مهندس مسعودی، مدیرعامل شرکت سازور تهران:
کمبود بودجه و نقدینگی در پروژه‌ها، مهم ترین مشکلات صنعت احداث است
* آقای مهندس فعالیت خود را در زمینه های مختلف صنعت احداث از چه زمانی آغاز کردید؟
- فعالیت من در عرصه‌های مختلف صنعت احداث از سال 1365 شروع و از سال 1369 همزمان با تاسیس شرکت آغاز شد. چند سال پس از اینکه از دانشگاه علم و صنعت فارغ التحصیل شدم همراه با تعدادی از دوستان همکلاسی خود آقایان مهندس وحیدی، مهندس مدنی و مهندس داودی این شرکت را احداث کردم و تا به امروز فعالیت های خود را طی سال های مختلف گسترش دادم. در همایش اول صنعت احداث با موضوع ماندگاری در عرصه صنعت احداث عضو شورای سیاستگذاری بودم و در خصوص نقش قیمت مناسب در پروژه های پیمانکاری و پیدا کردن بهترین قیمت و مکانیزم برای واگذاری سخنرانی داشتم. امیدوارم امسال هم این کنفرانس بتواند با موفقیت کار خود را به پایان ببرد.
*مهم ترین پروژه های شرکت چیست؟
- شرکت سازور در سالهای گذشته در عرصه سدسازی فعالیت گسترده ای داشته است. سد هاله کوهدشت لرستان، سد سورال استان کردستان، دو سد لادیز در سیستان و بلوچستان در مرز میرجاوه، سد حاجی لر چای آذربایجان شرقی در حوالی ورزقان(در حال اجرا) از جمله مهمترین پرژه های سدسازی شرکت بوده اند که در حال حاضر سد حاجی لر چای در مرحله ساخت است.
* سد حاجی لر چای در زلزله اخیر چار آسیب دیدگی نشد؟
- خوشبختانه محل سد ورزقان با منطقه ورزقان حدود یک ساعت فاصله دارد. البته یکی از ساختمان های در حال ساخت شرکت در ورزقان آسیب دید که بعد از زلزله در حال ساخت دوباره آن هستیم.
* یک پروژه سد به طور میانگین به چند سال زمان نیاز دارد؟
- پروژه های سدسازی به طور میانگین باید بین 4 تا 5 سال به پایان برسند. با توجه به اینکه انواع و اقسام مسائل حاشیه ای در این زمینه، معمولا پروژه‌ها بیشتر از این تاریخ زمان می برند. البته مشکلات معمولا در زمینه های مختلف پیش می‌آید. همیشه مشکل از کارفرما نیست و گاهی حتی مشاور و پیمانکار هم مقصراست. به همین دلیل پروژه هایی هستند که گاهی 8 تا 10 سال هم زمان می برند. خوشبختانه پروژه های شرکت ما تاخیرهای طولانی مدت نداشته و در بدترین شرایط با یک و نهایت دوسال تاخیر به پایان می رسد.
