ایران کانون موثر تجارت گاز در افق ۱۴۰۴
در واقع ایران مستعدترین کشور منطقه ای برای صادرات گاز به اروپاست که ذخایر عظیم و نیز موقعیت استراتژیک آن فرصت مناسبی را برای این امر فراهم می آورد. کشور ایران با داشتن حدود ۳۰ تریلیون مترمکعب گاز، دومین دارنده منبع گازی جهان محسوب می شود، اما لزوم توجه به تولید برای رفع نیاز داخلی و برنامه ریزی جهت صدور گاز به کشورهای همسایه و اروپا از طریق خط لوله یا به صورت ال.ان.جی، امری است که نیازمند سرمایه گذاری و ایجاد زیر ساخت های فراوان است. در جهت تحقق این هدف شرکت ملی صادرات گاز ایران بر اساس سیاست شرکت ملی نفت ایران، جهت تبدیل شدن کشور به یک بازیگر مهم در عرصه تجارت گاز طبیعی در جهان، در آذر ماه سال ۱۳۸۱ تاسیس گردید. از بدو تاسیس، این شرکت، مطالعات گسترده و فعالیت های پویایی جهت ایجاد ساز‌وکار مناسب در راستای تولید گاز طبیعی مایع شده (LNG) از طریق احداث کارخانجات مربوطه و صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله آغاز شد.
چشم انداز 1404
بر اساس افق ۱۴۰۴ (هجری شمسی) شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکتی است بین المللی که دارنده ۱۶ درصد سهم از بازار جهانی گاز، کانونی موثر در تجارت گاز با بهره گیری از جغرافیای ممتاز انرژی کشور در منطقه و جهان، دارای هوشمندی در استفاده از فرصت های تجارت گاز، پایبند به تعهدات و تامین نیازهای مشتریان، ارائه دهنده محصولات ایمن، با کیفیت و متناسب با استانداردهای زیست محیطی، برخوردار از نیروی انسانی حرفه ای و متخصص در سطح کلاس جهانی و در نهایت شرکتی چابک، خلاق، نوآور و روزآمد است. این شرکت برای رسیدن به این اهداف ماموریت های مختلفی را در دست اجرا دارد.
ماموریت های شرکت ملی صادرات گاز ایران
فعالیت در زمینه تجارت گاز و فرآورده های جانبی در عرصه جهانی با بهره گیری از موقعیت ویژه سرزمین ایران اسلامی به ویژه در حوزه جغرافیای انرژی، حفظ منافع و برآورده ساختن انتظارات بلند مدت ذینفعان با توجه به حفظ قوانین زیست محیطی، افزایش اعتماد متقابل با توجه به صداقت، تعهد و وفاداری به قراردادها و مذاکرات، اتخاذ رویکرد همکاری سازنده، هم افزایی و ائتلاف سازی بین ذینفعان داخلی، بالندگی و پویایی در پرتو به کارگیری فناوری های نوین، مدیریت صحیح انرژی، جذب و صیانت از منابع انسانی متخصص، خلاق، نوآور و ریسک پذیر، اعتلای فضای کاری با توسعه روحیه مشارکتی، رعایت شایسته سالاری و کرامت انسانی از جمله ماموریت‌های شرکت ملی صادرات گاز ایران است.
سیستم مدیریت کیفیت
شرکت ملی صادرات گاز ایران در راستای تحقق اهداف پیش بینی شده برای توسعه صادرات گاز، نسبت به استقرار سیستم مدیریت کیفیت بر مبنای استاندارد۹۰۰۱:۲۰۰۰ ISO و مشخصه فنی ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ۲۹۰۰۱:۲۰۰۳ ISO/TS اقدام و در این راستا، در اسفند ماه ۱۳۸۶ موفق به اخذ گواهینامه از شرکت TUV Inter Cert گردید، این سازمان همچنین در دو سال اخیر دو ممیزی مراقبتی را با موفقیت گذرانده و با تدوین روش‌های اجرایی و دستورالعمل‌هایی در تمامی حوزه‌ها و همچنین از طریق برگزاری ممیزی‌های داخلی متناوب، نظارت بر بهبود، اثربخشی و کارایی سیستم استقرار یافته را تحت کنترل دارد.
