کاشان بزرگترین قطب تولید عرقیات گیاهان دارویی کشور است این شهرستان بزرگترین قطب صنایع تولید و فرآوری عرقیات گیاهان دارویی و گل و گلاب کشور است. تاکنون ۲۲۵ گونه گیاهان دارویی و معطر در دو اقلیم آب و هوایی گرم وخشک، سرد و کوهستانی کاشان شناسایی شده است. این امر عامل اصلی ایجاد کارگاه های گلابگیری و عرقیات سنتی از زمانهای بسیار دور تاکنون در این منطقه بوده به طوری که شهرستان کاشان نه تنها در ایران بلکه شهرت جهانی در تولید و فرآوری گل وگیاهان دارویی دارد. تغییر نوع مصرف کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای اروپایی از مصارف شیمیایی به فرآورده های گل و گیاهان دارویی بعد از شناخت و تحقیق در اثرات زیانبار محصولات آرایشی بهداشتی و دارویی شیمیایی در دراز مدت، رونق بازار مصرف جهانی این محصولات را فراهم کرده است.

با توجه به فعالیت پژوهشکده اسانسهای طبیعی دانشگاه کاشان در راستای توسعه صنعت گلابگیری و عرقیات دارویی گیاهان و ارائه محصولات گل گیاهان و عرقیات دارویی به نحوه مطلوب و مورد پسند بازارهای بین المللی این شهرستان به بزرگترین مرکز تحقیق و صادرات گل و گیاهان و عرقیات دارویی جهان تبدیل شود. فصل برداشت گل بیدمشک از نیمه اسفند ماه هر سال آغاز و همزمان با آن کار تولید و فرآوری گل و گیاهان دارویی ازطریق هزار و ۲۵۰ کارگاه سنتی و ۲۰ کارگاه صنعتی در شهرهای قمصر، نیاسر و برزک از توابع این شهرستان شروع میشود.

سالانه افزون بر ۵ میلیون دلار گلاب، عطر و اسانس از شهرستان کاشان به خارج از کشور صادر می شود.این میزان عطر و گلاب و اسانس به کشورهای حاشیه خلیج فارس، اروپا و آمریکا صادر می شود.این میزان محصول تولیدی، در یک هزار و ۲۰۰ کارگاه تولید می‌شود که از این میان ۲۰ کارگاه به صورت صنعتی و بقیه به شیوه سنتی در تولید گلاب و عرقیات گیاهی فعالیت دارند. میزان تولید گلاب، عطر و اسانس در شهرستان کاشان را به ترتیب ۷ هزار تن گلاب، ۳۰۰ کیلوگرم عطر و ۳۰ تن اسانس است. شهرستان کاشان به لحاظ سابقه، کیفیت گلاب و عرقیات گیاهی و سطح زیر کشت گل محمدی، در کشور برترین رتبه را دارد.

قمصر کاشان

گلاب قمصر یکی از نمادهای فخرآمیز ملی ایران به شمار می رود؛ به طوری که فقط هر سال یک بار، بیش از یک تن گلاب ناب محمدی این شهر برای شست وشوی خانه کعبه به عربستان صادر می شود. گل رز محمدی قمصر کاشان در دنیا ً بی نظیر است. اما این گلاب با وجود کیفیت بسیار عالی آن، به بهای ارزان فروخته می شود. هم اکنون یک تن گلاب ناب در ایران به بهای۱۲۰۰ دلار به فروش می رسد؛ در حالی که در بازارهای اروپایی به قیمت ۶ تا ۷ هزار دلار معامله می گردد. مردم ایران از گلاب بیشتر به عنوان یک طعم دهنده و داروی طبیعی استفاده می کنند. برای مثال ، آشپزهای ایرانی از آن برای خوشبو نمودن برنج و فالوده سازان از این عصاره برای خوشمزه تر کردن فالوده و بستنی بهره می برند. به گفته مسعود دادجو، مدیرعامل یکی از کارگاه های گلاب گیری شهر قمصر، ۲۰ درصد از کل تولید گلاب این منطقه برای استفاده درمراسم های مذهبی خریداری می شود. یکی دیگر از تولیدکنندگان قمصری در این باره می گوید: حرفه گلاب گیری با وجود زیبایی های منحصربه فرد آن، دارای مشکلات عدیده ای است که از آن میان می توان به بازدهی پایین کارگاه های سنتی و قدیمی در مقایسه با کارگاه های صنعتی مدرن اشاره کرد. در کارگاه های صنعتی از هر تُن گلبرگ خام گل محمدی، معادل ۲۰۰ گرم گلاب ناب استخراج می شود، در حالی که کارگاه های سنتی تنها قادر به استحصال نیمی از این مقدار هستند.

