دهکده‌ای چینی در دل البرز

به دنبال شایعاتی مبنی بر خروج پیمانکار چینی از ایران و ترک مسوولیت خود در ساخت آزاد راه تهران - شمال، خبرنگار دنیای اقتصاد برای پیگیری این مساله و با همکاری پیمانکار چینی، از قسمت‌هایی از پروژه که اجرای آن به شرکت چینی STA سپرده شده بود، بازدید به‌عمل آورد.

پرسنل شرکت STA چینی که مدتی است به طور رسمی کار خود را در میان رشته کوه البرز شروع کرده‌اند، به خبرنگار ما می‌گویند: چندی پیش اخبار نادرستی درباره خروج نیروهای ما از ایران در بسیاری روزنامه‌ها به نقل از یک منبع ناشناس آگاه منتشر شد،‌ درصورتی که ما همچنان در ایران و در حال انجام امور راه‌سازی بودیم و حتی در همین زمان نیز، یکی از نیروهای ما به دلیل شرایط نامساعد جوی در زمستان گرفتار بهمن شد که البته پس از ساعت‌ها تلاش امدادگران،‌ نجات یافت. به گفته آنها، نیروهای چینی حتی در زمستان سرد و سخت سال گذشته در دامنه کوه‌های البرز دست از کار نکشیدند و برای فرار از سرمای زمستان، تمام طول زمستان را در تونل‌ها گذرانده‌اند. آنها حتی از خطوط تلفن نیز بی‌بهره هستند و در مدتی که در این منطقه مشغول به کارند، از خانواده خود بی‌خبرند؛ چه رسد به دسترسی به اینترنت و امثال آن.

مهندسان و تکنسین‌های چینی در میان کوه‌های البرز در کمپ‌‌های پیش ساخته‌ای که از چین به ایران وارد کرده‌اند، زندگی می‌کنند. آنجا که می‌روی فقط آدم‌های چینی می‌بینی؛ فکر می‌کنی به کشورشان رفته‌ای و کمی احساس غربت می‌کنی؛ اما چینی‌ها انسان‌های غریبی نیستند. مهربانند و مهمان‌نوازیشان کمتر از ما ایرانی‌ها نیست.

آنها آنجا دهکده‌ای ساخته‌اند تا بلکه آزاد راه تهران - شمال به سرانجام برسد؛ اما می‌گویند کارفرمای ایرانی با ما همکاری نمی‌کند و با ما یکدل نیست.

آنها مشکلات زیادی دارند؛ از سیمان و آهن و مصالح گرفته تا آزاد نشدن زمین برای ساخت و ایجاد پل و تونل و حتی در قسمت‌هایی که براساس نقشه در مسیر آزاد راه قرار می‌گیرد، برخی هموطنانمان اقدام به ساخت خانه کرده‌اند، آنها را با موانعی برای انفجار و ایجاد تونل و کشیدن راه مستقیم مواجه کرده است. این در حالی است که مکان‌یابی این پروژه پس از طراحی توسط مشاوران وزارت راه تایید شده است، اما دلیل این بی‌توجهی را هیچ‌کس نمی‌داند.

چینی‌ها فکر می‌کنند این پروژه برای دولت ایران اهمیت زیادی ندارد که همکاری کمی در پیشبرد آن با آنها دارد؛ چرا که دولت نه تهیه مصالح را برای آنها تسهیل می‌کند و نه اقدامی برای آسان شدن ورود پرسنل چینی به ایران صورت می‌دهد.

آنها می‌گویند مشکل ویزا برای آمدن تکنسین‌ها و مهندسان چینی معضل بزرگی است که با آن مواجهند و نیروهای آنها پس از مدت‌ها دوندگی، به صورت تیم‌های ۱۰ نفره درچند مرحله وارد کشور شده‌اند و تاکنون تنها ۱۸۰ چینی به ایران آمده‌اند؛ در حالی که آنها نیازمند حضور ۶۰۰ نفر کارگر یا مهندس چینی هستند.

مهندسان چینی می‌گویند که اگر چنین پروژه‌ای را در کشور خودشان در دست داشتند، مصالح به راحتی تامین می‌شد و با همکاری کارفرما پروژه بسیار سریع به اتمام می‌رسید.

آنها معتقدند، نیروهایشان بسیار زحمتکش هستند و روزهای تعطیل نیز کار می‌کنند و شیوه مدیریتی آنها را به‌گونه‌ای راهنمایی می‌کند که چنانچه عده‌ای برای استراحت و صرف نهار به کمپ‌هایشان رفته باشند، عده‌ای دیگر جایگزین آنها شده و کارها را انجام می‌دهند و همچنین سخت‌کوشی و جدیت آنها در کارشان است که باعث شده چین در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری در زمینه‌های مختلف داشته باشد.

