معاون وزیر ومدیر عامل شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده‌های نفتی ایران وعده داد
شناسایی بازارهای هدف برای صادرات بنزین در سال جهاد اقتصادی
ارکان مختلف زیر مجموعه شرکت ملی پالایش وپخش فرآورده‌های نفتی ایران در صیانت از ذخایر ملی و آبادانی میهن اسلامی در عصر شکوهمند حاکمیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در گذر از سخت ترین شرایط تاریخی و تنگناهای عملیاتی ۸ سال جنگ تحمیلی و افزون بر سه دهه فشار خارجی و تحریم اقتصادی با اتکا به ایمان و توان نیروهای ایرانی، سیطره ۷۰ ساله بیگانگان را قطع کرده و بی نیاز از حضور بیگانگان ده‌ها طرح وپروژه اقتصادی بزرگ را در مجموعه بزرگ صنعت نفت مدیریت و راه‌اندازی کرده‌اند.تحلیلی بر عملکرد این شرکت، موید توفیق این شرکت در صیانت از منابع ملی است. در آستانه برگزاری شانزدهمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در حضور مرد شماره یک شرکت ملی پالایش وپخش هستیم. مهندس علیرضا ضیغمی معاون وزیر ومدیر عامل این شرکت که اکنون خیال او از سرمای زمستان، تحریم‌های دشمنان و به‌ویژه اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها تا حدودی راحت شده است، از همین حالا به فکر چند ماه دیگر است که با راه‌اندازی پروژه‌های افزایش ظرفیت بنزین و تولید فرآورده‌های نفتی با کیفیت ۲۰۰۵ اروپا ضمن تحقق یکی از برنامه‌های مهم وزارت نفت، ازظرفیت‌های بوجود آمده برای صادرات فرآورده‌های نفتی به‌ویژه بنزین نهایت استفاده را ببرد. سال جهاد اقتصادی و نقش کلیدی شرکت ملی پالایش وپخش در این زمینه، بهانه خوبی برای مصاحبه با وی برای تهیه گزارشی از اهم فعالیت های شرکت ملی پالایش وپخش است. این مصاحبه را با هم می‌خوانیم:
میزان مصرف بنزین در سال های اخیر به چه صورتی بوده و اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها، نظام سهمیه بندی و عرضه با کارت هوشمند سوخت تا چه میزان در کاهش مصرف آن موثر بوده است؟
بررسی وضعیت مصرف بنزین در برنامه چهارم توسعه نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۴ به طور متوسط روزانه ۶۷ میلیون لیتر، سال ۸۵ روزانه ۷ /۷۳ میلیون لیتر، سال ۸۶ روزانه
۵ /۶۴ میلیون لیتر، سال ۸۷ روزانه ۹ /۶۶ میلیون لیتر، سال ۸۸ روزانه ۸ /۶۴ میلیون لیتر و در سال گذشته ۳ /۶۱ میلیون لیتر بنزین در سطح کشور مصرف شده است.
در شش سال گذشته تاکنون دولت دو اقدام اساسی برای کاهش مصرف بنزین و متوقف کردن رشد این فرآورده پرطرفدار نفتی انجام داده است که بدون شک اجرای نظام سهمیه‌بندی و عرضه کارتی این محصول پالایشگاهی یکی از مهمترین اقدامات برای کاهش مصرف و واردات روزانه بنزین بوده است. از سوی دیگر، در حالی متوسط مصرف بنزین کشور روندی کاهشی را دنبال کرده است که سالانه به طور متوسط یک میلیون دستگاه خودرو و موتورسیکلت به ناوگان حمل و نقل کشور افزوده می‌شوند. دومین اقدام شجاعانه دولت برای مهار رشد مصرف بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی اجرای قانون هدفمندی یارانه بوده که از این قانون باید به عنوان یک جراحی تمام عیار اقتصادی یاد کرد.
آمارها نشان می‌دهد در حالی که مصرف بنزین در ۹ ماه ابتدای سال ۸۹ روزانه به طور متوسط حدود ۶۳ میلیون لیتر بود از ۲۸ آذرماه که ابتدای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌هاست تا پایان سال گذشته، مصرف فرآورده بنزین به‌‌طور متوسط روزانه در حدود ۵۶ میلیون لیتر بوده است که این به معنای کاهش ۷ میلیون لیتری متوسط مصرف روزانه بنزین است.
