روز افزایش یافت و به ۴/ ۸۴ میلیون بشکه در روز رسید.
ارسال نظر