علاوه بر این، در راستای مدیریت جامع تر فرآیندها، پروژه بهبودی با عنوان مستند سازی و مدل سازی فرآیندها در سازمان تعریف و به اجرا رسید که در قالب این پروژه، ضمن بازنگری مجدد نقشه فرآیندها و گسترش دامنه فرآیندها، فرآیندهای شناسایی شده بر اساس مدل مستند‌سازی Oakland طراحی و تدوین گردیدند.
مدل تعالی سازمانی
مدل تعالی سازمانی (European Foundation for Quality Management) ب EFQM به عنوان ابزاری موثر جهت رشد و ارتقای عملکرد، سال‌ها است در میان شرکتهای نفتی مطرح شده است و در این میان شرکت ملی صادرات گاز ایران نیز به عنوان بنگاه اقتصادی که نیازمند هماوردی با شرکتهای خارجی است، استقرار و نهادینه نمودن بحث سرآمدی و تعالی را در دستور کار خود قرار داده است.
مدلی که جایزه ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی بر آن استوار شده است، دارای ۹ معیار بوده که ۵ معیار آن، توانمندسازها و چهار معیار دیگر معیارهای مربوط به بخش نتایج هستند.
«نتایج» مذکور در مدل بر اثر اجرای «توانمندسازها» به دست می‌آیند و «توانمندسازها» نیز با گرفتن بازخور از «نتایج» بهبود می‌یابند.
پیاده‌سازی مدل تعالی سازمانی در شرکت ملی صادرات گاز ایران در سال ۸۷ در کمیته راهبری این سازمان تصویب گردید و روند اقدامات اجرایی آن طبق زمانبندی پروژه به صورت دو ساله (۸۷-۸۸) مشخص نموده شد که اهم این اقدامات در سال ۸۷ شامل اجرای آموزش‌های عمومی و تخصصی در دو سطح مدیران ارشد و کارشناسان، تدوین گزارش خودارزیابی سال ۸۷، تدوین اظهارنامه سال ۸۷، تعریف پروژه‌های بهبود تعالی و انجام یک دوره شبیه‌سازی جایزه در سطح شرکت و در سال۸۸ نیز علاوه بر موارد فوق، گزارش‌دهی و کنترل پیشرفت پروژه‌های بهبود، شرکت جهت دریافت جایزه ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی، ارزیابی جایزه ملی بهره‌وری و مدل تعالی سازمانی در سازمان که با توجه به مجموعه اقدامات انجام شده طی دو سال اخیر شرکت موفق به دریافت گواهینامه تعهد به تعالی از دبیرخانه جایزه ملی بهره‌وری و منابع انسانی گردید.
اهم پروژه های شرکت ملی صادرات گاز ایران پروژه خط لوله IPI (ایران- پاکستان-هند)
طرح صدور گاز به هند و پاکستان از سال ۱۹۹۰ میلادی مطرح گردید ولیکن به دلیل تنش بین دو کشور هند و پاکستان تا اوایل دهه جاری پیشرفت محسوسی نداشت. از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی مطالعاتی با مشارکت شرکت های بین المللی توسط شرکت ملی نفت ایران انجام گرفت و گزینه های مختلف عبور لوله از خشکی، دریا نزدیک ساحل و دریا آبهای عمیق مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. در این ارتباط شرکت B.H.P استرالیایی مطالعات اولیه امکان سنجی را در سال ۲۰۰۱ انجام داده و در سال ۲۰۰۳ (سال ۱۳۸۲) مطالعات را به روز نمود که در نهایت عبور لوله از خشکی، به عنوان گزینه برتر مورد پیگیری واقع گردید. پیرو آن شرکت ملی صادرات گاز ایران اعلام آمادگی خود را برای تحویل گاز در مرز ایران و پاکستان به پاکستان و هند اعلام نموده است. دور جدید مذاکرات با هدف و تاکید بر صادرات گاز به کشور های هند و پاکستان، بین سه کشور از دی ماه سال ۱۳۸۲ آغاز گردید که از طرف ایران شرکت ملی صادرات گاز ایران، از طرف پاکستان شرکت Inter State Gas Systems Limited و از طرف هند شرکت Gas Authority India Limited و Indian Oil Company Limited در مذاکرات حضور دارند و از آن زمان تاکنون جلسات متعددی
در سطوح معاونین وزرای نفت و انرژی به همراه گروه های کاری از شرکت های نفت و گاز هر سه کشور برگزار شده است و جمعاً ۲۴ جلسه به تفکیک، پانزده جلسه دو جانبه ایران و پاکستان، سه جلسه دو جانبه ایران و هند و شش جلسه سه جانبه حاصل این تلاش ها بوده است. این قرارداد ۲۵ ساله و میزان صادرات گاز به هریک از کشورهای هند و پاکستان ۳۰ میلیون مترمکعب در روز است.شایان ذکر است قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان در خرداد ماه سال ۱۳۸۸ توسط روسای جمهور دو کشور امضا و در حال حاضر ضمائم آن برای نافذ شدن نهایی گردیده است.