راهبرد شرکت ملی پالایش و پخش برای کاهش واردات بنزین چه بوده است؟
میزان واردات بنزین در سال ۸۴ به طور متوسط روزانه ۸ /۲۴ میلیون لیتر، سال ۸۵ روزانه ۵ /۲۷ میلیون لیتر و سال ۸۶ همزمان با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین روزانه ۱۹ میلیون لیتر، سال ۸۷ روزانه ۶ /۲۰ میلیون لیتر و سال ۸۸ ، ۲۱میلیون لیتر و در سال ۸۹ با حدود ۱۶ میلیون لیتر, میزان واردات به حداقل ممکن کاهش یافته است. در حالی از میزان واردات بنزین کاسته شده است که در مدت مذکور سالانه یک میلیون دستگاه خودرو به ناوگان حمل و نقل کشور افزوده شده است.
از سوی دیگر اگر قانون هدفمندسازی یارانه ها، نظام سهمیه‌بندی و عرضه کارتی بنزین اجرا نمی‌شد، در شرایط فعلی متوسط مصرف روزانه این فرآورده نفتی از مرز یکصد میلیون لیتر در روز عبور می‌کرد که در این صورت باید سالانه ۱۰ میلیارد دلار معادل منابع مالی ساخت دو تا سه پالایشگاه نفتی صرف واردات بنزین می‌شد قطعاً در این شرایط دیگر پول و اعتباراتی برای اجرای پروژه‌های عمرانی و زیربنایی در سطح کشور باقی نمی‌ماند.
لطفاً آخرین وضعیت طرح ها و پروژه های در دست اجرا را تشریح فرمایید.
هم‌اکنون ۱۶ طرح توسعه، بهینه‌سازی، بهبود کیفیت، بنزینسازی و ساخت پالایشگاه‌های جدید نفت خام و میعانات گازی مراحل مختلف اجرایی خود را پشت سر می‌گذارد، اما با توجه به محدودیت منابع مالی، ساخت این پروژه‌ها مطابق با یک اولویت‌بندی اجرایی خواهند شد. به‌طوری که در مرحله اول تکمیل طرح‌های بهینه‌سازی و بنزینسازی پالایشگاه‌های موجود و سپس ساخت پالایشگاه جدید نفت و میعانات گازی در دستور کار قرار گرفته است.
پیش‌بینی می‌کنیم با بهره‌برداری از ۱۰ طرح توسعه، بهینه‌سازی و بهبود کیفیت پالایشگاه‌های نفت تهران، اصفهان، لاوان، تبریز، آبادان، بندرعباس و اراک با سرمایه گذاری حدود ۱۳ میلیارد دلاری در کنار افزایش ۱۰۰ هزار بشکه‌ای ظرفیت پالایش نفت ایران روزانه حدود ۴۰ میلیون لیتر بنزین با کیفیت و استانداردهای بین‌المللی وارد چرخه سوخت کشور شود.
وضعیت اجرایی طرح های بنزین سازی را بیان فرمایید؟
طرح‌های بنزینسازی در پالایشگاه‌های نفت تهران، تبریز، آبادان، اصفهان و بندرعباس در حال اجرا هستند که به حول و قوه الهی و با تلاش متخصصان ایرانی فاز اول طرح ارتقاء کیفیت بنزین پالایشگاه امام خمینی (ره ) شازند سال گذشته همزمان با ایام دهه فجر مورد بهره برداری قرار گرفت . پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری به تدریج سایر طرح‌ها هم یکی پس از دیگری به تولید برسند. در مجموع، با راه‌اندازی پروژه‌های بنزینسازی پالایشگاه آبادان روزانه ۶ /۴ میلیون لیتر، پالایشگاه تهران حدود ۲ میلیون لیتر، تبریز یک میلیون لیتر، اصفهان ۳ میلیون لیتر و بندرعباس ۵ /۲ میلیون لیتر به ظرفیت تولیدات کشور اضافه خواهند کرد.
