تحلیل وضعیت پسته در بازار اتحادیه اروپا
جلب اعتماد بازار،کلید بازگشت قدرتمندانه
به منظور بررسی وضعیت پسته در اتحادیه اروپا و نشان دادن سهم و جایگاه ایران در این بازار، میزان واردات پسته کشورهای اروپایی از ایران و امریکا طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۹ میلادی و نوسانات آن در جدول و نمودار ارائه شده است. بطوری که در جدول مشاهده می‌شود، در سال ۱۹۹۵میزان واردات پسته اتحادیه اروپا بیش از ۸۵ هزار تن بود که ۹۸ درصدآن از ایران تامین می‌شد. میزان واردات پسته اتحادیه اروپا از کشور آمریکا در آن سال در حدود ۲هزار تن بود. در سال ۱۹۹۶ میلادی نیز سلطه پسته ایران در بازار اتحادیه اروپا ادامه داشت اما در سال ۱۹۹۷، پس از تحریم چهار ماهه پسته ایران توسط کشورهای اروپایی، که دلیل آنرا آلودگی به آفلاتوکسین در محصول اعلام کردند،و همچنین کاهش محصول تولیدی ایران به علت سرمازدگی گسترده بهاره، این واردات به ۱۴۵۲۳تن؛ یعنی به کمتر از ۱۸درصد سال قبل از آن رسید. در این سال(۱۹۹۷) کشور آمریکا ۴۶ درصد نیاز بازارهای اروپایی را تامین کرد. در سالهای پس از ۱۹۹۷با اینکه میزان واردات پسته اتحادیه اروپا از ایران بیشتر شد، اما ایران نه تنها هیچگاه نتوانست به وضعیت قبلی خود در این بازار دست یابد بلکه این جایگاه دچار نوسانات شدید
بود.کشور آمریکا توانست بتدریج در یک روند افزایشی ثابت و پایدار، سهم عمده بازار را از آن خود کند. البته هنوز میزان واردات پسته اتحادیه اروپا به ارقام سالهای ۹۵ و ۹۶میلادی نرسیده، اما در سال ۲۰۰۹ کشور آمریکا با ۵۴۰۰۰تن صادرات حدود ۷۲درصد از بازار پسته این کشورها را در اختیار گرفت.
در تحلیل وضعیت پسته ایران در اتحادیه اروپا باید به دو نکته توجه کرد:
۱- بازار صادراتی منحصر به فرد پسته ایران که در نتیجه‌ی تلاش فعالان صنعت پسته کشورمان در طی دهها سال ایجاد شده بود، متاسفانه از آلودگی آفلاتوکسین دچار لطمه شدید شد. هر چند در سالهای پس از ۱۹۹۷تلاش گسترده ای برای اصلاح فرآیندهای تولیدی پسته ایران و بهبود کیفیت محصول صادراتی به این اتحادیه بعمل آمد، اما دیگر پسته ایران طعم بازگشت دوباره و قدرتمند به این کشورها را نچشید و واردکنندگان و مصرف‌کنندگان اروپایی به رغم خاطرات شیرینی که از طعم منحصر به فرد پسته ایران داشتند، همچون گذشته به آن اعتماد نکردند و این یک تجربه هر چند تلخ ولی ارزشمند است که حفظ اعتمادبازار، یک اقدام زیر بنایی است.
2- سرمازدگی بهاره در بعضی سالها، مثل سال 1997 (که با بحران آفلاتوکسین همراه شد)و سال 2004 و 2008 میلادی با کاهش تولید، عملاً منجر به فقدان محصول کافی برای تامین نیاز مشتریان سنتی پسته ایران در اتحادیه اروپا گشت و این در شرایطی بودکه کشور رقیب توانست با ذخیره محصول در سالهای‌آور و پر محصول، و صادرات آن در سالهای نیاور و کم محصول، به مشتریان جدید خود این پیام را بدهد که می توانند به او به عنوان رقیب اصلی پسته ایران اعتماد کنند و نسبت به تامین پسته مورد نیازشان توسط امریکا مطمئن باشند؛ خواسته ای که صنعت پسته ایران کمتر به آن دست یافته و بدلیل فقدان ذخیره استراتژیک، عملاً اجازه داده که روند صادرات پسته ایران دچار نوسانات شدید گردد.
بر اساس این آمار و نتایج آن می توان گفت ارائه و اجرای مکانیزمهای حفظ ذخیره استراتژیک در سالهای پر محصول یکی از راهکارهای ضروری و اجتناب ناپذیر پسته ایران بوده که باید فعالان صنعت برای تحقق آن چاره جویی کنند.
ماخذ: Eurostat
* سال محصولی: منظور میزان واردات از نوامبر هر سال تا اکتبرسال میلادی بعد است.
** 1997: کاهش تولید پسته ایران بدلیل سرمازدگی بهاره گسترده و تحریم چهار ماهه موقت پسته ایران بدلیل نگرانی از آلودگی آفلاتوکسین
***۲۰۰۴و ۲۰۰۸: کاهش تولید پسته ایران
**** 2009: آمار موجود در مورد میزان واردات از نوامبر 2009 تا سپتامبر 2010 و تخمین واردات در اکتبر 2010 توسط انجمن
ارسال نظر