امضای قرارداد گازی بین ایران و آذربایجان
قرارداد انتقال گاز آذربایجان به ایران یکی از پروژه‌هایی است که مابین شرکت ملی صادرات گاز ایران و شرکت دولتی نفت آذربایجان (سوکار) در دی ماه سال ۱۳۸۸ به امضا رسید. بر اساس این قرارداد ایران روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب (در مجموع حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب) گاز آذربایجان را برای استفاده در شهرهای شمالی در ماه‌های مارس و آوریل سال جاری میلادی (فروردین و اردیبهشت سال ۸۹) دریافت می‌کند.
همچنین قرار است ظرف ماه‌های آینده مذاکرات خرید بلندمدت گاز از آذربایجان نیز نهایی شود که به موجب آن در سال اول حدود 500 میلیون متر مکعب گاز و در سال بعد 5/1 تا 5/2 میلیارد مترمکعب گاز در مرز آستارا به ایران تحویل گردد. در این خصوص کشور آذربایجان برای تحویل گاز بیشتر اقدامات مفیدی در خط انتقال گاز به ایران را در دست اقدام دارد.
تهاتر برق و گاز بین ایران و ارمنستان
تهاتر برق و گاز بین ایران و ارمنستان یکی دیگر از پروژه‌های شرکت ملی صادرات گاز ایران است.
بر اساس این قرارداد، حجم اولیه صادرات گاز به ارمنستان تا سال ۲۰۱۰ میلادی یک میلیارد و یکصد میلیون مترمکعب در سال (سه میلیون متر مکعب در روز) تعیین شده است که از ابتدای سال ۲۰۱۱ میلادی به ۱.۵ میلیارد مترمکعب در سال (روزانه ۴ میلیون متر مکعب) افزایش خواهد یافت.
همچنین قرار است حجم قرارداد صادرات گاز ایران به ارمنستان به تدریج افزایش یابد و به مرز دو میلیارد و 300 میلیون متر مکعب (روزانه 3/6 میلیون متر مکعب) برسد.
طرح صادرات گاز به ارمنستان که به پروژه «تهاتر گاز و برق ایران و ارمنستان» شهرت دارد، از جمله طرح‌هایی است که قرارداد آن با شرکت ارمنی «ایروان تی.پی.تی» ارمنستان در اردیبهشت سال ۱۳۸۳ امضا گردیده بود و برای انتقال گاز ایران به ارمنستان، خط انتقالی به قطر ۳۰ اینچ و به طول ۱۱۳کیلومتر (حد فاصل تبریز تا مرز ارمنستان) احداث و با حضور ریاست محترم جمهور دو کشور در اسفند ماه سال ۱۳۸۵ افتتاح گردید. مدت قرارداد صادرات گاز به ارمنستان ۲۰ساله است.
افتتاح دومین خط لوله واردات گاز طبیعی از ترکمنستان
دومین خط لوله انتقال گاز طبیعی ترکمنستان یکی دیگر از پروژه‌های شرکت ملی صادرات گاز ایران است که در دی ماه سال گذشته با حضور روسای جمهور دو کشور افتتاح شد؛ به طوری که با افتتاح این خط سالانه ۶ میلیارد مترمکعب گاز به سقف واردات گاز کشور افزوده می‌شود.
ظرفیت واردات گاز در سال نخست از طریق این خط 2 میلیاردمترمکعب خواهد بود که تا پایان سال دوم به 6 میلیارد مترمکعب خواهد رسید.