*به نظر شما در صنعت احداث و پیمانکاری چه مسائلی برای افراد فعال در این عرصه مشکل ساز می شود؟
- پیمانکاری در سال های گذشته مشمول بی‌مهری دولت بوده است و از این باب آسیب های فراوانی متوجه متولیان این عرصه شده است. وقتی درزمینه های مختلف مورد بی مهری واقع می‌شویم مشکلاتی در چند شاخه برای ما ایجاد می‌شود. برای مثال زمانی که قرار است قانونی تصویب شود به دلیل اینکه در رأس توجه نیستیم آسیب‌های جانبی به ما وارد می شود. زمانی که قرار است پولی داده شود بودجه کمی در نظر گرفته می شود و به همین دلیل مشکلات ادامه دارد. در حل حاضر وزارت راه، وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی همگی کارفرمایان ما هستند. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که به معاونت نظارت راهبردی تغییر نام پیدا کرده در چند سال گذشته درگیر مشکلات درونی خود بوده چندان به هویت صنعت احداث رسیدگی نکرده است. ما به حمایت ویژه دولت نیاز نداریم. کافی است متولیان امور وظایف و تعهدهای خود در قبال ما را انجام دهند و در این شرایط مشکلات ما حل می شود. در سالهای گذشته یکی از بزرگترین مشکلات ما این بوده است که پیش بینی بودجه دولت برای پروژه‌ها کمتر از حد بوده و تخصیص بودجه هم از سوی دیگر کمتر از این پیش بینی بوده است. در مجموع پول لازم به پروژه ها نرسیده است. در
مقابل پیمانکار باید از جیب خود خرج کرده و پروژه را در مدت زمان بیشتری به پایان برساند. همه این موارد باعث زیان پیمانکار می شود. ما باخبر هستیم که دولت هم در زمینه بودجه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند و از سوی دیگر منابعی که برای تامین اعتبارات مالی در نظر گرفته محقق نشده است. بنابراین کمبود بودجه، نبودن نقدینگی در پروژه ها و سرعت کم پیمانکاران باعث می شود در این عرصه با مشکلات زیادی مواجه شویم. وقتی نقدینگی پایین بیاید کار با سرعت کمتری انجام می شود. به همین دلیل هزینه های ثابت به زیان مستقیم تبدیل می شود.
موضوع دومی که از زمان شروع هدفمندی یارانه‌ها برای ما مشکل ایجاد کرده است بالا رفتن نرخ سوخت و حامل های انرژی است. با تغییر نرخ ارز تورم مستقیم و غیرمتعارف شروع شد.
*بالا رفتن نرخ ارز چه تاثیری بر روند ساخت و ساز دارد؟
- بالا رفتن نرخ ارز وضعیت فاجعه ای در تامین وسایل، قطعات ، حمل و نقل ماشین آلات ، دستگاهها و سرویس خدمات ایجاد کرده است. به طور معمول معاونت نظارت مدیریت راهبردی تورم را بر اساس شاخصه های گرانی و تعدیل اعلام می کند که از وظایف این سازمان است. ما در شرایط گرانی نمی توانیم هزینه هارا پوشش دهیم. بعد از هدفمندی یارانه‌ها و تغییر نرخ ارز نسبت به ریال این تورم در شاخصه ها پیش بینی نشده بود. شاید این سازمان محدودیت هایی برای اعلام تورم دارد ولی باید برای این مشکل فکری کرد. ما باید به عنوان پیمانکار در این شرایط تا جایی که می توانیم از مردم و دولت حمایت کرده و از سازندگی بازنایستیم و شغلمان را که سازندگی مملکت است رها نکنیم. متقابلا مسئولان هم باید به این مشکل فکر کرده و ما را رها نکنند. ما نمی توانیم با هر قیمتی کارمان را پیش ببریم. آسیب های جدی یکسال اخیر بسیاری از شرکت ها را با ورشکستگی و توقف کار مواجه کرده است. در حال حاضر خروج نیروها از صف سازندگی فاجعه بوده که آثار آن در آینده مشخص خواهد شد. ممکن است در سال های آینده با افزایش پروژه‌های سازندگی نیروهای مناسب در اختیار نداشته باشیم و نیروهای باتجربه را از
دست خواهیم داد. کم شدن حجم نیروی متخصص جز زیان برای کشورمان چیزی ندارد. عدم تطبیق قیمت های قراردادی با کار از جمله مهم ترین مشکات ما در این زمینه است.
