بهره‌برداری از 4 معدن جدید  مس با ذخیره 350 میلیون تنی
ازابتدای سال جاری تا امروز 4 معدن جدید از سوی شرکت ملی مس ایران به بهره‌برداری رسیده و میزان ذخیره این ماده استراتژیک به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. معدن مس دره زار در ماه‌های ابتدایی امسال به بهر‌ه‌برداری رسید و معادن ایجو، چاه مسی، و چاه فیروزه هم به تازگی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند.‌

مدیرعامل شرکت ملی مس ایران، میزان ذخیره معادن ایجو، چاه‌مسی و چاه‌فیروزه را در مجموع ۲۵۰ میلیون تن دانست و گفت: میانگین عیار این معادن بیش از ۴/ ۰ درصد است.
دکتر «اردشیر سعدمحمدی» در مورد معدن مس دره زار هم گفت: این معدن دارای 100 میلیون تن ذخیره است که با اکتشافات نهایی به 120 میلیون تن ارتقا خواهد یافت.
«سعدمحمدی» بهره‌برداری از این معادن را گام موثری در جهت توسعه صنعت مس ایران دانست و افزود: این معادن تاثیر بسزایی بر رشد و توسعه تولید مس کاتدی خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به چشم انداز ایران در سال 1404در زمینه تولید مس، گفت: در این چشم انداز تولید بیش از 700 هزار تن مس در نظر گرفته شده است که امیدواریم با اکتشافات جدید به این چشم‌انداز برسیم.
برنامه ۴۴۰ هزار تنی
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران، برنامه شرکت ملی صنایع مس ایران را ایجاد ظرفیت ۴۴۰ هزار تنی تولید مس بیان کرد و افزود: برای دستیابی به این هدف به ۷۵ میلیون تن ماده معدنی نیاز است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران همچنین افزود: طی چهار سال آینده ظرفیت تولید مس کاتد ایران به بیش از ۴۴۰ هزار تن و در مرحله بعدی به سالانه ۶۰۰ هزار تن افزایش می‌یابد .
وی تاکید کرد: با برنامه ریزی انجام شده در سال گذشته 210 هزار و 250 تن مس کاتد در کشور تولید شد و در تلاش هستیم در پایان سال جاری در تولید این محصول رکورد قابل توجهی را ثبت کنیم.
وی، با اعلام این خبر گفت: ایران با دو میلیارد تن ذخایر مس دنیا و تولید سالانه حدود ۲۲۰ هزار تن مس کاتدی ۲ /۱ درصد تولید جهانی را در اختیار خود دارد و هفدهمین تولیدکننده مس در دنیا است.
ظرف چهار سال 5 /3 میلیون تن تولید می کنیم
وی، ادامه داد: با برنامه‌ریزی‌ها و پروژه‌های تعریف شده در صنعت مس کشور، ظرف چهار سال آینده با تولید ۵ /۳‌درصد مس دنیا به دهمین تولیدکننده مس در جهان تبدیل خواهیم شد.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران، هم اکنون اکتشاف برای فلز مس در 44نقطه از کشور فعال شده است که این تعداد به 65 نقطه افزایش می‌یابد. همچنین براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، حداقل 100 هزار متر حفاری نمونه گیری از سوی شرکت صنایع مس در سال جاری انجام می‌شود. وی برخی مناطق پرپتانسیل صنعت مس کشور را شامل معادن چاه مسی، چاه فیروزه، ای جو، نوچون، چهل کوره، دره آلو، بندر هنزاک، معدن علی آباد و... نام برد که فعالیت‌های شرکت ملی صنایع مس روی آن متمرکز شده است.
دکتر «سعدمحمدی» در ادامه بیان کرد: با ایجاد یک کارخانه اکسیژن ظرف ۵ /۱ سال آینده در منطقه خاتون‌آباد، آلودگی ناشی از معدن مس این منطقه برای همیشه حل خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: چنانچه در هر معدن مس فقط ۱۰ میلیون تن اکتشاف با کمترین عیار(۴ /۰ درصد) اتفاق بیفتد بیش از ۳۲ هزار تن مس کاتدی خالص تولید خواهد شد؛ یعنی یک معدن با این میزان ذخیره بیش از ۶۰میلیارد تومان ارزش افزوده در پی دارد.