طول خط لوله دوم واردات گاز طبیعی از ترکمنستان از داخل خاک ترکمنستان تا پالایشگاه شهید‌هاشمی‌نژاد ۳۵ کیلومتر است که با تکمیل این پروژه درسال جاری می‌توان روزانه تا بیش از ۳۸ میلیون مترمکعب گاز از مناطق شمال و شمال شرق کشور وارد شبکه کرد.
این خط انتقال گاز در دو مرحله اجرا می‌شود که بخش نخست آن از میدان گازی دولت آباد ترکمنستان تا خروجی پالایشگاه شهید‌هاشمی‌نژاد به طول 35 کیلومتر به پایان رسیده است.120 کیلومتر باقی مانده از این خط لوله نیز در قالب بخش دوم قرار است در سال جاری تکمیل شود. با بهره‌برداری کامل از خط لوله دوم واردات گاز ترکمنستان، ظرفیت گاز وارداتی به کشورمان از سالانه 8میلیارد مترمکعب کنونی به 14 میلیارد مترمکعب خواهد رسید.
پروژه Savex
مطابق آمارها، ایران در کل جهان بالاترین میزان «شدت انرژی» (معیار مقایسه مصرف انرژی) را به خود اختصاص داده است. این معیار برای ایران معادل 1.68 تن نفت خام برای هر هزار دلار GDP (تولید ناخالص داخلی) است که 17 برابر کشوری مثل ژاپن، 8 برابر اروپا، 2 برابر چین و 2.8 برابر کشورهای آسیای شرقی است. این آمار میزان مصرف بی‌رویه انرژی را در ایران نشان می‌دهد.کاهش شدت مصرف انرژی به معنای افزایش تولید ناخالص داخلی با کاهش مصرف انرژی است که این امر مترتب در پایین آوردن هزینه‌های تولید با کم‌کردن سهم انرژی در قیمت تمام شده محصول نهایی، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و توجه به پایان پذیری سوخت‌های فسیلی است.در این راستا شرکت ملی صادرات گاز ایران اقدام به تعریف پروژه‌ای تحت عنوان Savex به منظور افزایش بازدهی و توان خروجی نیروگاه های حرارتی با هدف کاهش مصرف گاز، نموده است.
پروژه Savex یک پروژه ملی است که قرارداد آن در سال۲۰۰۹ بین شرکت ملی صادرات گاز ایران و شرکت EGL سوئیس به امضاء رسیده است.
مهمترین اهداف اجرای این پروژه در حالت کلی شامل اصلاح الگوی مصرف سوخت و کاهش اتلاف آن در توربین های گازی و بخاری و نیروگاه های کشور، جایگزینی بخشی از گاز صرفه‌جوئی شده در نیروگاه ها با سوخت دیزلی و مازوت با هدف کاهش آلودگی و صرفه اقتصادی، واردات قطعات و تکنولوژی نیروگاهی در قبال صادرات گاز صرفه جوئی شده، کاهش اتلاف انرژی در خطوط لوله داخلی و صادرات، کمپرسورهای ایستگاههای تقویت فشار و ایستگاههای کاهش فشار، کاهش گازهای گلخانه‌ای و رعایت آیین‌نامه‌های بین المللی در این رابطه با هدف ایجاد انگیزه برای شرکای اروپایی جهت سرمایه گذاری در پروژه است.
بررسی میزان هدرروی انرژی و اصلاح الگوی مصرف سوخت در نیروگاه های برقی، تاسیسات انتقال گاز در سطح کشور، نیروگاه های جدید و قدیمی و در دست احداث وزارت نیرو و نیز تاسیسات نفتی و خطوط انتقال گاز از اهداف این پروژه است که با شناسایی نقاط ضعف در این بخش ها سعی در ذخیره این ثروت ملی دارد.
این پروژه با توجه به مصرف بی رویه ای که در کشور در ارتباط با گاز وجود دارد و طبق بررسی هایی که توسط کارشناسان شرکت ملی صادرات گاز ایران به عمل آمد، تعریف شده و قرار است که توسط این پروژه بخش مهمی از مصرف بی رویه ای که در بخش صنایع، تولید و نیز بخش توزیع انرژی اتفاق می افتد که هزینه های تحمیل شده آن رقم بزرگی را نیز تشکیل می دهد، صرفه جویی شود.