آسیب سوم این است که در این شرایط که پروژه‌ها بودجه کمی دارند به انواع و اقسام روش ها همین اندک وجه را هم از ما می گیرند. اداره مالیات نسبت به چند سال گذشته به انواع مختلف از ما پول گرفته و بحث مالیات بر ارزش افزوده هم مشکل دیگری است که غیرمنصفانه از ما وجوهی گرفته می شود. اکثر شعب سازمان تامین اجتماعی برای پیمانکار مشکلات جدی ایجاد می کنند. جرائم پرداخت های دولتی قطعی و به روز و سنگین است ولی دولت برای تاخیر در پرداخت خود ریالی به شرکتی پرداخت نمی کند. به همین ترتیب پیمانکاران و هر آنچه که تبدیل به انرژی و تجربه شده بود در حال ضعیف تر شدن است.
* برای رفع این مشکلات چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟
- در شرایطی که پیمانکار با چنین مشکلاتی مواجه است ما تلاش می کنیم صنعت احداث را روز به روز شکوفاتر بکنیم. شکوفایی صنعت احداث فقط به نفع ما نیست بلکه مشکل همه افراد فعال در عرصه احداث است. رشد پیمانکاری شکوفایی برای مملکت است و ما هیچ کدام از این کارها را برای خودمان انجام نمی دهیم. چرا که سودهایی که از این عرصه کسب می شود صرف خرید دستگاه و هزینه پرسنل شده تا کارهای بزرگ تری را انجام دهیم. این اقدامات توان داخلی محسوب می شود. در حال حاضر اگر مسئولین و متولیان اراده بکنند می توانند جلوی قوانین آسیب زننده ، دست و پاگیر و غیرمنصفانه را بگیرند. به هر حال همگی ما در یک مملکت فعالیت می کنیم. دولت می تواند حتی برای تغییر قوانین با مجلس وارد مذاکره شود چرا که کمک به پیمانکار به آبادانی کشور می‌انجامد. دوره چند سال گذشته در عرصه صنعت احداث شبیه به 30 سال اخیرنیست. بلکه ما زمان غیرمتعارفی را در این زمینه پشت سر می گذاریم. ما تحت فشار و بحران هستیم. باید دولت نگاه اضطراری داشته باشد و با نگاهی ویژه قوانینی را تدوین بکند که به حل مشکلات پیمانکاری می‌انجامد. ما در بحث کارشناسی می‌توانیم با دقت به دولت کمک بکنیم چرا که
در سندیکای صنعت احداث فعالیت داشته و روابط خوبی با معاونت نظارت راهبردی و نمایندگان رئیس جمهور داریم. در این زمینه می توان فعالیت‌ها را گسترش داد و اختیارات را بیشتر کرد. در صورتی که خط قرمز ها عقب تر برود ، نمایندگان رئیس جمهور، شورای عالی فنی، معاونت نظارت راهبردی و.. می توانند با کمک انجمن ها قوانین مناسب را تنظیم بکنند که از پیمانکاران صنعت احداث حمایت گردد.
* برگزاری کنفرانس هایی مانند صنعت احداث چقدر می تواند در ارتقای دانش فنی مهندسان موثر باشد؟
- هرچقدر صنعت احداث قوی تر باشد به این معنی نیست که امتیازات بیشتری به دست آورده و دولت را تضعیف می کنیم. بلکه به این معنی است که همگام و همراه با دولت پیش می آییم تا به نقطه ای برسیم که دولت و ملت خروجی بهتری برای ایران داشته باشند. در این زمینه هرچقدر تقویت بشویم بهتر است. این سمینارها از نظر من در ارتقای دانش فنی مهندسان نقش سازنده ای دارد. مطلع هستم که در سمینار 18 و 19 آذر همکاران ما از طیف دولت شرکت دارند. جلسات پرسش و پاسخ بازخورد بسیار خوبی خواهد داشت. در این سمینار می‌توانیم مشکلاتمان را به گوش مدیران برسانیم و همین اقدامات است که متولیان را به خود می‌آورد تا مشکلاتمان را حل بکنند. ما می توانیم همایش برگزار کرده و با نامه و ملاقات های خصوصی با متولیان در این امر مشکلاتمان را مطرح کنیم. قطعا سمینار صنعت احداث سهم به بسزایی در تمرکز پیمانکار بر مشکلات و جلب توجه دولت خواهد داشت. به این ترتیب راهکارها بررسی شده و اگر قرار باشد راهکاری ارائه شود از خروجی این سمینار می توان به خوبی استفاده کرد..