نیاسر

شهر نیاسر، مرکز بخش نیاسر از توابع شهرستان کاشان و استان اصفهان و یکی از کهنترین مراکز سکونت بشری است که در فاصله ۲۴ کیلومتری شمال غربی شهر کاشان (مرکز شهرستان) قرار دارد. نیاسر از طریق بزرگراه در فاصله ۲۴۰ کیلومتری شهر تهران، ۱۰۰ کیلومتری مرکز قم و ۲۶۰ کیلومتری مرکز اصفهان قرار دارد.

فاصله این شهر از ۳ محور ارتباطی مهم کشور یعنی از راه آهن و محور زمینی بندرعباس - تهران ۲۴ کیلومتر و از محور شیراز - اصفهان - تهران ۶۰ کیلومتر است.

نیاسر، یکی از ۳ مرکز مهم تولید گلمحمدی، گلاب و عرقیات گیاهی شهرستان کاشان و کشور است. چنین ویژگی کم نظیری به سبب قرارگیری در دامنه شرقی کوههای کرکس و وجود چشمه پرآب اسکندریه و قناتهای زیاد است که محدودهای به وسعت ۸۰۰ هکتار را به زیر کشت برده و با گسترش روشهای مدرن آبیاری و کشاورزی به طور زیادی قابل گسترش است.

طور میانگین این شهر در ۶ ماه اول سال روزانه بین ۳ تا ۱۰۰ هزار نفر مسافر داشته که مجموع آن ۰۰۰/۰۰۰/ ۱ نفر میشوند که در کنار حضور در مراسم گلابگیری از قابلیتهای فرهنگی و گردشگری این شهر هم بهره برداری میکنند.

برزک

قطب تولید گل و گلاب ایران، شهر عطر گل هاى محمدى این روزها شاهد برداشت محصول شاخص خود یعنى گل محمدى و تبدیل آن به گلاب مى باشد.

بخش برزک با وجود اقلیم مناسب، خاک غنى و چشمه هاى فراوان به عنوان نهاده هاى اصلى تولید گل و تولید بیش از ۶۷ درصد از گل و گلاب، بزرگ ترین تولیدکننده گل و گلاب شهرستان کاشان مى باشد و از مجموع ۱۲۰۰ هکتار سطح زیر کشت گل محمدى در کاشان ۷۰۰ هکتار از این اراضى در بخش برزک وجود دارد. از هر هکتار سطح زیر کشت گل محمدى به طور متوسط ۴ تن گل برداشت مى شود و مجموع گل تولیدى این منطقه حدود ۲۸۰۰ تن مى باشد که دو هزار و صد خانواده به تولید گل و گلاب اشتغال دارند.

در حال حاضر بیش از ۹۵ کارگاه سنتى با ۶۷۰ دیگ گلابگیرى و ۴ واحد صنعتى فعال و ۳ واحد صنعتى در حال احداث، گلاب و عرقیات گیاهى تولید مى کنند که میزان گلاب تولیدى نزدیک به ۱۰ میلیون لیتر مى رسد.گلاب و عطر تولیدى آن از مرزهاى میهن اسلامى نیز گذشته و کشورهاى حوزه خلیج فارس و برخى از کشورهاى اروپایى را نیزعطرآگین کرده است.

جوشقان و کامو

جوشقان و کامو در دامنه کوههای کرکس نیز مزارع بزرگی از گل سرخ را در خود پذیراست. در حال حاضر تولید کنندگان بزرگی در این منطقه به کشت و صنعت گل و گیاه و عرقیات سنتی مشغولند.