این پروژه سعی دارد با کاهش مصرف سوخت راندمان نیروگاه ها را بالا ببرد. برای این منظور نیروگاه ها به چند دسته تقسیم خواهند شد که از این میان نیروگاه های بسیار قدیمی برچیده شده و در دسته دوم که نیروگاه های میانسال هستند، بازسازی و بالابردن راندمان آن ها مورد نظر قرار خواهد گرفت. همچنین در راستای اهداف این پروژه نیروگاه هایی که احتیاج به تغییرات جزئی دارند، همچنین ایستگاه های تقویت فشار مورد بررسی قرار خواهند گرفت. طبق بررسی های به عمل آمده سوخت این نیروگاه‌ها در حال حاضر از حد طبیعی بسیار بالاتر و در حدود مصرف سه دهم درصد گاز عبوری است که بر اساس استانداردها باید به سه صدم درصد برسد. این پروژه همچنین مکان یابی صحیح نیروگاه ها را در جهت کاهش هزینه های ناشی از آن، در دستور کار دارد.
پروژه مهم و اساسی savex در جهت کاهش مصرف گاز طبیعی و رفع تمام نواقص موجود در محیط های صنعتی در حال حاضر در مرحله تحقیقاتی طرح است. مرحله تحقیقاتی این پروژه با همکاری مشاوران داخلی و خارجی با مشارکت یک شرکت اتریشی انجام شده و نتایج بررسی ها در کمیته ای مشترک که بین وزارت نفت و نیرو تشکیل خواهد شد، مورد بررسی قرار گرفته و بر همین اساس تصمیم‌گیری‌ها و مراحل اجرایی طرح آغاز خواهد شد.
در حال حاضر شرکت هایی از کره جنوبی، ترکیه و آلمان از این طرح استقبال و درخواست همکاری و سرمایه گذاری در عملیات اجرایی پروژه کرده اند.
پروژه savex همچنین اقدامات مشابه نیروگاه ها را در رابطه با خطوط لوله و تاسیسات آن در دستور کار دارد. ایستگاه های تقویت فشار گاز که تعداد زیادی کمپرسور در مسیری نزدیک به 250 کیلومتر در آن نصب شده است، مورد بررسی قرار داده و امید است با رفع کاستی ها در این بخش طبق بررسی های اولیه حدود 40 تا 50 میلیون مترمکعب گاز در روز صرفه جویی شود که این میزان رقمی بزرگ و غیرقابل انکاری است که در حدود 17 میلیون دلار در روز صرفه جویی ارزی برای کشور در بر خواهد داشت.
بخش تحقیقاتی این پروژه تا آخر سال ۸۸ به پایان رسیده و قرار است ظرف دو ماه آینده عملیاتی شود. اجرای این پروژه مستلزم سیاستگذاری های کمیته مشترک وزارتخانه های نفت و نیرو و پس از آن برگزاری مناقصه در جهت بخش عملیات اجرایی است. پس از برگزاری مناقصه، پروژه بر اساس اولویت ها زمان بندی شده و براساس اولویت ها شروع به کار خواهد نمود.
عدم آگاهی مردم در مصرف سرمایه با ارزش گاز که قطعا روزی به پایان خواهد رسید، موجب از بین رفتن سرمایه ملی و تحمیل هزینه‌های فراوان به اقتصاد و صنعت کشور است. پروژه savex یا همان save for export پروژه مهم و هوشمندانه از سوی متخصصان توانمند و تلاشگر داخلی در شرکت ملی صادرات گاز ایران در جهت صرفه جویی مصرف گاز در بخش های صنعتی است که با توجه به توصیه های مقام معظم رهبری در سال 88 درخصوص اصلاح الگوی مصرف، در صورت تحقق به طور قطع منافع زیادی را برای کشور جذب خواهد کرد.
پروژه های صادرات گاز از طریق خط لوله خط لوله IGAT۹
(خط لوله نهم سراسری- صادرات گاز به اروپا)
به منظور حضور فعال در بازارهای بالقوه کشورهای اروپایی و انجام تعاملات پویاتر در حوزه انرژی و همچنین ایفای نقش اساسی به عنوان یکی از تأمین کنندگان اصلی گاز برای این قاره، احداث خط لوله گاز به عنوان IGAT۹ تعریف گردید. این خط با طولی برابر ۱۸۱۸ کیلومتر از عسلویه (میدان گازی پارس جنوبی) تا مرز بازرگان و از آنجا از طریق خط لوله موجود در اروپا، Nabucco Pipeline ، Persian Pipeline گاز ایران را به بازارهای این منطقه خواهد رساند.