آیا تولید بنزین در این پروژه‌ها ویژگی یا مشخصه‌های خاص کیفی دارند؟
وزارت نفت در سال‌های اخیر در کنار افزایش ظرفیت تولید بنزین، نیم‌نگاهی هم به تولید فرآورده‌هایی با استانداردهای جهانی داشته که پس از خودکفایی و تأمین نیازهای داخلی امکان صادرات بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی فراهم شود. بر این اساس بنزین تولیدی در این پنج پروژه دارای استاندارد یورو۵ بوده و میزان گوگرد موجود در سوخت به کمتر از ۱۰ پی.پی.ام کاهش می‌یابد؛ از سوی دیگر یکی دیگر از ویژگی‌های این پروژه‌ها کاهش تولید محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر و حذف محصولات با ارزش کمتر اقتصادی بوده است و از این رو، در این طرح‌ها با کاهش سهم نفت کوره در سبد تولید پالایشگاه‌ها، تولید سایر فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده بیشتر همچون بنزین و نفت گاز افزایش می‌یابد.
در حال حاضر پروژه بنزینسازی پالایشگاه آبادان ۴ /۹۳ درصد، پالایشگاه تهران ۲ /۹۱ درصد، پالایشگاه تبریز حدود ۸ /۷۴ درصد، اصفهان ۳ /۷۰ درصد و بندرعباس ۲ /۵۴ درصد پیشرفت اجرایی دارند.
میزان پیشرفت اجرایی طرح‌های بهینه‌سازی پالایشگاه نفت کشور چقدر است؟
هم‌اکنون طرح‌های بهینه سازی، بهبود کیفیت و نوسازی در پنج پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند، اصفهان، لاوان، تهران و آبادان مراحل مختلف اجرایی و مطالعاتی را پشت سر گذاشته و فاز اول طرح توسعه پالایشگاه امام خمینی(ره) در دهه فجر سال گذشته به بهره برداری رسید. در مجموع با راه‌اندازی این پنج مگا پروژه نفتی، روزانه ۲۶ میلیون لیتر بنزین، ۲ /۱۸ میلیون لیتر گازوئیل و ۵ /۵ میلیون لیتر گازمایع تولید خواهد شد و تولید نفت کوره کشور حدود ۳ /۸ میلیون لیتر در روز کاهش می‌یابد. از سوی دیگر طرح توسعه پالایشگاه اصفهان۲ /۱۶ درصد، لاوان ۲ /۷۷ درصد، تهران ۸ /۸۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
طرح توسعه و بهبود کیفیت پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند و طرح بنزینسازی پالایشگاه نفت آبادان دو طرح مهم پالایشی کشور است که در سال جاری به بهره برداری می رسد، لطفاً ویژگی‌های این دو طرح را تشرح نمایید .
برای طراحی، ساخت، تکمیل و راه‌اندازی طرح بنزینسازی پالایشگاه نفت آبادان حدود ۸۰۰ میلیون دلار و در طرح توسعه شرکت پالایش نفت امام خمینی(ره) بیش از ۵ /۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری پیش بینی شده است. با راه‌اندازی این دو طرح، روزانه ۱۶ میلیون لیتر به ظرفیت تولید بنزین کشور افزوده خواهد شد، ضمن آنکه طرح توسعه پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند اولین پروژه ایران بوده است که همزمان امکان تولید فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمیایی در یک واحد را فراهم می‌کند. یکی دیگر از ویژگی‌های طرح توسعه پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند شتاب در ساخت و بهره برداری از این طرح بوده، به طوری که بر اساس برنامه زمان‌بندی قرار بود این پروژه سال ۱۳۹۰ مورد بهره‌برداری قرار گیرد که دهه فجر سال گذشته فاز اول افتتاح و تا شهریور ماه امسال فاز دوم این طرح نیز در مدار قرار می‌گیرد.
