پرونده‌ای برای بلایای طبیعی

گروه اندیشه اقتصاد - زلزله غم‌انگیز اخیر در آذربایجان، اگرچه متاسفانه در دو روز ابتدایی با کم‌توجهی‌هایی در حوزه مدیریت بحران مواجه بود؛ اما خوشبختانه با انبوه یاری‌رسانی‌های نوعدوستانه، چه از طرف سازمان‌های داوطلبانه مردمی و چه از طرف نهادهای دولتی، این کم‌توجهی‌ها به سرعت اصلاح شد و در روزهای اخیر شاهد اجرای برنامه‌های متعددی برای کاهش لطمات وارده بر مناطق زلزله‌زده هستیم. در حال حاضر، به نظر می‌رسد تنها دغدغه جدی در مورد امداد آسیب‌دیدگان، این است که ای کاش برنامه‌های پیگیرانه روزهای اخیر برای بازسازی مناطق زلزله‌زده، موقتی و ناشی از احساسات زودگذر نباشد و تا بازسازی کامل زیرسا‌خت‌های اقتصادی و معیشتی و نیز احیای بافت اجتماعی مناطق آسیب‌دیده، استمرار یابد.

اما چه بسا نکته مهم‌تر این باشد که توجه کنیم این زلزله تاسف‌بار، قطعا آخرین نمونه از بلایای طبیعی در کشور نخواهد بود و معلوم هم نیست که بلایای طبیعی بعدی، ابعاد وسیع‌تری نداشته باشند. بنابراین شاید بهتر باشد از همین امروز، کلیه نهادهای دولتی مرتبط، و نیز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، برنامه‌هایی جهت آماده‌ شدن برای مدیریت بحران را در دستور کار خود قرار دهند؛ برنامه‌هایی که بعضا ممکن است هزینه کمی هم داشته باشند: از ساخت دست‌کم یک واحد بهداشتی و درمانی مقاوم در برابر زلزله در هر روستا، تا توجه به اصول رایج در معماری بومی هر منطقه برای کاهش لطمه ناشی از زلزله و سیل؛ راه‌اندازی سایت اینترنتی ویژه برای ارائه آموزش به شهروندان شهرهای بزرگ برای آمادگی جهت مواجهه با آسیب‌های ناشی از زلزله و امثالهم.

خلاصه آنکه در کنار توجه به استمرار کمک‌رسانی به شهروندان آسیب‌دیده، ای کاش به درس‌آموزی از تجربیات موفق خودمان و نیز سایر کشورها، برای کاهش لطمه ناشی از بلایای طبیعی بعدی بیشتر توجه کنیم.