پرونده‌ای برای «مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها» _ ۲
مرور مطالب قسمت نخست این پرونده
«میان‌بُری برای آشتی جامعه با کارآفرینان و فعالان اقتصادی»؛ این عبارت، تیتر مصاحبه دکتر علینقی مشایخی (بنیان‌گذار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف) بود که چهارشنبه پیش در قسمت نخست «پرونده ویژه» دنیای اقتصاد با موضوع مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها منتشر شد.
میثم هاشم‌خانی*
مرور مطالب قسمت نخست این پرونده
«میان‌بُری برای آشتی جامعه با کارآفرینان و فعالان اقتصادی»؛ این عبارت، تیتر مصاحبه دکتر علینقی مشایخی (بنیان‌گذار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف) بود که چهارشنبه پیش در قسمت نخست «پرونده ویژه» دنیای اقتصاد با موضوع مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها منتشر شد. دکتر مشایخی، در مصاحبه مذکور اشاره کرده بود: «ترویج مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها (CSR)، می‌تواند اصلاح ذهنیت منفی جامعه ما نسبت به «کارآفرینان» و «سرمایه‌گذاران» را تسریع بخشیده و از این کانال بر رونق اقتصاد کلان کشور تاثیرگذار باشد» و انتقاد کرده بود: «زمانی ما پروژه‌های عظیمی در عسلویه داشتیم و شرکت‌های بزرگی با گردش مالی هنگفتی در عسلویه فعالیت داشتند. اما در همان زمان در خود عسلویه می‌دیدیم که کوچه‌ها خاکی است و بچه‌های زیادی پابرهنه در کوچه‌ها می‌دوند. به نظر می‌رسد اگر شرکت‌هایی که پروژه‌های عظیمی در عسلویه داشتند جزء بسیار کوچکی از درآمد خود را به ارتقای کیفیت زندگی این جامعه فقیر اختصاص می‌دادند، اوضاع این جامعه خیلی بهتر می‌شد.»
اما پرونده مذکور، شامل مطالب دیگری هم بود: فاطمه دانشور (رییس کمیسیون مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در اتاق بازرگانی ایران) ضمن تاکید بر اقبال وسیع شرکت‌های مدرن و نیز دانشگاه‌های معتبر دنیا به مقوله CSR در دو دهه اخیر، نکته‌ای را هم نسبت به برخی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی مطرح کرده بود: «طبیعتا وقتی بگوییم در حوزه معضلات اجتماعی، فقط و فقط دولت مسوولیت دارد، به طور غیرمستقیم معادل آن است که بگوییم در حوزه اقتصادی هم خوب است بازیگر اصلی خود دولت باشد. طبیعتا نمی‌شود بگوییم در حوزه اقتصادی به تدریج بخش خصوصی به بازیگر اصلی تبدیل شود، اما در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی، همچنان همه چیز بر عهده دولت باشد.»
در کنار اینها، در پرونده ویژه هفته پیش دنیای اقتصاد، مقاله مشروح و جذابی با عنوان «کسب و کارهای مبتکرانه عام‌المنفعه» منتشر شده بود. در این مقاله، دکتر شوان صدرقاضی، پژوهشگر ارشد دانشگاه سازمان ملل در شهر «ماستریخت» هلند (َUNU MERIT)، به بررسی روند تکاملی رویکردهای انسان‌دوستانه شرکت‌های مدرن پرداخته بود: حرکت از فعّالیت‌های خیریه به سمت ترویج مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و سپس حرکت به سمت رویکرد موسوم به «کسب‌وکار عام‌المنفعه» (Inclusive Business)؛ به معنای طراحی کسب‌وکارهای مبتکرانه‌ای که کالاها و خدماتی ویژه افراد کم‌درآمد را عرضه می‌کند یا افراد کم‌درآمد را به عنوان بدنه نیروی کار یا اعضای اصلی شبکه توزیع محصولات خود به کار می‌گیرد. علیرضا امیدوار (مدیر مرکز ترویج حاکمیت و مسوولیت اجتماعی شرکتی) هم در مقاله‌ای با عنوان «مشارکت استراتژیک شرکت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد»، به ارزیابی مشکلات و موانعی پرداخته بود که در ایران مانع از شکل‌گیری تعامل بلندمدت و استراتژیک بین دپارتمان مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌های مختلف با NGOهای توانمند شده است.
با این توضیحات، امروز، قسمت دوم پرونده مسوولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها پیش‌روی شما خوانندگان ارجمند قرار دارد؛ به این امید که بتوانیم جنبه‌های بیشتری از این مقوله مهم را مورد بررسی قرار دهیم:
* m.hashemkhany@gmail.com
ارسال نظر