برای تامین منابع مالی پروژه های در دست اجرا چه تدابیری اندیشیده‌اید؟
یکی از سیاست‌های وزارت نفت در دولت دهم متنوع‌سازی ابزارهای مالی و اعتباری برای تکمیل طرح‌های اولویت دار صنعت نفت است که قطعاً ساخت و بهره‌برداری از طرح‌های پالایشگاهی هم از این قاعده مستثنی نمانده است. از این رو تاکنون علاوه بر منابع داخلی وزارت نفت، با انتشار اوراق مشارکت ارزی و ریالی، فاینانس‌های داخلی و خارجی، مشارکت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و تسهیلات سندیکای بانک‌های داخلی از مهمترین ابزارهای مالی برای اجرای طرح‌های ملی در صنعت نفت و بویژه صنعت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بوده است و در همین رابطه در سال گذشته حدود ۵۷۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای طرح‌های توسعه‌ای و بنزینسازی پالایشگاه‌های بندرعباس، امام خمینی(ره) شازند و تهران منتشر شد.
در خصوص وضعیت توسعه پالایشگاه‌های موجود توضیحاتی ارایه دادید. آیا با بهره‌برداری از این طرح‌ها ساخت پالایشگاه‌های جدید ، منتفی خواهد شد؟
قطعاً ساخت پالایشگاه های جدید نفت و میعانات گازی از برنامه‌های اولویت‌دار صنعت نفت در برنامه پنجم خواهد بود. به‌طوری که با ساخت و راه‌اندازی این پالایشگاه‌ها حدود ۷۸۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایش نفت خام و حدود ۴۸۰ هزار بشکه امکان تصفیه و پالایش میعانات گازی فراهم خواهد شد. برای ساخت این پالایشگاه‌ها در مجموع به حدود ۲۲۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز بوده که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این پروژه‌ها ۲۰درصد و معادل ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد. (برای احداث پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس سهم پالایش و پخش ۴۰ درصد در نظر گرفته شده است)
بر اساس اولویت‌بندی تعریف شده، در شرایط فعلی، ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس اولویت نخست و ساخت پالایشگاه‌های نفت آناهیتای کرمانشاه، هرمز بندرعباس، خوزستان و پارس شیراز در اولویت‌های بعدی ساخت قرار گرفته‌اند.
ظرفیت‌های پالایشی جدیدی که پس از اجرای طرح های پالایشگاهی ایجاد می‌شود بسیار مطلوب است, لطفاً در این خصوص توضیح دهید.
تولید روزانه ۸۷ میلیون لیتر بنزین، ۵ /۷۱ میلیون لیتر گازوئیل، ۵ /۲۰ میلیون لیتر نفت سفید، ۵ /۸ میلیون لیتر نفت کوره و ۱۲ میلیون لیتر گازمایع (ال.پی.جی) از مهمترین محصولات پالایشگاه‌های جدید خواهند بود. این در حالی است که با بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان سال ۱۳۹۲ در مجموع ۶ /۳۵ میلیون لیتر بنزین، ۱۴ میلیون لیتر نفت گاز و ۶ میلیون لیتر نفت سفید و گازمایع تولید خواهد شد.
اجرای طرح های توسعه ای اجرای گسترده طرح های افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌های کشور همزمان با اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها و مدیریت بر مصرف سوخت با اصلاح نظام قیمت ها، ظرفیت‌های مطلوبی برای ورود شرکت ملی پالایش وپخش به باشگاه صادر کنندگان بنزین در بازارهای جهانی فراهم کرده است . ارزیابی شما در این زمینه چیست؟
خوشبختانه با اصلاح نظام قیمت حامل های انرژی پس از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها همانطور که انتظار می‌رفت میزان مصرف بنزین به نحو مطلوبی کاهش یافت. در سه ماهه پایانی سال ۱۳۸۹ به دلیل اجرای قانون هدفمند سازی مصرف بنزین موتوربه طور متوسط روزانه ۷ میلیون لیتر کاهش یافت. از طرفی پیش‌بینی می‌شود با راه‌اندازی و بهره‌برداری از طرح‌های بهینه‌سازی و بنزینسازی در پالایشگاه‌های امام خمینی شازند، آبادان، تهران و لاوان ظرفیت ۲۰ میلیون لیتری جدیدی بر تولیدات بنزین پالایشگاه‌های کشور افزوده شود که با توجه به متوسط مصرف ۳ /۶۱ میلیون لیتری بنزین در سال ۸۹ ، دستاورد اقتصادی ارزشمندی در سال جهاد اقتصادی و ورود به بازارهای جهانی در پی خواهد داشت.