یکی از مهندسان چینی به اجرای یک پروژه عمرانی در کشور نیجریه اشاره می‌کند و می‌گوید در سال ۱۹۹۸ با کمک نیروهای چینی اقدام به ساخت پروژه‌‌ای کردند که علاوه بر آنکه پروژه مالیات رایگان داشت، کارفرمایان نیجریه‌ای نیز تلاش زیادی کردند و پروژه بسیار سریع انجام و راه‌اندازی شد.

آنها همچنین می‌گویند: کشور چین سال‌ها پیش در تبت که شرایط کار در آنجا بسیار سخت و طاقت‌فرسا است،‌ اقدام به ساخت راه‌آهنی به طول KM ۴۰۰۰ کردند که انجام آن اصلا ساده نبود.

اکثر مهندسان چینی در گفت‌و‌گو با خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گفتند: انجام چنین پروژه‌هایی همدلی کارفرما و پیمانکار را می‌طلبد و تا آنها نخواهند و در رابطه با این موضوع کارشناسانه فکر و چاره‌اندیشی نکنند، راه به جایی نمی‌رسد؛ آنها می‌گویند اگر مشکلات مذکور حل شود، پروژه تا ۲ سال آینده تکمیل می‌شود، اما در غیر این‌صورت نمی‌توانیم زمان دقیق اتمام پروژه را اعلام کنیم.

مهندسان چینی با انتقاد از کندی عملکرد دولت ایران برای اتمام پروژه آزاد راه، به عدم همکاری آنها برای شماره‌گذاری ماشین‌آلات وارداتی از چین اشاره کردند و گفتند که مدت‌ها تلاش کردیم تا ماشین‌آلاتی را به طور موقت و برای انجام امور آزاد راه وارد ایران کنیم، اما برای شماره‌گذاری آنها با مشکل مواجه شده‌ایم و اگر ماشین‌آلات شماره‌گذاری نشوند، قابل استفاده نیستند، زیرا در صورت بروز مشکل یا اتفاقی، پرداخت هزینه بیمه آن با مشکل مواجه خواهد شد.

کارگاه‌های آزمایش خاک نیز با حضور مهندسان چینی نزدیک به کمپ محل زندگی آنها توسط خود آنها راه‌اندازی شده و پرسنل مربوطه در حال فعالیت و انجام آزمایشات بودند و سایر پرسنل نیز هرکدام مشغول به کار خود، گروهی به حفاری تونل و انفجار آنها، گروهی به قالب‌گیری و هرکدام در حال انجام کاری بودند برای رسیدن به هدف.

مهندس چینی با اشاره به برنامه ساخت پل ۳۴۰ متری می‌گوید: احداث این پل که دارای دو خط رفت و برگشت است، حدود ۸۰۰ روز طول می‌کشد که هنوز زمین آن آزاد نشده و در اختیار ما قرار نگرفته است و ساکنان آن منطقه در حال زندگی در خانه‌‌های خود هستند.

او می‌گوید: کار روشنایی تونل‌ها، ساخت ایستگاه‌های عوارض، دستگاه‌های کامپیوتری و ایجاد ایستگاه‌‌های پلیس نیز به عهده آنها است، که باتوجه به شرایط کنونی، زمان زیادی تا رسیدن به آن مراحل باقی است.

او اضافه می‌کند: اگر کارفرما برای ساخت دیگر فازهای این آزاد‌راه همکاری لازم را نکند و باتوجه به افزایش قابل توجه قیمت‌ها از زمان انعقاد قرارداد تاکنون، به‌طور قطع این مشکلات دامنگیر آن قطعه‌ها و پرسنل مربوطه نیز خواهد شد و ساخت آزاد راه به تعویق خواهد افتاد که جلوگیری از این مساله نیاز به کارهای کارشناسی و همکاری همه‌جانبه کارفرما و مشاور و پیمانکار دارد.

آنها امیدوارند ایجاد کارگروهی جدید از سوی دولت بتواند کمکی به حل مشکلات آزاد راه کند و اگر آنها پروژه را با یک دید ملی مورد توجه قرار دهند، شاید مشکلات راحت‌تر از این‌ها حل شود.

دوستان چینی‌‌مان می‌گویند: ما در کتاب‌های تاریخ خود در مدرسه خوانده‌ایم که که ایران یک کشور تاریخی و دارای فرهنگی غنی است و اسم آن در بحث گفت‌و‌گوی تمدن‌ها در کنار کشور چین آمده است و مردم آن نیز بسیار باهوش هستند و می‌توانند کمک کنند تا موانع راحت‌تر از میان برود و ماجرای آزاد راه تهران - شمال به سرانجام برسد.پس انتظار داریم همه در این مسیر با ما همگام شوند!