حسب پیش بینی های به عمل آمده، این خط سالانه 30 تا 35 میلیارد متر مکعب گاز را منتقل خواهد کرد. جهت فروش این میزان گاز مذاکرات قراردادی با کشورهای یونان، اتریش، ایتالیا، آلمان، سوئیس و در آینده فرانسه و اسپانیا در حال انجام است. بر اساس سیاستگذاری‌های انجام شده مقرر گردیده است این پروژه به صورت B.O.O با استفاده از توان سرمایه گذاران خارجی و پیمانکاران داخلی در داخل طراحی و اجرا گردد. برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای این پروژه حدودا 6 میلیارد دلار است.
قرارداد فروش گاز به EGL سوئیس
هدف از اجرای این پروژه، صادرات گاز به میزان حداکثر 5.5 میلیارد مترمکعب طی دو فاز جهت مصارف شرکت EGL در رومانی، ایتالیا و سوئیس و همچنین تقویت حضور ایران در اروپا و بازارهای آن است. میزان تحویل گاز در فاز اول 300 میلیون تا 1.5 میلیارد مترمکعب در سال و در فاز دوم نیز بین 2 تا 4 میلیارد مترمکعب در سال است.
پروژه‌های صادرات گاز به‌صورت ال.ان.جی
پروژه ایران ال.ان.جی
پروژه ایران ال.ان.جی به منظور احداث کارخانه مایع سازی گاز طبیعی در منطقه تمبک واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غربی عسلویه و ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی کنگان- پارس۲ (تمبک) در حال انجام است. این پروژه شامل دو فاز مطالعاتی و اجرایی است که فاز اجرایی آن در ۲ ترین در حال اجرا است، هر ترین شامل ۱ واحد شیرین سازی و ۱ واحد مایع سازی است.تولید اسمی هر واحد مایع‌سازی سالانه حدود ۵.۴ میلیون تن است و گاز خوراک کارخانه از فاز ۱۲ میدان گازی پارس جنوبی تامین‌می‌گردد. سهم شرکت ملی صادرات گاز ایران در این پروژه در نهایت ۲۰درصد و سهام آماده واگذاری به خریداران ال.ان.جی و سرمایه‌گذاران به میزان ۸۰درصد است. همچنین تکنولوژی مایع سازی آن به عهده شرکت آلمانی Linde است. برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای این پروژه حدودا ۴.۳۵ میلیارد دلار است و در حال حاضر پروژه ایران ال.ان.جی از پیشرفت فیزیکی ۳۲ درصد برخوردار است.
پروژه پارس ال.ان.جی
این پروژه جهت تولید سالیانه ۱۰ میلیون تن ال.ان.جی با میزان گاز ورودی کارخانه حدود هزارو۶۲۶ میلیون فوت مکعب در روز گاز ترش از فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی در دست اجرا است که توسط دو خط لوله ۳۲ اینچ به محوطه کارخانه وارد می شود و پس از تصفیه در واحدهای آمین و آب زدائی به روش غربال ملکولی و جیوه زدائی وارد سیستم تبرید و میعان گاز طبیعی شده که در این واحدها از تکنولوژی Axens استفاده شده است. پس از مایع سازی گاز طبیعی، محصول در ۲ تانک ذخیره هر کدام به ظرفیت ۱۵۵۰۰۰ متر مکعب ذخیره گردیده و توسط اسکله بارگیری و توسط کشتی های مخصوص حمل LNG به بازار ارائه خواهد شد. برق پروژه توسط نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی بوسیله توربین های گازی به روش سیکل ترکیبی تامین خواهد گردید.برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای این پروژه حدودا ۱۱.۶ میلیارد دلار است. شایان ذکر است سهام شرکای پروژه پارس ال.ان.جی به ترتیب ۵۰درصد شرکت ملی نفت ایران، ۴۰درصد شرکت توتال فرانسه و ۱۰درصد شرکت پتروناس مالزی است.