* آقای مهندس، یکی از سرفصل های مورد بحث در سمینار صنعت احداث توسعه پایدار در عرصه این صنعت است.
- توسعه پایدار یعنی ایجاد زیرساخت هایی در مملکت که مولد رشد و توسعه و زمینه ساز توسعه مملکت هستند. باتوجه به اینکه ما چشم انداز درازمدت در این عرصه داریم در درجه اول باید پتانسیل‌های این عرصه را در داخل کشور حفظ بکنیم. تمام این بحث صیانت از صنعت احداث برای ماندگاری و رشد این صنعت است و اگر این صنعت را رشد بدهیم با توجه به اینکه این توسعه پایگاه اصلی رشد و توسعه کشور است می توانیم گام بزرگی در سازندگی کشور برداریم و گام در عرصه توسعه پایدار بگذاریم.
* صدور خدمات فنی و مهندسی به سایر کشورها در چه عرصه هایی می تواند محقق شود؟
- چند سال قبل در کشور باکو شرکت خدمات فنی و مهندسی تاسیس کردم. شرکت سازور باکو شرکت ایرانی بود که حمایت نشدیم. ولی ما حمایت نشدیم و تسهیلاتی برای حرکت به جلو نداشتیم. در حالی که کشورهای دیگر مانند ترکیه، چین، کره و ... به شدت مورد حمایت بودند. در آنجا کارفرمایان آذری و برخی شرکت های کشورهایی مانند چین را متهم می کردند به اینکه با تقلب سوابق چشمگیری برای شرکت هایشان تایید و رزومه سازی می کنند تا شرکت هایشات کار بگیرند. این در حالی است که ما از کوچک ترین حمایتی برخوردار نبوده ایم. البته حمایت ناسالم همراه با تقلب هیچگاه مورد نظر ما نبوده است.
شرکت های ترکیه ای که خارج از کشور کار نمی گرفتند هزینه هایشان توسط دولت در سال اول پرداخت می شد تا شرکت ها کار خارجی انجام داده ، صدور خدمات داشته و درآمد ملی را بالا ببرند. ما گاهی برای گرفتن ضمانت نامه ها هم با مشکل مواجه هستیم. ما نیازمند حمایت بیشتری در عرصه خارجی بودیم. اگر ما حمایت می شدیم و ارتباطات برقرار می شد و دولت از ارتباطات دو کشور استفاده کرده و از پیمانکار خود حمایت می کرد ارز وارد کشور می شد که نتیجه ای جز شکوفایی اقتصادی نداشت. باید این نگاه جا بیفتد که صدور خدمات مهندسی با صدور کالا تفاوتی ندارد.
*حرف پایانی؟
- ما عاشق کارمان هستیم و کار پرریسکی انجام می دهیم. گردش های سنگین سود و زیان را تحمل می کنیم و فقط عشق به انجام کار داریم. ما از ساخت ساختمان و پل لذت می بریم و وظیفه داریم این کار را انجام دهیم. ما سنگر را خالی نمی کنیم تا سازندگی مملکت را با توقف مواجه نکنیم. ما حمایت غیرمنطقی از جنس سوبسید نمی خواهیم. ولی اگر وظایف و تعهدات دولت و نهادهای عمومی در تامین بودجه، تنظیم و ارائه به موقع قوانین و مقررات لازم برای انجام کار به موقع تحقق پیدا کند، حرفه مان را رها نکرده، به سایر حرفه ها وارد نشده و برای سازندگی کشور تلاش می کنیم. ما آینده سخت و پرکاری در پیش داریم و امیدواریم نیروهای متخصص داخل کشور بتوانند پاسخگوی نیازهای کشور بوده و با آرامش کار کنیم.
ارسال نظر