سوداگری در بازار نقره
دنیای اقتصاد، علی غفوری: در حال حاضر اکتشاف و تولید نقره تماما به نفع دلالان این فلز است، اما تقاضا برای آن به‌دلایل متفاوتی چون تغییرات تکنولوژیکی و قیمت رو به کاهش گذاشته است.هنوز مشخص نیست که در چه زمانی این چنین بحران‌های سفته‌بازی یا بورس‌بازی برای فلزات خاتمه خواهد یافت و این شرایط به‌وجود خواهد آمد تا به قیمت‌های واقعی خود برسد. قیمت نقره در ماه مارس گذشته پس از اینکه کمیسیون ارز و اوراق بهادار آمریکا ایجاد «صندوق جدید تجاری نقره» را تصویب نمود ناگهان به بالاترین سطح قیمت خود در 22 سال گذشته رسید. نقش این صندوق جدید حمایت از این فلز و سرمایه‌گذاری در آن را آسانتر می‌کند. از حامیان این سرمایه‌گذاری می‌توان به موسسه نقره در واشنگتن آمریکا، بازار بورس طلای شانگهای اشاره نمود که در نظر دارند از اواخر سال، تجارت نقد نقره را راه‌اندازی کنند.در بازار نیروهای متزلزل زیادی وجود دارد. معمولا وقتی قیمت تغییر پیدا می‌کند دلیلی برای آن وجود ندارد. مگر اینکه سرمایه‌گذاران یا سفته‌‌بازان به این بازار روی آورده باشند. زمانی‌که که قیمت در یک روز 2 دلار نوسان پیدا می‌کند معمولا خریداران واقعی منتظر می‌مانند تا ببینند که چه اتفاقی خواهد افتاد. یک کارشناس و تحلیلگر فلزات نادر پیش‌بینی می‌کند که قیمت نقره در دهه آینده بین 10-5/6 دلار در هر اونس خواهد بود. این قیمت باعث خواهد شد که توازنی بین عرضه و تقاضا برقرار گردد.

این کارشناس اضافه می‌کند که احتمالا قیمت نقره امسال به ۷۵/۹ دلار و سال آینده به ۲۵/۱۰ دلار برسد. با فرض بر اینکه سفته‌بازان و محتکران در ظرف سه تا شش ماه آینده در بازار ناپدید شوند این ارقام یا قیمت‌ها بسیار معقول به‌نظر می‌رسند.
اگر سفته‌بازان و دلالان در بازار وجود داشته باشند شکی نیست که قیمت‌ها بالاتر رفته و حتی شاید به سطح 50 دلار همانند سال 1980 برسد اما زمان آن آنچنان طولانی نخواهد بود. همین روند تقریبا سال گذشته اتفاق افتاده و قیمت‌ها افزایش یافت و سرمایه‌گذاران خود را از بازار دور نگهداشتند تا ببینند که آیا قیمت‌های نقره افزایش خواهد داشت تا کالای خود را بفروشند و این وضع تا اوایل سال 2006 ادامه داشت.
پیش‌بینی می‌شود که بازار نقره درنهایت در سال ۲۰۰۶ با ۴/۴۸میلیون اونس مازاد مواجه خواهد شد که درست همانند مازادی است که ۲۶ سال پیش در بازار به‌وجود آمد. در حال حاضر این سوال وجود دارد که با توجه به افزایش تولید نقره آیا در بلندمدت قیمت این فلز ثابت خواهد ماند یا نه. طبق پیش‌بینی امسال عرضه نقره یکبار دیگر ۳درصد افزایش یافته و به ۱/۸۱۴میلیون اونس برسد که دلیل آن افزایش تولید معادن و افزایش میزان بازیافت قراضه نقره است. سال گذشته نیز پیش‌بینی شده بود که عرضه نقره با ۱/۵درصد افزایش به اوج ۷/۷۹۰میلیون اونس سال گذشته برسد.
بیشترین افزایش، مربوط به فروش ذخایر بانک هندوستان به‌میزان 35میلیون اونس بوده و دولت هند شاید امسال 32میلیون اونس دیگر نیز بفروشد. فروش موجودی هند بخشی از سیاست گسترده‌تر آزادسازی و سازماندهی مجدد خط‌مشی مالی این کشور بوده و شاید رابطه چندانی با واکنش در مقابل افزایش قیمت‌ها نداشته باشد.
تولیدات معدنی سال گذشته ۷/۸میلیون اونس افزایش داشته و به ۶/۵۲۹میلیون اونس رسید که امسال ۹/۲درصد افزایش پیش‌بینی می‌شود. در سال ۲۰۰۷ این رشد حتی باید بیشتر باشد چون چندین معدن به بهره‌برداری خواهند رسید. تولید مکزیک، پرو، استرالیا، شیلی و بولیوی رو به افزایش است.


