مردم جهان چه می‌خرند چقدر پس‌انداز می‌کنند؟
سبا قدیری
مردم‌شناسان سال‌ها است که درباره ویژگی‌های ملت‌های مختلف در نقاط دور و نزدیک این کره خاکی تحقیقات می‌کنند. یکی از مهم‌ترین شیوه‌های شناخت مردم جهان توجه به چگونگی مصرف‌گرایی و الگوهای خرید و پول‌خرج کردن آنها است. نشریه اقتصادی انگلیسی اکونومیست در این باره تحقیقی انجام داده که با ارائه آمار و ارقام و جدول، نشان می‌دهد که مردم کشورهای مختلف جهان بیشتر پول خود را برای چه بخشی از زندگی و برای خرید چه کالاهایی هزینه می‌کنند.

این گزارش همچنین نشان می‌‌دهد کدام ملت‌ها بیشتر پس‌انداز می‌کنند و چه کسری از درآمد خود را به این امر اختصاص می‌دهند. نگاهی اجمالی به این گزارش به طور خلاصه نشان می‌دهد که مردم جهان اگر چه با توجه به گرانی کالاهای مصرفی و مواد غذایی در جهان کمتر برای این مواد و کالاها پول خرج می‌کنند، اما از خریدهای دیگر خود صرف نظر نکرده‌اند. اروپایی‌ها بر خلاف مردم برزیل، پول زیادی را خرج مسافرت می‌کنند. روس‌ها هم بر خلاف گذشته که پول زیادی را برای مواد لبنی خرج می‌کردند اکنون بیشتر برای پوشاک هزینه می‌کنند.
سالمندان روسی دیوانه‌وار شیفته خوردنی هستند که به زبان محلی کفیر نام دارد. این خوردنی از شیر ترش شده تشکیل شده‌است. ویتنامی‌ها قهوه سردی دارند که در زبان محلی کافه سوادا نام دارد. این قهوه هم از شیر شیرین شده فراوان تشکیل شده‌است. هر دوی این نوشیدنی‌های پرطرفدار و خوردنی در دو نقطه دور از جهان این روزها مشتری‌های خود را تا حد زیادی از دست داده‌است. دلیل این از بین رفتن محبوبیت هم گران شدن قیمت لبنیات و محصولات آن در سراسر دنیا است.
تقریبا در سراسر دنیا مردم در اثر افزایش قیمت مواد غذایی و همچنین سوخت دچار سختی شده‌اند و در نتیجه در حال تغییر بعضی الگوهای مصرفی خود هستند. اما میزان خوش‌بینی و بدبینی مردم و همچنین شیوه رفتار مصرفی آنها در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. اما در عین این تفاوت، آمارها نشان می‌دهد که نگرانی از دشواری‌های زندگی و افزایش مصرف اکنون تنها به کشورهای فقیر جهان خلاصه نمی‌شود و ملت‌هایی که از دیرباز ثروتمند بوده‌اند هم اکنون نگران آینده هستند. شرکت انگلیسی نیلسون که یک موسسه تحقیقاتی در زمینه روندهای بازار است، اخیرا گزارش آماری در این‌باره تهیه کرده که نشان می‌دهد، مصرف‌کنندگان منطقه آسیا و اقیانوسیه بیشتر از سایر ملل جهان به پس‌انداز علاقه دارند تا مصرف. بیش از 57‌درصد از مردم این منطقه هر پول نقدی که به دست می‌آورند سریعا به صندوق پس‌انداز خود می‌ریزند. مصرف‌کنندگان روسی که تا همین 15 سال پیش پولی حتی برای مصرف روزانه خود هم نداشتند، بیشتر پول خود را به خرید پوشاک اختصاص می‌دهند. بیش از دوسوم مردم روسیه علاقه‌ای به پس‌انداز ندارند و اصلا به وجود چنین صندوقی فکر نمی‌کنند. مردم کشورهای شمال اروپا سفر و گذراندن تعطیلات در کشورهای خارجی و نقاط دور و نزدیک جهان را به هر هزینه دیگری در زندگی‌شان ترجیح می‌دهند. این درحالی است که مردم برزیل بیشتر ترجیح می‌دهند در داخل کشور بمانند تا اینکه به سفر بروند.مردم سراسر دنیا از نظر الگوی مصرفی در یک نقطه شباهت دارند و آن کم خرج کردن برای مواد غذایی است. اما الگوهای خرید آنها متفاوت است. در آمریکای لاتین که قیمت مواد غذایی مانند شیر و شیر خشک، روغن سرخ‌کردنی و برنج تا 40‌درصد افزایش یافته‌است، مردم تغییری در برنامه خرید مواد غذایی روزانه‌شان نداده‌اند. در اروپا و آمریکا واکنش مردم و مصرف‌کنندگان به این افزایش قیمت مواد غذایی عکس آمریکای لاتین بوده ‌است، به طوری که شمار کسانی که به سوپرمارکت‌ها در جست‌وجوی مواد غذایی روی می‌آورند، کاهش یافته‌است. دلیل آن هم این است که هزینه پر کردن سبد خریدشان تا حد قابل توجهی افزایش یافته‌است.
در کشورهای ثروتمند باید تغییر روند هزینه‌های مردم در اثر افزایش قیمت مواد غذایی را بیشتر مورد مطالعه قرار داد. ۵۰ سال پیش نزدیک به ۳۰‌درصد از درآمد خانوارها در انگلیس صرف خرید مواد غذایی می‌شد. اکنون اما این رقم به نصف رسیده‌است. مغازه‌داران و فروشندگان مواد غذایی یک نسل پیش اروپا می‌دانستند که انگلیسی‌ها یک سوم کالاها و مواد آنها را می‌خرند و آمریکایی‌ها هم خریدی کمتر از این ندارند. اما اکنون در اروپا مصرف‌کنندگان گاه حتی کمتر از لباس و دیگر ملزومات به سراغ مواد غذایی می‌روند. حتی رستوران‌ها هم در ماه‌های اخیر خلوت‌تر شده‌است.
برای بسیاری از مردم جهان هزینه کردن برای تفریح و سرگرمی کاری عجیب و غیرممکن است. نزدیک به یک پنجم انگلیسی‌ها، آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها می‌گویند که بعد از خرید ملزومات زندگی، پول اضافه‌ای برای پس‌انداز کردن ندارند. یک چهارم آمریکایی‌ها هم همین را می‌گویند. اما بعضی عادت‌ها به این راحتی از بین نمی‌رود. از هر 10 آمریکایی 8 نفر هنوز به دفعات زیاد به سینما می‌روند.


کشورهایی که مردم آنها هیچ پولی برای پس انداز ندارند