در حال حاضر هم بازاریابی و شناسایی بازارهای هدف برای صادرات بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی آغاز شده است تا به این هدف بزرگ جامعه صنعت نفت ایران جامه عمل بپوشانیم. یکی دیگر از بازارهای هدف صادرات فرآورده‌های نفتی ایران هم از محل مراکز بانکرینگ خلیج فارس انجام می‌شود که بر اساس برنامه پنجم توسعه، وزارت نفت مکلف است به منظور افزایش خدمات سوخت‌رسانی به کشتی‌ها (بانکرینگ) و خدمات جانبی در خلیج فارس و دریای عمان به میزان سالانه حداقل ۲۰ درصد از طریق بخش غیر دولتی، طرح جامع مربوط را تدوین و اجرا نماید. باید به این نکته هم اشاره کنم که انتظار می رود در چشم انداز ۱۴۰۴ با انجام طرح های پالایشگاهی (شامل طرح های بنزین سازی، بهینه سازی و احداث پالایشگاه های جدید) ظرفیت تولید فرآورده های اصلی نفتی کشور از میزان ۲۳۵ میلیون لیتر فعلی به حدود ۴۵۰ میلیون لیتر در روز افزایش یابد.
برای توسعه زیرساخت‌های صنعت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی چه برنامه‌هایی را در دستور کار دارید؟
البته، یکی از برنامه‌های توسعه و گسترش شبکه انتقال فرآورده‌های نفتی و نفت خام کشور از ۱۴ هزار کیلومتر فعلی به بیش از ۲۰ هزار کیلومتر است و در شرایط فعلی ساخت برخی از پروژه‌های خط انتقال نفت و فرآورده نفتی در استان‌های مختلف کشور آغاز شده است. برای توسعه ناوگان حمل و نقل نفتکش‌های جاده‌پیما، ناوگان حمل و نقل ریلی و دریایی هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم. افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی و توسعه ظرفیت ذخایر استراتژیک سوخت مایع کشور هم از ۱۲ میلیارد لیتر فعلی به ۱۸ میلیارد لیتر طرح دیگری بوده که هم‌اکنون بخشی از زیر پروژه‌های آن در کشور اجرایی شده است.
همزمان با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، اجرای کارت هوشمند انرژی هم یکی از سیاست‌هایی است که گفته می‌شود دولت برای اجرایی کردن آن برنامه‌ریزی گسترده‌ای کرده است. برنامه‌های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به عنوان متولی اصلی عرضه سوخت در کشور برای اجرای این طرح را تشریح فرمایید؟
همانطور که اشاره کردم با اجرای نظام سهمیه‌بندی بنزین، مدیریت هوشمند سوخت در کشور پیاده‌سازی شده است که قطعاً برای مدیریت و کنترل بیشتر عرضه و تقاضای سوخت مایع، برنامه ریزی برای عرضه تمامی فرآورده‌های نفتی کشور با کارت هوشمند آغاز شده است. در حال حاضر بیش از ۱۸ میلیون قطعه کارت هوشمند بنزین، نفت گاز و گاز مایع برای خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت‌ها صادر شده است.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده با آماده‌سازی زیرساخت های نرم افزاری و سخت‌افزاری، پروژه کارت هوشمند سوخت ۲ با هدف عرضه همزمان چندسوخت در کشور اجرا و این کارت جایگزین کارت هوشمند فعلی می شود.
کارت هوشمند سوخت ۲ یا کارت انرژی قابلیت عرضه همزمان چند سوخت از جمله نفت سفید، بنزین و سی.ان.جی (گاز طبیعی فشرده) را به شکل همزمان دارد و در آینده مردم می توانند برای دریافت انواع سوخت از آن استفاده کنند. هم‌اکنون عرضه فرآورده‌های نفتی بنزین، گازوییل و ال.پی.جی با کارت سوخت انجام می شود.
ارسال نظر