استان فارس

بخش میمند در ۱۰۰کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است و به واسطه برخورداری از باغها و مزارع گل متعدد به گلخانه فارس شهرت گرفته است.

میمند دارای یک هزار و ۲۰۰ هکتار سطح زیر کشت باغهای گل محمدی دیمی و آبی است که بخش آبی آن در دشتهای میمند و تابعه و دیم در ارتفاعات شمالی و جنوبی مشرف به میمند یا ارتفاعات منطقه هایی به نام خرسان، آپادانا و.. کشت می شود.

با توجه به بارش باران هرساله سه هزار تن گل محمدی در بخش میمند به دست می آید و در پی آن از این میزان گل تولید شده ظرف ۴۵ روز ۹ هزار تن انواع گلاب تهیه می شود البته طی این مدت با توجه به خشکسالی و کاهش باران تولید گلاب نیز بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش داشته است.

تولید گلاب این بخش فقط مربوط به اردیبهشت ماه بوده و علاوه بر گلاب، ۴۰ نوع عرقیات دیگر نیز مانند نسترن، شاطره، بیدمشک و نعناع که عمده آن مصرف دارویی دارند تولید می شوند ضمن اینکه در فصول سرما که گلاب تولید نمی شود سایرعرقیات نظیر کاسنی، کیالک، لیمو، گردو و... که در فصلهای تابستان و پائیز خشک شده عرق گیری می شوند.

۴۰ درصد از گلاب تولید شده در بخش میمند به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر و ۶۰ درصد دیگر نیز در داخل کشور مصرف می شود.

در بخش میمند ۶۰ کارگاه سنتی گلاب گیری وجود دارد که از این تعداد۴۰ کارگاه فعال بوده و شش واحد صنعتی نیز در این رابطه فعالیت می کنند و هر تن گل محمدی در سال در کارگاه های سنتی ۱۲۵ تا ۱۵۰ گرم اسانس گل محمدی بدست می دهد در صورتیکه در کارگاه های صنعتی از هر هکتار ۲۵۰ گرم اسانس عطر گل محمدی تولید می شود که البته اسانس گل محمدی دیمی بیشتر از آبی است.

استان کرمان

بخش لاله زار یکی از بخشهای شهرستان بردسیر واقع در استان کرمان ایران است. منطقه لاله زار که در دامنه کوه هزار قرار دارد از آب و هوای کوهستانی برخوردار است. لاله زار سرشار از درختچه های گل محمدی است که برای گلاب از آن استفاده میشود. چند سالی است که در اردیبهشت در این منطقه جشنواره گل و گلاب برگزار میشود.

اگر چه گل محمدی از دیر باز جسته وگریخته در استان کرمان یافت می شده است اما نگرش جدی به آن به عنوان یک گیاه سودآور ۲۷ سا ل پیش با کشت پاجوش هایی که از کاشان وارد منطقه لاله زار شده بودند آغاز شدزیرا به نظر می رسید این منطقه از جمیع جهات مناسب ترین شرایط را برای پرورش گل محمدی فراهم کند .ارتفاع این منطقه از ۲۶۰۰ متر فراتر می رود وطبیعتاً نقطه جوش آب در لاله زار پایین تر است واز سوی دیگر اقلیم خشک وخنک این منطقه، غلظت مواد موثر ومعطر را در گل بالا برده و به طریق اولی برکیفیت گلاب و روغن حاصله می افزاید.مهمترین مشکل در آن روزها متقاعد کردن کشاورزان وتغییر ذهنیت آنان بود که هنوز گل محمدی را به عنوان یک محصول زراعی و اقتصادی نمی پذیرفتند

اینک به برکت مواهب عظیمی چون اقلیم مساعد وتلاش بی وقفه گلکاران، گلاب و روغن گل محمدی که توسط شرکت گلاب زهرا در منطقه لاله زار تولید می شود به استناد آزمایشات متعدد وبه گواه تقاضای روزافزون داخلی وخارجی نه تنها بهترین گلاب کرمان وایران محسوب می شود بلکه از لحاظ کیفیت در سراسر جهان بی همتاست.