مسکن مهر، تجلی مهر‌ورزی دولت مهر

قطعاً بی‌هیچ مقدمه‌ای و فارغ از هر معیار و مقیاسی می‌توان ادعا کرد که مسکن یکی از تأثیر‌گذار‌ترین مولفه‌های هر اجتماع بشری می‌باشد که نوسانات کمی و کیفی آن تأثیر مستقیم و سریعی در سایر قسمتهای جامعه دارد. بر این اساس اگر بخواهیم حوزه‌های متأثر از مسکن را به ترتیب میزان تأثیر‌پذیری اولویت‌بندی نمائیم ، حوزه اقتصاد در اولویت اول قرار دارد چرا که گردش مالی بخش مسکن بالا بوده و سهم بیشتری از سایر حوزه‌ها همچون صنعت را به خود اختصاص می‌دهد.

لذا مدیریت بخش مسکن همواره از دغدغه‌های متولیان اقتصادی بوده و هست چون اگر مدیریت صحیحی صورت نگیرد و بازار کاذب و البته پر سود مسکن به فرصتی برای سود اندوزی اندکی سرمایه‌دار مبدل شود، در مدتی کوتاه شاهد افزایش روز افزودن حجم سرمایه‌ای خواهیم بود که وارد بازار مسکن خواهد شد و این به معنای کاهش سرمایه در دیگر بخشها و مخصوصاً صنعت است . از سوی دیگر تبعات بعدی این فرار سرمایه از بخشهای تولیدی و صنعتی و سرمایه‌گذاری مولد، نتایج منفی در سطح ملی داشته و در دراز مدت هر جامعه‌ای را به مصرف گرایی صرف سوق خواهد داد. حوزه متأثر دیگر که در اولویت بعدی قرار دارد در مقوله اجتماعی است که خود دارای زیر شاخه‌های مختلفی همچون حاشیه‌نشینی، اشتغال و یا تأثیرات آن بر آرامش روانی شهر‌‌وندان می‌باشد، که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت.

قطعاً هیچ جامعه‌شناسی در حال حاضر نمی‌تواند تأثیرات منفی حاشیه‌نشینی را رد کرده و آن را ریشه اکثر ناهنجاری‌ها نداند. حال اگر به بررسی علل حاشیه‌نشینی بپردازیم پس از مهاجرت اختیاری یا اجباری افراد به شهر‌ها که منجر به عدم تناسب امکانات موجود هر شهری با تعداد شهر‌وندان می‌شود و با توجه به پایین بودن توان مالی ۹۰ درصد مهاجران به شهر‌ها که قدرت خرید منازل مسکونی با حداقل استاندارد‌‌ها را ندارند و شرایطی برای مالک شدن راحت‌تر آنان وجود ندارد به حاشیه‌نشینی روی می‌آورند که خود ریشه اکثر نابسامانی‌های اجتماعی است.

با این توضیح می‌توان گفت اگر در کنار برنامه‌های زیر بنایی برای کاهش مهاجرت به شهر‌ها و به ویژه کلان‌شهر‌ها برنامه های ویژه‌ای برای تأمین مسکن اقشار کم درآمد طراحی شود قطعاً شاهد تغییر سبک زندگی اکثریت ساکنان جدید شهر‌ها خواهیم بود و در واقع به جای آنکه توان مدیران جامعه صرف اصلاح کج‌رفتاریهای ساکنان مناطق حاشیه‌ای شود صرف فرهنگ‌سازی برای نسلهای بعدی آنان خواهد شد و مهمانان خوانده و ناخوانده شهر‌ها از همان ابتدا آداب شهر‌نشنی و احترام به قوانین و ضوابط اجتماعات بزرگتر را می‌آموزند.

زیر شاخه‌ دیگر حوزه اجتماعی که اشتغال می‌باشد هر چند در تقسیم‌بندی پایه‌ای از مقولات اقتصادی محسوب می‌شود ، اما نمی‌توان نافی اشتغال آفرینی بالای بخش مسکن بود چرا که با نگاهی به نوسانات بازار مسکن می‌بینیم هر گاه رونقی بر این بازار حاکم بوده ساخت و ساز‌ها افزایش یافته و در نتیجه نیاز به نیروی کار بالاتر رفته است و در مقابل با رکود بازار مسکن میزان ساخت و سا‌ز‌ها کاهش یافته و شاغلان این بخش محکوم به بیکاری شده‌اند. با این وصف و با توجه به اینکه حذف مؤلفه‌های تأثیر‌گذار بر کاهش بار روانی شهر‌وندان می‌تواند آرامش نسبی را در جامعه ایجاد کند متولیان حوزه‌های مختلف همواره در تلاشند تا راه حلی برای مرتفع نمودن چالشهای پیش رو پیدا کنند.