ایران؛ بزرگترین تولید کننده مس در منطقه
به گفته وی، ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده مس در منطقه موفق شد در سال۸۶ بیش از ۲۰۰ هزارتن، در سال ۸۷ بیش از ۲۰۶ هزار تن ودر سال گذشته بیش از ۲۱۰ هزارتن مس کاتد تولید کند و امیدواریم در سال جاری میزان تولید این محصول به بیش از ۲۱۶ هزار تن برسد. سعدمحمدی بر توسعه اکتشاف، استخراج و تولید مس در کشور تاکید کرد و گفت : برای توسعه تولید مس در کشور هم اکنون حدود چهار هزار میلیارد تومان پروژه در دست اقدام داریم تا با بهره برداری از این پروژه ها میزان تولید مس کاتد کشورمان سالانه به بیش از ۴۴۰ هزارتن برسد .
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به میزان تولید آند در کشور، اظهار داشت: برای افزایش تولید آند از 80 به 200 هزار تن در صدد هستیم کارخانه های طرح ذوب خاتون آباد کرمان و سونگون آذربایجانشرقی را راه اندازی کنیم . وی، ایجاد پالایشگاه خاتون آباد با ظرفیت 100 هزار تن، پالایشگاه سونگون با ظرفیت 100 هزار تن، اجرای طرح کنسانتره مولیبدن سونگون با ظرفیت 10 هزار تن تا سال 90 و راه اندازی دو کارخانه تولید اسید در این مناطق و احداث نیروگاه 500 مگاواتی در کرمان را از دیگر پروژه های دست اقدام شرکت ملی صنایع مس ایران برشمرد .
وی در خصوص انجام عملیات اکتشاف مس نیز گفت: در زمینه اکتشاف معادن مس در کشور هیچ خط قرمزی وجود ندارد و هرچه ظرفیت ما ایجاب کند برای افزایش تولید مس ایران عملیات اکتشافات خود را وسعت خواهیم داد .
صادرات 2 /1 میلیارد دلاری
وی با اشاره به میزان صادرات مس کاتد در سال گذشته، خاطرنشان کرد: میزان صادرات مس کاتد در سال ۸۸ به بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسید که به لحاظ ارزشی نخستین محصول صادراتی غیرنفتی کشور بود . سعدمحمدی با بیان اینکه نیاز محصول مس در بازارهای جهانی همواره روند روبه رشدی دارد، پیش بینی کرد در سال ۲۰۱۰ نیاز بازارهای جهانی بین ۵ تا ۲۰ درصد افزایش یابد . مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران رتبه جهانی ایران را در تولید مس کاتد (محصول نهایی) بین ۱۴ تا ۱۶ اعلام کرد و گفت: تلاش می کنیم طی سه تا چهار سال آینده رتبه جهانی ایران را در این زمینه به ۱۱ تا ۱۲ ارتقا دهیم ضمن آنکه کشورهای چین، اندونزی و قزاقستان به ترتیب با ۹۰۰ ، ۹۶۰ و ۴۰۰ هزار تن از بزرگترین تولیدکنندگان مس جهان و قاره آسیا هستند . سعدمحمدی با بیان آنکه سالانه بیش از ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن مس کاتد در جهان تولید می شود، افزود: کشورهای شیلی، پرو، چین، اندونزی، استرالیا و روسیه در جهان از بزرگ ترین تولیدکنندگان مس هستند.