پروژه پرشین ال.ان.جی
پروژه پرشین ال.ان.جی به منظور احداث کارخانه مایع سازی گاز طبیعی در منطقه تنبک واقع در ۵۰ کیلومتری شمال غربی عسلویه و ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی کنگان- پارس۲ (تمبک) در حال انجام است . این پروژه شامل ۲ فاز است. فاز اول دارای ۲ واحد شیرین سازی و استخراج NGL و یک واحد تولید LNG بوده و در فاز دوم یک واحد شیرین سازی و استخراج NGL و یک واحد دیگر تولید LNG به آن اضافه می گردد. ظرفیت تولید هر واحد LNG حداکثر ۸.۱ میلیون تن در سال است (مجموعأ ۱۶.۲ میلیون تن) و گاز خوراک این طرح مجموعأ به میزان ۲۷۰۵۱ میلیون مترمکعب در سال از فازهای ۱۳ و ۱۴ پارس جنوبی تأمین خواهد شد. شرکای اصلی این پروژه شرکت ملی نفت ایران با ۵۰ درصد سهم و شرکت های «شل» و «رپسول» هر کدام با ۲۵ درصد سهم است. برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای این پروژه حدودا ۱۹.۵ میلیارد دلار است.
پروژه پارس شمالی
هدف از این پروژه توسعه فاز پارس شمالی با ذخیره حدود ۵۲ تریلیون فوت مکعب گاز (TCF) در جنوب شرقی بوشهر به روش بیع متقابل با دوره باز پرداخت ۷ ساله است که گاز تولیدی از این فاز صرف تولید LNG در کارخانه ای که توسط شرکت چینی «سینوک» در بندر تمبک در سال ۲۰۱۳ احداث می شود، خواهد شد. این کارخانه شامل ۴ «ترین» ۵ میلیون تنی (در مجموع ۲۰ میلیون تن) است که تا ۲۵ سال نیمی از محصول ضمن پرداخت حق العمل کاری متعلق به شرکت ملی نفت ایران بوده و هزینه الباقی گاز خوراک توسط شرکت «سینوک» بر اساس فرمول توافق شده به شرکت ملی نفت ایران پرداخت می‌گردد. در این‌بین شرکت ملی صادرات گاز نماینده شرکت ملی نفت ایران برای فروش این گاز به مدت ۲۵ سال به شرکت «سینوک» چین است. پس از این دوره ۲۵ ساله کلیه تاسیسات کارخانه به شرکت ملی نفت ایران واگذار می گردد. برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای این پروژه حدودا ۲۰ میلیارد دلار است.
پروژه گلشن و فردوسی
هدف از اجرای این پروژه در مرحله اول، توسعه میدان های گازی گلشن و فردوسی در جنوب شرقی بوشهر به روش Buyback با بازپرداخت ۷ ساله از محل فروش گاز و سایر محصولات جانبی میدان است و در مرحله دوم، احداث کارخانه LNG در بندر دیر با سرمایه‌گذاری صددرصد از طرف شرکت مالزیایی«پتروفیلد» برای تولید دو ترین ۵ میلیون تنی در سال است که تا ۲۵ سال نیمی از محصول ضمن پرداخت حق العمل کاری متعلق به شرکت ملی نفت ایران بوده و هزینه الباقی گاز خوراک توسط شرکت «پتروفیلد» بر اساس فرمول توافق شده به شرکت ملی نفت ایران پرداخت می گردد. در این بین شرکت ملی صادرات گاز، نماینده شرکت ملی نفت ایران برای فروش این گاز به مدت ۲۵ سال به شرکت «پتروفیلد» است و پس از ۲۵ سال کلیه تاسیسات به شرکت ملی نفت ایران واگذار خواهد شد. برآورد سرمایه گذاری مورد نیاز برای این پروژه حدودا ۱۰ میلیارد دلار است.
پروژه های واردات گاز از کشورهای همسایه
علاوه بر صادرات گاز، شرکت ملی صادرات گاز ایران در جهت توسعه تجارت گاز، حوزه های واردات، معاوضه (سوآپ) و ترانزیت گاز طبیعی را نیز سرلوحه اهداف آتی خود قرار داده است.