در همین راستا و با توجه به تأثیرات انکار ناپذیر مسکن در حوزه‌های مختلف دولت نهم در حرکتی نوین و البته اقدامی بنیادین در حوزه مسکن طرحی بنام طرح مسکن مهر را به مرحله اجرا گذاشت که در صورت اجرای کامل و به بار نشستن آن در دولت دهم قطعاً شاهد حذف بخش عمده‌ای از مشکلات مطرح حوزه مسکن در وهله اول خواهیم بود و به تدریج شاهد تأثیرات مثبت این اقدام در سایر حوزه‌ها و بویژه در بحث انتقال سرمایه از بخش مسکن به حوزه‌هایی چون صنعت و تولید خواهیم بود چرا که با ورود دولت به حوزه مسکن و ساخت یک میلیون واحد مسکونی ارزان قیمت، دیگر مجالی برای ایجاد بازار کاذب و کسب سود‌های باد آورده از سوی عده‌ای معدود باقی نمی‌ماند، چون حجم تقاضا‌ها به شدت کاهش یافته و تعادل بین عرضه و تقاضا منجر به تعدیل قیمتها و در نتیجه افزایش قدرت خرید شهروندان خواهد شد.

خراسان رضوی بویژه کلانشهر‌ مشهد نیز یکی از کانونهای اصلی توجه مدیران دولتی بوده و هست و بر همین مبنا سهم قابل توجهی از اعتبارات این بخش را به خود اختصاص داده است . به طور مثال ساخت ۴۵ هزار واحد مسکونی برای متقاضیان شهر مشهد خواهد توانست تأثیرات مثبت فراوانی در پی داشته باشد .

نکته قابل تأمل دیگر اقدامات وسیع و قابل توجه دستگاه‌های دست‌اندرکار این طرح در مشهد است چرا که به اذعان مدیر کل تعاون استان آنچه در مدت کمتر از ۲ سال در حوزه تعاون که تماماً در راستای طرح مسکن مهر انجام گرفته با فعالیت ۲۵ ساله این اداره برابری می‌کند.

همچنین در حوزه انجام عملیات عمرانی نیز راهی جز قبول فوق العاده بودن کارهای صورت گرفته وجود ندارد به طور مثال آماده‌سازی بیش از هزار هکتار زمین برای احداث پروژه‌های مسکونی در شهر جدید گلبهار خود به تنهایی می‌تواند مایه افتخار جریان این طرح باشد و البته موارد متعدد دیگر مرتبط در این طرح هر یک به تنهایی می‌تواند نمره قبولی مجریان آن را به دنبال داشته باشد که انجام بیش از ۷۰ کیلومتر عملیات لوله‌گذاری و انتقال تأسیسات زیربنایی از آن جمله می‌باشد.

یکی دیگر از زوایای قابل تأمل این منشور چند وجهی آغاز انقلاب گسترده در حوزه ساختمان سازی به لحاظ استاندارد سازی تمامی سازه‌های اجرایی می‌باشد . به استناد آنچه در سالهای گذشته و در پی اتفاقی از قبیل سیل و زلزله و یا بارندگی در کشور رخ داده می‌تواند گفت افزایش خسارات جانی و مالی وقایع رخ داده تنها ناشی از غیر استاندارد بودن ساختمانها بوده و لذا تأکیدات ویژه‌ای صورت گرفته است تا ساختمان‌های احداثی در طرح مسکن مهر به صورت کاملاً نظارت شده و تحت نظر مشاوران و ناظران مورد تأیید سازمان نظام مهندسی و بر اساس آخرین فن‌آوریهای نوین ساخته‌ شوند و این به معنای یک سرمایه‌گذاری دراز مدت و کاهش خسارات جانی و مالی در وقایع غیر مترقبه احتمالی است.

همچنین توجه به مبحث ۱۹ آیین‌نامه نظام مهندسی در باب کاستن از اتلاف انرژی در ساختمان‌ها یکی از نکات برجسته دیگر سازه‌های ساخته شده در این طرح می‌باشد.

نتیجه آنکه می‌توان ادعا کرد طرح مسکن مهر تأثیرات مثبت فراوان و ارزشمندی به دنبال خواهد داشت که اگر اهمیت آنها از مسکن و سرپناه برای شهر‌وندان و جامعه بیشتر نباشد کمتر نخواهد بود، پس هر کسی و در هر مقامی که می‌تواند با اقدام خود ذره‌ای از مشکلات را کاهش دهد باید وارد این گود شده و بی هیچ منتی به کمک و یاری مجریان آن بپردازد.