جزئیات معدن مس دره زار
بنابراین گزارش، دسترسی به معدن مس دره‌زار از دو طریق امکان‌پذیر است، مسیر اول سرچشمه-پاریز به دره زار است که از سرچشمه تا دره زار مسیر ۴۷ کیلومتری را باید طی کرد. روستاهای دهشیرک و روچون در این مسیر قرار دارد.مسیر دوم سرچشمه به دره زار و یک جاده کاملا کوهستانی است که به طول ۱۲ کیلومتر بخش جنوبی معدن مس سرچشمه را به شمال معدن مس دره زار متصل می‌کند.
از نظر موقعیت زمین شناسی این کانسار همانند سایر معادن مس پورفیری (سرچشمه، میدوک، سونگون و...) روی کمربند فلززایی (شمال غرب تا جنوب شرق ایران) و در امتداد کوه‌های زاگرس واقع شده و در درون سنگ‌های ولکانیک و ولکانوکلاستیک ائوسن مثل گدازه‌های بازالت آندزیتی، آندزیت بازالت، آندزیت به همراه آگلومرا، برش ولکانیکی و انواع توفن‌ها قرار گرفته است.
۱۶ هزار متر حفاری اکتشافی برای دسترسی به معدن
مطالعات اکتشاف مقدماتی این معدن در سال 1384 انجام شد، اما شروع رسمی عملیات اکتشافی که منجر به تخمین ذخیره و طراحی معدن شد از سال 1385 آغاز و در سال 1386 براساس بیش از 16 هزار متر حفاری اکتشافی، محاسبات طراحی معدن توسط کارشناسان بخش طراحی معدن مس سرچشمه انجام شد. پروانه بهره برداری این معدن در اسفندماه 86 از سازمان صنایع و معادن استان کرمان اخذ شده است.
هم‌اکنون عملیات اکتشافی تکمیلی نیز در دست اقدام متولیان معدن مس دره زار است و طی دو سال گذشته در مجموع بیش از هشت هزار متر حفاری اکتشافی جدید در این معدن انجام شده است.
برآورد ذخیره 96میلیون و 500هزار تنی مس
به طور کلی ذخیره زمین شناسی قطعی معدن مس دره زار براساس ۱۶ هزار متر حفاری ۹۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن ماده معدنی با عیار متوسط ۴۲ /۰ درصد مس بوده است. عمر معدن نیز حدود ۲۲ سال برآورد شده است.
براساس این گزارش، استحصال مس از سنگ معدن به دو روش پیرومتالورژی و هیدرومتالورژی صورت می‌گیرد که روش اول مشتمل بر فرآیند تغلیظ ذوب و پالایش است و روش دوم از روش‌های نوین فرآوری مس است.
در حال حاضر به دلیل پایین بودن قیمت تمام شده و آلودگی‌های زیست محیطی و نیاز به منابع انرژی کمتر به خصوص آب، روش هیدرومتالورژی روند رو به رشدی دارد و کاربرد این روش در معادنی که ذخیره پایین تا متوسطی دارد با اقبال بیشتری همراه شده است. با توجه به مزایای ذکر شده برای روش هیدرومتالورژی(بیولیچینگ) و براساس محاسبات اقتصادی انجام شده، طراحی و برنامه‌ریزی لازم برای استخراج مس با این روش از معدن مس دره زار صورت گرفته است.
استحصال به روش بیولیچینگ
مهم‌ترین دلایل فعال شدن معدن مس دره‌زار، رشد تکنولوژی و ارائه روش‌های جدید استحصال مس از کانسنگ آن همانند روش لیچینگ و بیولیچینگ، افزایش قیمت مس در بازارهای جهانی و مقرون به صرفه بودن استخراج معادن با عیار پایین، اشتغال‌زایی(حدود۲۲۰ نفر در فرآیند دو ساله به‌صورت مستقیم در معدن دره‌زار مشغول به کار می‌شوند)، نزدیکی به مس سرچشمه و استفاده از نیروی انسانی و ماشین‌آلات معدنی و اتمام خاک اکسیدی معدن مس سرچشمه برای تامین خوراک کارخانه لیچینگ سرچشمه عنوان شده است. یادآور می‌شود، امروزه بیش از ۹۰ درصد مس دنیا از طریق استخراج معادن مس حاصل می‌شود.