با توجه به اینکه منابع گازی کشور به طور عمده در مناطق جنوبی واقع گردیده و انتقال گاز تولیدی از جنوب به مناطق شمالی کشور با فاصله حدود 1800 الی 2هزار کیلومتر مستلزم صرف هزینه های انتقال نسبتاً بالا و تخریب محیط زیست کشور است، لذا واردات گاز طبیعی از کشورهای شمالی ضمن اجتناب از تحمل هزینه های انتقال و حفظ محیط زیست، موجب صرفه جویی در هزینه خرید واردات فرآورده های نفتی جایگزین با گاز طبیعی می گردد که به طور معمول بالاتر از قیمتهای گاز وارداتی از کشورهای همجوار است.در این راستا مذاکره در جهت انعقاد قرارداد واردات بلند مدت گاز از جمهوری آذربایجان، واردات 14 میلیارد مترمکعب گاز در سال از ترکمنستان، تهاتر گاز با برق ارمنستان، سوآپ گاز آذربایجان با نخجوان از دیگر پروژه های شرکت ملی صادرات گاز است.
تکالیف و تعهدات در برنامه پنجم توسعه
بر اساس تکالیف برنامه پنجم توسعه، شرکت ملی صادرات گاز ایران تصمیم دارد تا سال 1393 (2014 میلادی) به صادراتی به میزان 229 میلیون مترمکعب گاز در روز مطابق برنامه از دو طریق صادرات گاز از طریق خط لوله به میزان 175 میلیون مترمکعب و از طریق LNG به میزان 54 میلیون مترمکعب دست پیدا کند. همچنین این میزان قرار است تا سال 2021 میلادی به 594 میلیون مترمکعب در روز (371 میلیون مترمکعب از طریق خط لوله و 223 میلیون مترمکعب از طریق ال.ان.جی) افزایش یابد. بدین منظور همانطور که در پروژه های این شرکت اشاره شد، مذاکرات متعددی در خصوص صادرات گاز از طریق خط لوله با کشورهای همسایه در جریان است، گر چه در حال حاضر گاز ایران به ترکیه، ارمنستان و نخجوان صادر می شود و قراداد خرید و فروش گاز با پاکستان و سوئیس امضاء شده است لیکن مذاکرات جهت صدور گاز به امارات متحده عربی، کویت، عمان، بحرین، هند و اروپا در جریان است.طی برنامه پنج ساله پنجم توسعه، ساخت خط لوله جهت صادرات گاز به اروپا (خط لوله سراسری نهم در دو فاز از عسلویه تا مرز بازرگان به طول 1818 کیلومتر با ظرفیت انتقال 110 میلیون متر مکعب در روز) و خط لوله انتقال گاز به پاکستان از
ایرانشهر تا مرز پاکستان به طول 255 کیلومتر با ظرفیت انتقال 21.5 میلیون متر مکعب در روز) به پایان می رسد .جهت صادرات گاز از طریق ال.ان.جی نیز، ساخت و احداث کارخانه ایران ال.ان.جی طبق برنامه ریزی های انجام شده تا اواخر سال 1390 به پایان می رسد و مذاکرات در مورد سرمایه گذاری جهت واگذاری سهام و خرید محصولات شرکت ایران ال.ان.جی با شرکتهای خارجی در جریان است. فروش ال.ان.جی این طرح به میزان 10 میلیون تن در سال پس از احداث و راه اندازی آن برنامه ریزی گردیده است.مذاکره در خصوص مشارکت شرکت های معتبر بین المللی نظیر «شل» هلند، «توتال» فرانسه، «پتروناس» مالزی و «رپسول» اسپانیا جهت ساخت و احداث کارخانه های پارس و پرشین ال.ان.جی نیز در جریان است. طبق برنامه ریزی های صورت گرفته در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات با شرکت های «پتروفیلد» مالزی و «سینوک» چین، توسعه میادین گلشن و فردوسی و پارس شمالی و همچنین احداث کارخانه های ال.ان.جی طی برنامه پنجم توسعه تحقق خواهند یافت.
www.nigec.ir
info@nigec.com
امضای قرارداد گاز ایران و ترکمنستان در سال 1388 امضای قرارداد صادرات گاز به پاکستان در سال 1388 امضای قرارداد گازی بین ایران و آذربایجان در سال 1388
ارسال نظر