یادداشت
چرا نورد فولاد اقتصادی نیست؟
آیا تاکنون از کارخانه‌های نورد فولادی که توسط بخش‌خصوصی اداره می‌شود دیدن کرده‌اید؟ هفته گذشته با مالک یکی از کارخانه‌های نورد صحبت می‌کردم.
بهنود دامغانی
آیا تاکنون از کارخانه‌های نورد فولادی که توسط بخش‌خصوصی اداره می‌شود دیدن کرده‌اید؟ هفته گذشته با مالک یکی از کارخانه‌های نورد صحبت می‌کردم. وی اذعان داشت که هم صاحبان این قبیل کارخانه‌ها و هم سازندگان ماشین‌آلات به دلیل گران بودن ماده اولیه و عدم صرفه برای تبدیل به مقاطع ساختمانی، از ادامه فعالیت در این حوزه خرسند نیستند. وی توصیه می‌کرد که اگر قصد تاسیس کارخانه نورد دارید بهتر است به دنبال این شغل نروید، دوما اگر علاقه‌مند هستید تا وارد این عرصه شوید پیشنهاد فروش کل کارخانه را ۳۰درصد زیر قیمت کارشناسی به شما دارم، چون با ۲۴سال سابقه کار نورد نمی‌توانم تعادلی بین دخل و خرجم ایجاد کنم، در نتیجه با فروش منزل مسکونی‌ام کارخانه را ظاهرا سرپا نگاه داشتم. پرسش اساسی که در ذهن فعالان اقتصادی متبادر می‌شود این است که چرا در ایران با وجود ذخایر فراوان گاز و سنگ‌آهن (به عنوان مزیت اصلی تولید فولاد) تولید نورد از سوی بخش‌خصوصی توجیه ندارد؟براساس محاسبات صورت گرفته ۵۰درصد هزینه تولید فولاد به مواداولیه (سنگ‌آهن و شمش) و ۲۵درصد به انرژی اختصاص دارد.بنابراین برای تولید این محصول فلزی داشتن مواد اولیه یک رکن مهم تلقی می‌شود که فولادسازان بخش‌خصوصی برای تامین آن با مشکل اساسی روبه‌رو هستند. بخش‌خصوصی با وجود ذخایر عظیم سنگ‌آهن برای تولید نورد فولادی باید از شمش وارداتی گران استفاده کند. به دلیل بالا بودن قیمت شمش در اغلب موارد قیمت محصول نهایی با قیمت شمش برابری می‌کند و این موضوع حاشیه سود فولادسازان بخش‌خصوصی را به حداقل ممکن رسانده است.در صورتی که فولادسازان دولتی با در در اختیار داشتن انرژی و سنگ‌آهن ارزان شمش تولید می‌کنند و بعد از تبدیل آن به محصول نهایی با بخش‌خصوصی به رقابت می‌پردازند.عرضه فولاد ارزان وارداتی در بازار داخل و مشکلات مربوط به تامین شمش دو چالش اصلی فولادسازان بخش‌خصوصی طی سال‌های اخیر بوده است که این موارد باعث شده تا آنها توان رقابت در بازار داخلی را نداشته باشند، به طوری که برخی از آنها در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند.بخش‌خصوصی همیشه اعتقاد داشته است که اگر دولت سنگ‌آهن در اختیار آنها قرار دهد می‌توانند کالای رقابتی و اقتصادی تولید کنند.
اما این مقوله هنوز محقق نشده است توسعه فولاد در خاورمیانه جدی است اغلب توسعه‌ها در این منطقه به‌دلیل فقدان ذخایر سنگ‌آهن توسط دولت انجام می‌شود.
به طوری که برای احداث کارخانه‌های فولاد به روش DRI در کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس، شرکت GIC کویت همکاری را با شرکت سنگ‌آهن MMX برزیل آغاز کرده است، حال در شرایطی که ذخایر سنگ‌آهن ایران بالغ بر دو میلیارد تن است، آیا نباید دولت سکان توسعه فولاد را به بخش‌خصوصی واگذار کند؟
توسعه صنعت فولاد در ایران در شرایطی از مزیت نسبی برخوردار است که انرژی و مواد اولیه به آسانی و ارزان در اختیار تولیدکننده قرار گیرد. در غیر اینصورت تولید فولاد فاقد توجیه اقتصادی است.
ارسال نظر