افزایش تولید و فروش شرکت ملی مس
تولید مس کاتد شرکت ملی صنایع مس ایران در سال گذشته ۱۸ درصد افزایش یافت. در ۱۲ ماه سال گذشته میزان تولید مس کاتدی در این شرکت به ۲۱۰ هزار و ۲۵۴ تن رسید .
در همین حال بخش های استخراج ،‌تولید کنسانتره ، صادرات و فروش داخلی با افزایش همراه بود طوری که 7 /95 میلیون تن مواد معدنی از معادن شرکت مس استخراج شد که این رقم مبین رشد 12 درصدی نسبت به برداشت سال 87 است .
علاوه بر این در سال ۸۸ تولید کنسانتره مس نیز با افزایش ۵ درصدی نسبت به برنامه تعریف شده ، به ۸۸۰ هزار و ۸۴۹ تن رسید .این میزان همچنین ۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد از خود نشان می دهد .
از سوی دیگر شرکت ملی صنایع مس ایران 9 /947 میلیون دلار انواع محصولات معدنی و مسی صادر کرد که این رقم نشان دهنده رشد83 درصدی نسبت به صادرات سال 87 است . شرکت ملی صنایع مس در سال 88 همچنین با ثبت رشد 12 درصدی در فروش داخلی توانست از مرز فروش 7 هزار و 370 میلیارد ریال عبور کند .
«اردشیر سعدمحمدی» با اشاره به میزان صادرات مس کاتد در سال گذشته، خاطرنشان کرد: میزان صادرات مس کاتد در سال ۸۸ به بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسید که به لحاظ ارزشی نخستین محصول صادراتی غیرنفتی کشور بود.
«سعدمحمدی» با بیان آنکه نیاز محصول مس در بازارهای جهانی همواره روند روبه رشدی دارد، پیش بینی کرد که در سال 2010 نیاز بازارهای جهانی بین پنج تا 20 درصد افزایش یابد.
وی با اشاره به حضور ایران در برخی از کشورهای جهان برای استخراج و تولید مس یادآور شد: در نخستین تجربه جهانی ایران، با سفر یک هیات ارمنستانی در ماه آینده به دنبال خرید یک معدن و استخراج مس آن در این کشور هستیم و با انجام عملیات شناسایی معدن دیگری در عراق، کارشناسان ایرانی در حال بررسی آخرین وضعیت این معدن هستند.
وی گفت: معدن نو‌چون با ذخیره 260 میلیون تن مولیبدن و ۲۰۰ میلیون تن مس به‌زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.
سعدمحمدی به گردش مالی و سودآوری مناسب صنعت مس اشاره کرد و گفت: امیدواریم تولید مس را در کرمان به ۴۰۰ هزار تن برسانیم. وی افزود: تاکنون سرباره‌ها در معادن مس به فروش می‌رفتند که با ایجاد کارخانه‌های ذوب سعی در تولید کنسانتره از این سرباره‌ها برای ایجاد ارزش افزوده داریم.
وی همچنین در مراسم کلنگ‌زنی طرح ساخت کارخانه اکسیژن در مجتمع مس خاتون‌آباد اضافه کرد: در حال حاضر نقشه‌های مهندسی این طرح در حال پیاده‌سازی است و ساخت آن آغاز شده است. با ساخت این کارخانه نیز میزان آلودگی به شدت کاهش خواهد یافت.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران، به طرح‌های در حال اجرای مجتمع مس خاتون‌آباد اشاره و اظهار کرد: ارتقای کارخانه ذوب ۸۰ هزار تنی خاتون‌آباد به ۲۰۰ هزار تن از جمله این طرح‌هاست که مناقصه آن در حال انجام است و ماه آینده با پیمانکار قرارداد بسته خواهد شد. سعدمحمدی به مشخصات معادن چاه مسی، چاه فیروزه و ایجو هم اشاره کرد.