تولید بولیوی تا سال ۲۰۰۷ احتمالا با دو برابر افزایش از ۱۵میلیون اونس در سال گذشته به حدود ۳۰میلیون اونس برسد که شامل پروژه ۲۲میلیونی اونس معادن نقره Apex (اپکس)، معدن سان وی‌سنته (San Vicente)م )۲/۱میلیون اونس و معدن سان بارتولم(San Bartoleme) م)۸ میلیون اونس باشد.
معادن مکزیک و پرو در حال حاضر دارای ذخایر مساوی نقره هستند که به ترتیب 3/103 و 7/102میلیون اونس می‌باشد. امسال معدن آلامودورادو در مکزیک راه‌اندازی شده و انتظار می‌رود که تولید آن به 2/1میلیون اونس رسیده و در سال 2007 به 5میلیون اونس برسد. عمده‌ترین تولیدکننده نقره مکزیک شرکت پنه‌لوس (Penoles) است که رکورد تولید 4/74میلیون اونس خود (با افزایش تولید بزرگ‌ترین معدن خود یعنی FRESNILLO به میزان 3/2میلیون اونس به سطح 9/33میلیون اونس در سال گذشته) را شکسته است و نیز تولیدات چندین معدن خود مانند فرانسیسکر مادرو و سابیناس sabinas را بالا برده است. کارخانه تغلیظ یا تصفیه نقره‌Met-Mex نیز تولیدش را افزایش داده و به 3/91میلیون اونس در سال گذشته رسانیده است.
در استرالیا تولید نقره در سال گذشته ۸/۷۵میلیون اونس بوده که در حقیقت از تولیدات یا محصولات جانبی تولید فلزات پایه و طلا به حساب می‌آید. تولید نقره آمریکا و کانادا سال گذشته کاهش نشان داد چون ذخائر معادن قدیمی نزدیک به اتمام بوده و طرح‌های تولید آتی آنان هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
تولید ثانویه از طریق قراضه خصوصا با استفاده از زیورآلات قدیمی هندی امسال احتمالا با 4/9میلیون اونس افزایش نسبت به سال 2005 به 1/226میلیون اونس برسد و احتمالا عرضه ثانویه نیز امسال 5درصد افزایش داشته باشد.
اگرچه سال گذشته ۴/۸۰۶میلیون اونس نقره در محصولات مصرف گردید،‌ مصرف این فلز در حقیقت در اکثر کاربردهای آن بالا رفته است. یکی از موارد استثنایی این روند مثبت، تقاضا برای زیورآلات و اقلام کادویی‌ اند‌ود کاری شده با نقره (Electorplate) بود که از ۸ به ۲/۴۰میلیون اونس افزایش یافت که می‌تواند جایگزین اقلام نقره سنگین و گران‌قیمت گردد. در هند زیورآلات نقره‌ای سنتی به عنوان یک سرمایه خریداری می‌شد همچنان سال گذشته در سطح ۳/۱۹میلیون اونس ثابت مانده و پس از اوج آن به میزان ۲/۳۲میلیون اونس در سال ۲۰۰۲ تغییری نداشته است. به‌طور کلی پیش‌بینی می‌شود که امسال مصرف نقره با ۵درصد کاهش به ۷/۷۶۵میلیون اونس برسد. مثلا مصرف نقره در فیلم‌های عکاسی در سال گذشته با ۲/۱۴درصد کاهش به ۲/۲۰۸میلیون اونس رسیده و پیش‌بینی می‌شود که امسال ۳/۱۲درصد نیز کاهش بیشتری پیدا کند و دلیل آن این است که به تدریج عکاسی دیجیتالی جایگزین روش‌های قدیمی می‌گردد. بررسی‌های انجام شده در این زمینه توسط موسسه نقره نشان می‌دهد که این کاهش از طریق کاربرد بیشتر آن در بخش‌های زیورآلات یا زینت‌آلات جبران خواهد شد.


از صنایع دیگری که به نقره نیاز دارند می‌توان به تلویزیون‌های صفحه تخت، قطعات الکترونیکی، باتری‌ها و کاتالیست‌ها برای تولید اکسیداتیلن اشاره نمود که تقاضای این صنایع نیز کاهش یافته است که دلیل عمده آن را می‌توان به تغییرات سیکلی قیمت آن نسبت داد. نیاز ضراب‌خانه‌ها به نقره برای تولید سکه در‌سال ۲۰۰۵ حدود ۵/۱۶میلیون اونس بوده و پیش‌بینی می‌شود که امسال افزایش اندکی داشته و به بیش از ۸/۱۶میلیون اونس برسد.
با توسعه یا گسترش مصرف نقره در محصولات ابرهادی‌ها (superconducfor) میزان این مصرف سالانه به 50میلیون اونس رسیده است. از نقره برای تولید لوله عایق در اطراف سیم‌های هادی سرامیکی پولی متالیک در موتورهای بسیار قوی استفاده می‌شود.
یکی دیگر از مصارف جدید نقره این است که کف کفش را با لایه فوق‌العاده نازک (nanoparticles) نقره پوشش می‌دهند که مانع تولید باکتری یا قارچ‌ها می‌شود که ایجاد بوی بد کند. خواص ضدباکتری نقره مصرف آن را در تولید آفت‌کش‌ها و در سیستم‌های تصفیه‌ آب بسیار جذاب نموده و سالانه چندین میلیون اونس از آن برای این کار استفاده می‌شود.