وی افزود: در معدن چاه مسی ۸۰ نفر به صورت مستقیم شاغل هستند؛ هزینه اکتشافی این معدن یک میلیارد تومان بود. سعدمحمدی افزود: میزان ذخیره این معدن یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن است و سه میلیون و ۵۹۲ هزار تن باطله دارد.
وی گفت: مس محتوای خالص این معدن ۱۳ هزار تن است.
وی در ادامه به معدن چاه فیروزه اشاره و اظهار کرد: در این معدن ۱۷ هزار و ۳۰۰ متر عملیات اکتشافی انجام شده و میزان ذخیره این معدن ۱۲۵ میلیون تن با عیار ۴۴/ 0 درصد است.البته از این میزان ۴۸ میلیون تن آن ذخیره قطعی و ۷۷ میلیون تن ذخیره احتمالی است.سعدمحمدی تعداد پله‌های این معدن را ۱۹ پله برشمرد و افزود:ازاین معدن می‌‌توان ۴۴۰ هزار تن مس خالص از آن استخراج کرد.
به گفته سعدمحمدی سود خالص این معدن هزار و ۸۹۲ میلیارد تومان است که طول عمر ۲۰ ساله‌ای برای آن تعریف شده و سالانه دو میلیون تن مس از آن استخراج خواهد شد.
وی میزان هزینه‌های اکتشاف برای معدن چاه فیروزه را سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بیان کرد.سعدمحمدی درباره معدن مس ایجو نیز گفت: ذخیره این معدن ۷۴ میلیون تن با عیار 36/ 0 درصد است.
سعدمحمدی سود خالص معدن ایجو را ۹۱۶ میلیارد تومان بیان کرد و گفت: مس خالص این معدن حدود ۲۱۳ هزار تن است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران سود خالص ۳ معدن چاه مس، چاه فیروزه و ایجو را دو میلیارد و ۸۷۳ میلیون تومان بیان کرد و افزود: با تولید سه معدن مورد نظر کارخانه کنسانتره با ظرفیت ۱۵۰ هزار تن راه‌انداری می‌شود که کاملا بومی و با طراحی متخصصان داخلی ساخته شده است.
وی با اشاره به اینکه شرکت ملی مس نخستین صادرکننده غیرنفتی در عرصه تولید است ادامه داد: امیدواریم در برنامه توسعه پنجم این شرکت رتبه اول را به دست آورد.
افزایش تولید به 440هزار تن
از سوی دیگر، «حسن پلارک» رئیس هیات عامل ایمیدرو هم با اشاره به روند رو به توسعه صنایع معدنی در کشور، گفت: آمارهای موجود نشان از رشد چشمگیر تولیدات معدنی در سال‌های گذشته دارد و در بخش فولاد که یکی از شاخص‌های اصلی در اقتصاد کشور به حساب می‌آید، در ۵ سال گذشته ظرفیت تولید از ۵/ ۷ میلیون تن به ۵/ ۱۷ میلیون تن رسیده است.
«پلارک» تصریح کرد: این میزان در آینده نزدیک به ۴۲ میلیون تن می‌رسد.
وی در ادامه به طرح‌های در حال اجرای صنعت مس اشاره کرد و گفت: سقف تولید مس را در آینده نزدیک به ۴۴۰ هزار تن می‌رسانیم.
«پلارک» با اشاره به اینکه عمده سنگ‌آهن کشور در کرمان است افزود: کرمان یک قطب معدنی کشور محسوب می‌شود.
وی همچنین به تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: توسعه صنایع معدنی را بدون وابستگی به کشورهای دیگر انجام خواهیم داد.
وی اظهار کرد: در حال حاضر کمیته بومی‌سازی در صنعت مس فعال شده و تنها چالش پیش‌رو در معادن بحث اکتشافات است که درصدد شناسایی معادن جدید هستیم.
«پلارک» گفت: در شرایط جدید در صنعت مس ۲۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پروژه تعریف شده که از این میزان ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در استان کرمان است.